Mundarija Kirish Autpleysment tushunchasi va unga bo’lgan nazariy yondashuvlar Autpleysment bosqichlari Mustaqil Davlatlar Hamdoʻstligi(mdh) davlatlarida Autpleysment. Ankor xoldingining autpleysment sohasidagi faoliyati

5. ANKOR xoldingi tadqiqotlari
Xolding Sizning e’tiboringizga “Inqirozda xodimlarni boshqarish amaliyoti ” bo‘yicha yangi tadqiqot natijalarini taqdim etishdan mamnunman. Mazkur tadqiqotning maqsadi: 2008 yil oktyabr – 2009 yilning fevralь oylari davrida o‘tkazilgan bo‘lib, yaratilgan iqtisodiy vaziyatda ish beruvchilar o‘z xodimlariga nisbatan qabul qilayotgan qarorlarni o‘rganish bo‘ldi.
ANKOR Tahlil tadqiqotlari markazi tomonidan Nijoliy Novgorod hududida faoliyat yuritayotgan turli biznes tarmoqlaridagi 49 xorijiy va Rossiya kompaniyalari o‘rtasida mehnat bozoridagi joriy vaziyatni o‘rganish bo‘yicha ishlar amalga oshirildi.
Shundan 73% FMCG/DCG va B2B tovarlarini ishlab chiqarish va sotish sohasida faoliyat ko‘rsatmoqda, 10% kompaniyalar IT va telekommunikatsiya sektorini, 8% kompaniyalar – chakana savdo, yana 9% kompaniyalar boshqa biznes (farmatsevtika, logistika, kasb-hunar xizalari, ko‘rsat va qurish va boshqa va boshqa) tarmohu.
Ish haqini belgilash va to‘lash usullaridagi o‘zgarish kabi chora-tadbirlarning ommaviyligi va kutilayotgan samarasi tahlil qilindi; taqdim etiladigan imtiyozlar paketini; ish haqini indekstash siyosatida; 2009 yilda xodimlar sonini o‘zgartirish rejalarida (xodimlarni qisqartirish, xodimlarni qidirish va tanlash); ichki o‘zgartirishlar orqali xarajatlarni qisqartirish rejalarida.
Quyidagi tadqiqotning ayrim materiallari taqdim etilgan. Ma’lumot 2009 yilning fevralь oyidagi holatga ko‘ra yig‘ildi.
Kompaniyalarning 2009 yilda ish haqini o‘zgartirish rejalari:
• “Ha ” – 35%;
• Yo‘q “– 65%.
2009 yilda ish haqini o‘zgartirishni rejalashtirgan kompaniyalarning 35 foizi:
• Ish haqi oshadi ” – 20%;
“Ish haqi kamayadi ” to‘g‘risida – 14%
2. Ilgari rejalashtirilgan indekslash foizini o‘zgartirish:
• “Ha ” – 14%;
• “Yo‘q ” – 14%;
“Indekslash bekor qilindi ” – 35%.
Bunda ilgari rejalashtirilgan indeksatsiyaning o‘rtacha foizi 15% ni tashkil etgan bo‘lsa, indeksatsiyaning haqiqiy foizi 5% ni tashkil etadi. Indekslashni bekor qilgan kompaniyalarda ilgari rejalashtirilgan ish haqini oshirish foizi o‘rtacha 10% ni tashkil etgan.
3. Imtiyozlarni bekor qilish:
2008 yil oktyabrь – 2009 yil fevralь davrida tashkilotlarning 45% imtiyozlarning barchasi yoki bir qismi bekor qilindi.
Ko‘pincha kompaniyalar korporativ ko‘ngilochar tadbirlar, o‘qitish va rivojlantirish dasturlari, oziq-ovqat to‘lovlari, sport imtiyozlari va imtiyozlarini bekor
4. Xodimlarni qisqartirish:
2008 yil oktyabridan boshlab quyidagi xodimlar qisqartirildi:
• “Ha ” – 47%;
• Yo‘q “– 53%.
Xodimlarni qisqartirish davrlari:
• 2008 yilning oktyabridan dekabrigacha – 39%
• 2009 yilda – 8%
2009 yilda quyidagi xodimlarni qisqartirish rejalashtirilgan:
• “Ha ” – 18%;
• “Yo‘q ” – 49%;
“Qaror qabul qilinmagan ” • – 33%.
Xodimlarni qisqartirishda kompaniyalar rahbarlik qiladigan mezonlar:
• Har yili attestatsiya natijalari – 12%;
• Xodimlarning yakka tartibdagi ish ko‘rsatkichlari – 55%;
• Kompaniyada ish staji – 12%;
• Yoshga oid mezonlar – 2%;
• Ish haqi miqdori – 2%;
• Har bir bo‘lim xodimlarining aniq foizini ishdan boshlash – 12%;
• Kompaniyaga ishonchlilik – 22%;
• Funktsional rahbarlarning fikri - 43%.
Moliyaviy krizisting kompaniyalar ishiga ta’sir ko‘rsatish darajasi:
• 8% ta’sir ko‘rsatmaydi;
• Ma’naviy emas - 45%;
• Ahamiyatsiz ijobiy – 8%;
• Katta salbiy – 37%
• Ahamiyatli ijobiy – 2%.

Xulosa
Autpleysment shidat bilan chet davlatlarda rivojlanib bormoqda uning sababi shundan iboratki chet elda HR sohasi rivojlanib bo’lgan va Ular bu sohani rivojini to’xtatib qo’ymaganlar.
HR sohasi bizning davlatimizga “5 tashshabus”dan so’ng kirib kela boshladi. Xususiy korxonalar va firmalarda hozirgi kunga kelib o’z salmog’ini bera boshladi. Hozirga kelib HR trener, HR direktor degan termin kirib kelib bizning sohamizda ya’ni Human Resource Manager (Inson resurslarini boshqarishga) amaliyoti kengaydi.
Biroq, HR sohasi rivojlangan bilan Autpleysment sohasi kirib kelgani yo’q chunki. Bizning qariyb 36 millionlik aholimiz ichida Professional kadr yo’q uning sababi shundan iboratki.
Agar O’zbekiston Respublikasi fuqarosi Professional kadr bo’lsa, bir nechta chet tilarini bilsayu. “Tanish bilish”i bo’lmasa U o’ziga ketgazgan investitsiya ya’ni O’quv markazlari, Til o’rganishda ketgan mablag’, Umumiy Inson kapitiliga aylanguncha ketgan mablag’ini qoplamaydigan yoki U kadrning talabiga javob bermaydigan oylik taklif qilishsa. Kadr chet elga ketib ishlaydi.
Qachonki, O’zbekiston o’z sektorlarini xususiy qilsagina kadrlar chiqib ketmaydi. Buni shu bilan izohlasa bo’ladiki. Hech qaysi Inson chetga Uyimdan va yaqinlarimdan uzoqa ishlab turib “ya’lo” qilgan ketmaydi. Moddiy majburlikdan ketadi. Uy-joy qilish, Mashina minish, Ota-Onasini rozi qilish ya’ni Umra va Haj safarlariga jo’natish, Bollalariga sifatli ta’lim berish va O’zining 2chi kategoriyadagi hohishlarini qondirish.
Agar, HR sohasi rivojlanadigan bo’lsa. HR Manajerlar Hodimga Ipotekaga uy kam foizda, Lizinga Mashina, Umraga tour-bilet qiluvchi korxonalar bilan kelishib biletlar va hokazo. Ana o’sha davrda boshlanadi Autpleysment. Hozir esa, O’sha davrlarni qurish harakat qilamiz yoki kutamiz.