Mundarija Kirish I bob. O‘zbek tilshunosligida morfologiya bo‘limining o‘rganilishi

“Bumerang” strategiyasi
“Bumerang” texnologiyasi o‘quvchilarni dars jarayonida, darsdan tashqari
vaqtlarda turli adabiyotlar, matnlar bilan ishlash, yodda saqlash, so‘zlab berish,
fikrlarini erkin bayon etish, qisqa vaqt ichida ko‘p bilimga ega bo‘lish, o‘qituvchi
tomonidan barcha o‘quvchilar faoliyatining birdek baholanishi uchun sharoit
yaratishga xizmat qiladi. U o‘qituvchiga tarqatma materiallarning o‘quvchilar
tomonidan guruhli, individual shaklda samarali o‘zlashtirilishini, auditoriyada
tashkil etiladigan suhbatning munozaraga aylanishini ta’minlash orqali ularning
faoliyatini nazorat qilish imkonini beradi. Bu texnologiyadan suhbat-munozara
shaklidgi darslarda individual, juftlik va jamoaviy shakllarda foydalanish mumkin.
Ona tili darslarida subyektiv baho ifodalovchi qo‘shimchalar uslubiyatini
o‘rgatishda ushbu usulni quyidagicha amalga oshirish mumkin:
1. Kichik guruhlar tashkil etilib, shartlar tushuntiriladi.
2. Har bir guruhga mustaqil o‘rganish uchun alohida matn tarqatiladi. Bir
guruhga berilgan matnda otlarga qo‘shila oluvchi subyektiv baho
ifodalovchi qo‘shimchalar haqida, ikkinchi guruhga sifatlarga qo‘shila
oluvchi subyektiv baho ifodalovchi qo‘shimchalar haqida, uchinchi guruhga
bunday qo‘shimchalarning salbiy m’noda qo‘llanilishi haqidagi ma’lumotlar
bo‘ladi.
3. Guruhlar o‘zlariga berilgan ma’lumot asosida o‘quv materialini
o‘zlashtiradi.
4. Kichik guruhlar qayta tashkil etiladi.
5. O‘quvchilar kichik guruhlarda navbat bilan o‘zlari mustaqil o‘rgangan
matnlar haqida bir-birlariga ma’lumot berib, tengdoshlari tomonidan
o‘rganilgan matnlarni ham o‘zlashtiradi. O‘quvchilar tomonidan subyektiv
baho ifodalovchi qo‘shimchalarning turli turlari haqidagi materiallarning
samarali o‘zlashtirilganligini aniqlash uchun savol-javob asosidagi ichki
nazorat o‘tkaziladi.
6. Guruh a’zolari o‘zlarining dastlabki guruhlariga qaytadilar.
7. O‘qituvchi mavzu bo‘yicha savollar berish, og‘zaki so‘rash asosida
49
o‘quvchilar tomonidan mavzuning samarali o‘zlashtirilganligini aniqlaydi.
8. Savollarga berilgan javoblar asosida guruhlar tomonidan to‘plangan ballar
umumlashtiriladi va guruh a’zolari o‘rtasida teng taqsimlanadi.