Mundarija kirish adabiyotlar sharxi

5-rasm. Fruktozani kimyoviy strukturasi 
D-Fruktoza. Meva qandi, erkin holda o'simliklarda aniqlangan, ko'proq 
shirin mevalarda, hamda asalda. U shakar qamishi qandida va inulin asosida
bo'ladi, uni gidrolizlaganda asosan D-fruktoza hosil bo'ladi. 
D-Fruktoza shirin ta'mli va achchitqilar ta'sirida achiydi. Suyuqlanish 

harorati 1000

0
C atrofida. Suvli eritmalarda chapga buradi, shu sababli uni 

---

levulaza deyiladi. Fruktozani sifat jihatdan aniqlashda uni boshqa birikmalar

bo'lganda 
qiyin
eriydigan 

kalsiy
gidroksid 

tuzi
shaklida 

olinadi
(C

6

H
12

O

6
.Ca(OH)

2
+H
2

O). Aldoza va ketozalar aralashmasi (masalan glyukoza,

fruktoza) miqdor jihatdan aniqlash mumkin, suyuqlikni ikki qismga bo'linadi, 
bitta qismini feling suyuqligi bilan, ikkinchisini NaIO
4
bilan oksdidlanadi. 

Feling suyuqlik aldoza va geksozalarni oksidlaydi, NaIO

4
esa faqat aldozalarni. 

Shu o'lchov farqiga qarab ketoza miqdori aniqlanadi [ Jerebtsov N.A., 2002].

Fruktooligosaxaridlar-glyukoza va fruktozadan iborat kichik zanjirli 

aralashmadir. Fruktooligosaxaridlar ko'pchilik shtam bifidobakteriy yordamida

neytrallanadi, 
bunda
ayrim

laktobakteriyalarning 

foydasi
mavjuddir. 
Fruktooligosaxaridlardan foydalanganda ichakda mikrob statusi normallashadi
va ichakdan kalsiy va magniy ionlarining absorbsiyasi ko'payadi. 
Fruktooligosaxaridlardan foydalanganda ichakda mikrob statusi normallashadi
va ichakdan kalsiy va magniy ionlarining absorbsiyasi ko'payadi.
Fruktooligosaxarid kichik kaloriylikga ega shu sababli semiz va shakar
diabeti kasallariga taklif etilgan. Sotuvdagi fruktooligosaxarid preparatlari tri-, 
tetra- va pentasaxaridlar aralashmasi glyukoza va fruktozalardan iborat.
Yaponiyada ular asosan ishlatiladi. Masalan 1997 yilda Yaponiyada 
fruktooligosaxaridlar 1 milliard yen miqdorida chiqarilgan, 75% mamlakatning
o'zida, 25% - eksport qilingan. 
Hozirgi vaqtda fruktooligosaxaridlar 500 dan ortiq an'anaviy yapon
maxsulotlarida (bolalar ovqati, non, kofe ichimliklari va boshqalarda) 
qo'shilgan.Olimlar fikricha mana shu Yaponiyada o'lim ozligi va ichak rak
kasaligining kamligiga sababchidir.