Mundarija kirish I. Kon to‘G‘risida umumiy ma’lumot. Kon tumanini geologik va ekologik ta’rifi

Burgilab portlatish ishlari sxemasi parametrlarini xisoblash
Tog’ jinslarining fizik mexanik xususiyatlari kon geologic xolatidan kelib chiqqan xolda foydali qazilmani qazib olishga tayyorlashda massivni yumshatishda burg’ilab portlatish usulidan foydalaniladi.
Burg’ilash ishlarini bajarishda texnik parametrlari ish unumdorligi yillik ishlab chiqarish hajmiga bog’lik ravishda SBSH 250 MN burg’ilash stanogidan foydalaniladi . Oxaktosh karyerida vertical skvajina zaryadlaridan foydalaniladi. SBSH 250-MN dastgoxining burg’ilashda dolota diametri 250,5 mmni tashkil etadi. Pog’ona balandligidan krlib chiqib skvajina burg’ilash huqurligi aniqlanadi.
Portlatish ishlari DSH va patron bayaveklar orqali amalga oshiriladi. PMga detanatsiya uzatishda portlatish mashinasi KPM lardan foydalaniladi.
Ratsioonal ishlab chiqarish quvvati va ekskavator kovsh sig’imidan kelib chiqqan xolda burg’ilash uskunasi dolota diametric aniqlanadi.
D=100 =100 =100mm
D=100 =100 2.3=151.66mm
D=100 =100 5=223.66mm
Bunda E – ekskavator kovsh hajmi
PM detonatsiya tezligi gurunt fizik texnik parametrlaridan kelib chiqib aniqlanadi.
D= = 2592m/s
D= = 2592m/s
D= = 4957m/s
tog’ jinsining zichligi f- tog’ jinsining qattiqligi
zichlik oxaktosh uchun 2.5-2.9 t/m ga teng qattiqlik esa 5-8 ga teng
rasm. 4.1.Skvajina zaryadi konstruksiyasi
4.1. Oxaktosh karyerida pog’ona balandligi 10 m bo’lganda skvajina diametri 250/5 m bo’lganda vertikal skvajina zaryad parametrlarini hisoblash
4.1.1. Pog’ona asosi bo’yicha qisqa qarshilik chizig’i bunda bitta skvajinada zaryad sarfini aniqlash.
Igdanit uchun
W = -JWq = V44,2: 0,9 = 7 m,
Manfo-2 uchun
w = JKq = V44,2:0,85 = 7,21 m,
W = JpTq = V44.2:1,08 = 6,4 m,
q – PMning solishtirma sarfi kg/m ,
Igdanit uchun q=0,9 kg/m , Manfo-2 uchun q=0,85 kg/m q=l,08 kg/m3.
Burg’ilash ishlarida o’rtacha pog’ona balandligi 10 m bo’lganda xavfsz eng qisqa qarshilik Hy = 10:
Oxaktosh karyerida igdanit uchun va manfo -2 uchun
Wbez = Hy*ctg a + S = 10 x ctg 75° 4- 3 = 5,68 m, bunda a = 75° - pog’ona qiyalik burchagi; ctg 75° = 0,2679;
S = 3 m– xavfsizlik bermasi.
4.1.2. Maksimal qarshilik chizig’i , Igdanit uchun
Wm = W (1,6 - 0,5 x*t) = 7 * (1,6 - 0,5 *0,8) = 8,4 m, dlya Manfo-2 uchun
Wu = 1,6 - 0,5 * m) = 7,21 * (1,6 - 0,5 * 0,8) = 8,65 m, skvajina va qatorlari orasidagi masofa «a» va «b»:
a = m * W b=(0,85-l)
igdanit uchun a =0,8*7 =5,6 m;
b=0,85*7=5,95 m; Manfo-2 uchun a =0,8*7,21 =5,77 m; b=0,85*7,21=6,13m;
Oxaktosh karyeridagi tog’- jinslarining xususiyati uning yoriqdorligdan kelib chiqib Igdanit uchun a = 7 m;Manfo-2 uchun a = 7,2 m;b= 7,2 m;
4.1.3. Oxaktosh karyerida skvajina zaryadi massasi Igdanit uchun
Q = q*a*W*Hy = 0,9 *7*7* 10 = 441 kg , Manfo-2
Uchun Q = q * a*W * Hy = 0,85 * 7,2 * 7,21 * 10 = 441,25 kg Zaryad uzunligi; Igdanit uchun
1zar = Q:P = 441 : 44,2 = 9,98l m.
Manfo-2 uchun
1zar = Q:P = 441,25 : 44,2 = 9,98 m.
4.1.4. Perebur uzunligi
M.F.Drukovanno tavsiyasiga ko’ra Lnep perebur uzunligi 1 - 1,5 m deb tanlaymiz
4.1.5. Skvajina uzunligi;
Lskv =Hy+L= 10 + 1= 11 m.
4.1.6. Zaboyka uzunligi; Igdanit uchun;
L3a6 = Lskv - L3ap = 11 - 9,98 = 1,02 m. Manfo-2 uchun
Lzab = Lskv - L3ap = 11 - 9,98 = 1,02 m.
4.1.7. Bitta skvajina portlatilgandagi tog’ jinsi xajmi
Igdanit uchun
V= Hy* a * b = 10 * 7 * 7 = 490 m3.
Manfo-2
V= Hy* a * b = 10 * 7,2 * 7,2 = 518,4 m3.Oxaktosh karyerida sekinlashish intervali 1 seriya 0 ms, 2 seriyada 30 ms qisqa sekinlatib portlatish noo’lcham jinslarning kamayishi va massivning kerakli maydalanishini ta’minlaydi. Bir metr burg’ilangan skvajinaga potlovchi moddaning solishtirma sarfi Igdanit uchun
q = Q: V = 441 490 = 0,9 kg/m3;
Burenie = LCKe\ V = 11490 = 0,022 m/m3. Manfo-2 uchun
q = Q:V = 441,25:518,4 = 0,85 kg/m3
Burenie = LCKe: V = 11:518 = 0,021 m/m3.
Zaryadlovchi skvajina diametri 250.5 mm bo’lganda vertikalni skvajinaning tipovoy parametrlari, Igdanit uchun quyidagi jadvalda keltirilgan
Jadval 4.1
Igdanit uchun
1-Pog`ona balandligi m,
2-Pog`ona bo`yicha eng kam qarshilik chizig`i m,
3-Perebur uzunligi m,
4-Skvajina uzunligi m,
5-1ta skvajinaga ketadigan PM sarfi kg/m³,
6-skvajina zaryadlari orasidagi masofa m,
7-skavjina qatorlari orasidagi masofa m,
8-zaryad og`irligi kg,
9-zaryad uzunligi m,
10-zaboyka uzunligi m,
11-portlatilgan umumiy kon massasi hajmi m<sup>3</sup>.
10 7 1 11,0 0,9 7 7 441,00 9,98 1,02 490,00
11 7 1D 12,1 0,9 7 7 485,10 10,98 1,12 539,00
12 7 1,2 13,2 0,9 7 7 529,20 11,97 1,23 588,00
13 7 1,3 14,3 0,9 7 7 573,30 12,97 1,33 637,00
14 7 1,4 15,4 0,9 7 7 617,40 13,97 1,43 686,00
15 7 1,5 16,5 0,9 7 7 661,50 14,97 1,53 735,00
16 7 1,6 17,6 0,9 7 7 705,60 15,96 1,64 784,00
17 7 1,7 18,7 0,9 7 7 749,70 16,96 1,74 833,00
18 7 1,8 19,8 0,9 7 7 793,80 17,96 1,84 882,00
19 7 1,9 20,9 0,9 7 7 837,90 18,96 1,94 931,00
20 7 2 22,0 0,9 7 7 882,00 19,95 2,05 980,00
Jadval4.2
Manfo-2 uchun
1-Pog`ona balandligi m,
2-Pog`ona bo`yicha eng kam qarshilik chizig`i m,
3-Perebur uzunligi m,
4-Skvajina uzunligi m,
5-1ta skvajinaga ketadigan PM sarfi kg/m<sup>3</sup>,
6-skvajina zaryadlari orasidagi masofa m,
7-skavjina qatorlari orasidagi masofa m,
8-zaryad og`irligi kg,
9-zaryad uzunligi m,
10-zaboyka uzunligi m,
11-portlatilgan umumiy kon massasi hajmi m³.
10 7,21 1 11,0 0,85 7,20 7,2 441,25 9,98 1,02 518,40
11 7,21 1,1 12,1 0,85 7,20 7,2 485,38 10,98 1,12 570,24
12 7,21 1,2 13,2 0,85 7,20 7,2 529,50 11,98 1,22 622,08
13 7,21 1,3 14,3 0,85 7,20 7,2 573,63 12,98 1,32 673,92
14 7,21 1,4 15,4 0,85 7,20 7,2 617,75 13,98 1,42 725,76
15 7,21 1,5 16,5 0,85 7,20 7,2 661,88 14,97 1,53 777,60
16 7,21 1,6 17,6 0,85 7,20 7,2 706,00 15,97 1,63 829,44
17 7,21 1,7 18,7 0,85 7,20 7,2 750,13 16,97 1,73 881,28
18 7,21 1,8 19,8 0,85 7,20 7,2 794,25 17,97 1,83 933,12
19 7,21 1,9 20,9 0,85 7,20 7,2 838,38 18,97 1,93 984,96
20 7,21 2 22,0 0,85 7,20 7,2 882,50 19,97 2,03 1036,80


5. Burg’ilash va portlatish ishlari hajmini aniqlash.
Oxaktosh karyerida yillik ishlab chiqarish quvvati: - 1 300 000 m3 (SBSH-250);
SBSH-250 - 1 300 000 m3: 980 m3/skv. = 1327skv..
Skvajina diametri 130 mm - 50 000 m3:140 m3/skv. = 357 skv.
SBSH-250 Izvestnyak - 4,5-6,6 min = 6 min.