Мундарижа. Кириш. I. Қисм. Меҳнатни муҳофаза қилиш соҳасидаги талаблар

хавфни идентификация қилиш - бу иш жойида илгари аниқланган манбалар, вазиятлар ёки ҳаракатлар мавжудлигини ва хатарларни таснифлагичидаги хавфларга мос келишини англатади;
хавфни таснифлагичи – хавфларнинг намунавий рўйхати (хатарлар, ишлаб чиқариш омиллари, хавфли вазиятлар - шикастланиш ва (ёки) соғлиғининг ёмонлашиши эҳтимоли билан боғлиқ ҳаракатлар), бирлаштирилган таснифга асосланган мунтазам (жадвал) шаклда тақдим етилган ва белгиланган тартибда янгиланган меҳнат соҳасидаги давлат сиёсати ва ҳуқуқий тартибга солиниши учун масъул бўлган ижро этувчи орган;
иш шароитларини баҳолашнинг мезонлари - бор иш атроф-муҳит ва жорий гигиена стандартларига меҳнат жараёнининг омиллар параметрлари даражасини тавсифловчи кўрсаткичлар;
хавф - ходимга шикаст етказиш ёки соғлиғи ёмонлашиши ёки иккаласининг комбинацияси шаклида зарар етказиши мумкин бўлган манба, вазият ёки ҳаракатлар;
меҳнат шароитларини ишлаб чиқариш назорати - ишлаб чиқариш муҳити омилларини (кимёвий, биологик ва физикавий) санитария қоидалари ва иш жойларида ишлаб чиқариш омиллари таъсир қилиш даражасига қўйиладиган талабларни белгилайдиган гигиена стандартларига мувофиқлигини назорат қилиш;
касбий таваккалчилик - ходим меҳнат шартномаси бўйича мажбуриятларини бажарганида ёки белгиланган бошқа ҳолатларда зарарли ва (ёки) хавфли ишлаб чиқариш омиллари таъсирида соғлиққа зарар етказиш эҳтимоли;
хавф - зарар етказиш еҳтимоли ва ушбу зарарнинг оғирлиги комбинацияси; хавф қанчалик катта бўлса, зарарнинг мумкин бўлган миқдори шунча катта бўлади ва (ёки) зарарни юзага келиш эҳтимоли шунча юқори бўлади;
касбий таваккалчилик даражаси - ходим ёки иш берувчининг касбий хавфининг миқдорий тавсифидир.
4. Мехнатни мухофаза қилишни бошқариш тизими
Умумий қоидалар
5. Корхонада (ташкилот) мехнатни мухофаза қилишни бошқариш тизимининг мақсади xодимларни xавфли ва зарарли ишлаб чиқариш омиллари таъсиридан химоя қилишни таъминлаш, баxтсиз ходисалар, шу жумладан ўлимга олиб келадиган ва касб касалликларининг олдини олишга қаратилган.
6. Мехнатни муҳофаза қилишни бошқариш тизими - бу корхонанинг (ташкилотнинг) умумий фаолиятини бошқариш тизимининг ажралмас қисми бўлиб, ўзаро боғлиқ ёки ўзаро таъсир қилувчи жараёнлар (сиёсат, ташкил этиш, режалаштириш ва амалга ошириш, баҳолаш), шунингдек, ушбу мақсадларга эришиш жараёнлари тўпламидир.
7. Мехнатни муҳофаза қилишни бошқариш тизими рахбарият ташаббуси билан мехнатни муҳофаза қилишни бошқариш тизими бошқарувининг замонавий усуллари ва тамойилларини қўллаш мақсадида, фаолиятини доимий равишда такомиллаштиришга, шунингдек, ходимларнинг мехнат мухофазаси масалалари бўйича фаоллигини оширишга қаратилган.
Мехнат муҳофаза қилиш сиёсати
8. Корхона (ташкилот) рахбари xодимлар ва уларнинг вакиллари билан маслахатлашгандан сўнг меъёрий хужжати шаклида мехнатни мухофаза қилиш сиёсатини белгилайди. Ушбу хужжат ташкилот ўз зиммасига олган қуйидаги асосий принциплар ва мақсадларни белгилаб бериши керак:
 корхона (ташкилот) томонидан барча xодимлари xавфсизлик ва соғлиқни сақлаш таъминлаши ва иш вақтидаги бахтсиз ходисалари ва касбий касалликлар олдини олиш;
тегишли қонунлар ва бошқа меъёрий хужжатлар, мехнатни муҳофаза қилиш дастурлари, мехнат мухофазаси бўйича жамоавий шартномалар ва корхона (ташкилот) томонидан бажариши керак бўлган бошқа талабларга риоя қилиш;
ходимлар ва уларнинг вакиллари билан маслахатлашиш ва уларни меҳнатни муҳофаза қилиш бошқарув тизимининг барча босқичларида фаол иштирок этишга жалб қилиш бўйича мажбуриятлар;
мехнатни мухофаза қилишни бошқариш тизими фаолиятини доимий равишда такомиллаштириш.
9. Мехнатни мухофаза қилиш xизмати рахбари мехнатни мухофаза қилиш сиёсатини шакллантириш ва янгилаш учун жавобгардир. Рахбарият меҳнатни муҳофаза қилиш сиёсати меҳнат жамоаси томонидан мухокама қилинишини, шунингдек уни қабул қилиш ва хар бир xодимга етказишни таъминлайди.
10. Мехнатни мухофаза қилиш сиёсати қуйидаги маълумотларни хисобга олган холда янгиланади:
- Мехнатни муҳофаза қилишни бошқариш тизими тахлил натижалари;
- қонунлар ва меъёрий ўзгаришлар;
- меҳнат жароҳати.