Mundarija kirish bob. Boshlang'ich sinflarda ertak ustida ishlash metodikasining nazariy jihatlari

Ixtisoslashtirilgan yordamchi maktabda ertak janri ustida ishlash usullari

MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………………
1-BOB.BOSHLANG'ICH SINFLARDA ERTAK USTIDA ISHLASH METODIKASINING NAZARIY JIHATLARI
1.1. Ertakning adabiy janr sifatidagi o'ziga xosligi…………………………….
1.2 Ertaklarning tasnifi…………………………………………………………..
2-BOB BOSHLANG’ICH SINFLARDA ERTAK USTIDA ISHLASHNING USLUBIY JIHATLARI
2.1. Boshlang'ich maktabda ertak bilan tajriba…………………………………
2.2 Kichik yoshdagi o'quvchilarda ertak bilan ishlash ko'nikmalarining shakllanish darajasini o'rganish…………………………………………………………………
XULOSA……………………………………………………………………………
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………….

KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Zamonaviy hayotni bugun ilm-ma’rifat va ta’Iimning taraqqiyotisiz tasavvur etib bo'lmaydi, insoniyat fan o'qi atrofida aylanayotgandek go'yo. Jahonning yetakchi davlatlarida ta’limni rivojlantirish birinchi galdagi vazifa sifatida belgilanishi ham bejiz emas. Mamlakatning kelgusi ravnaqi aynan shu sohada qoiga kiritgan yutuqlari bilan chambarchas bog'liqdir. Bugungi kunda oliy o'quv yurtlarida ta’lim berish faoliyati yanada takomillashtirilib, xalqimizning asrlar davomida shakllangan ilm sari intilish fazilati yana bir bor namoyon bo'lmoqda. Yoshlarimiz sog'lom hamda farovon turmush kechirish, egallagan kasbi bo'yicha doimiy ish o'rniga ega bo'lish, mas’uliyatni o 'z zimmasiga olish. insoniy qadr-qimmatini kamsitishga yo'l qo‘ymaslik, qisqacha aytganda, komillikka erishish uchun harakat qilyapti va bu jarayonda ta’lim olishni eng asosiy shart sifatida ko‘rmoqda.Yangi ta'lim standartlari maktab ta'limining asosiy maqsadi - o'quvchi shaxsini shakllantirish. O'qish o'quv predmeti sifatida badiiy adabiyot kabi shaxsga ta'sir qilishning kuchli vositasiga ega. Badiiy adabiyot ulkan rivojlanish va tarbiyaviy salohiyatga ega: u bolani insoniyatning ma'naviy tajribasi bilan tanishtiradi, uning ongini rivojlantiradi, his-tuyg'ularini yuksaltiradi. U yoki bu asar o‘quvchi tomonidan qanchalik chuqur va to‘liqroq idrok qilinsa, uning shaxsga ta’siri shunchalik kuchli bo‘ladi. Shuning uchun ham o’qishga o’rgatishning yetakchi vazifalaridan biri sifatida badiiy asarni idrok etishga o’rgatish vazifasi ilgari suriladi.Bola uchun ertak katta tarbiyaviy va kognitiv ahamiyatga ega. Bu ko'plab bolalarning sevimli janri. Turli ertaklar esa boshlang‘ich sinf o‘quv dasturiga kiritilgani ham bejiz emas. Alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalar uchun inklyuziv ta’lim tizimi joriy qilingan va tayanch korreksion sinflar ochilgan umumta’lim maktablarida ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari shtatlarini bosqichma-bosqich maqbullashtirish hisobidan maxsus pedagog shtat birliklari ajratiladi;
alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalarning salohiyatini rivojlantirish maqsadida inklyuziv ta’lim tizimi joriy qilingan umumta’lim maktablari tomonidan mazkur o‘quvchilar uchun ular va ularning ota-onalari (qonuniy vakillari) ishtirokida individual o‘quv dasturlari ishlab chiqilishi mumkin;
alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalarga individual ta’lim dasturlarini o‘zlashtirishda maxsus pedagoglar va tyutorlar (yordamchi pedagog xodimlar) yaqindan ko‘maklashadi;
inklyuziv ta’lim tizimi joriy qilingan umumta’lim muassasalariga tyutor (yordamchi pedagog xodim) sifatida tegishli malakaga ega volontyorlar va oliy ta’lim muassasalarining pedagogika yo‘nalishidagi yuqori kurs talabalari pedagogik amaliyot davrida ixtiyoriylik asosida jalb qilinadi. Dasturdan ko'rinib turibdiki, ertak kichik yoshdagi o'quvchilar o'qishida katta o'rin tutadi. Ularning tarbiyaviy ahamiyati juda katta. Ular kamtarinlikka, qiziquvchanlikka, xushmuomalalikka, illatlarni masxara qilishga o'rgatadi, bu esa ularning satirik yo'nalishiga olib keldi.Ertak ustida ishlash xuddi hikoyalardagi kabi olib boriladi, lekin ertaklarning o'ziga xos xususiyatlari bor. Ertaklar o‘zining milliy o‘ziga xosligini saqlaydi, har bir xalq ertagi o‘ziga xos tarzda o‘ziga xos va betakrordir.
Demak, ertak o`quvchilarni axloqiy, mehnat, vatanparvarlik, estetik tarbiyalashning bitmas-tuganmas manbasidir. Ertak va badiiy adabiyotning fantastik tabiati ortida haqiqiy insoniy munosabatlar, xalq hayotining haqiqiy dunyosi yashiringan. Va bularning barchasi bolaning ongiga etib borishi uchun o'qituvchi ertak ustida ishlash metodikasini chuqur bilishi kerak. Yuqorida aytilganlar "Ertak boshlang'ich maktabda badiiy matn bilan ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish vositasi sifatida" mavzusini ko'rib chiqishning dolzarbligini belgilaydi. V.A. Baxtina, M.N. Lipovetskiy, T.G. Leonova, Yu.M. Lotman, I.P. Lupanova, E.M. Medrisha, D.N. Meletinskiy va boshqalar.