Mundarija ma'ruza matеriallari

Amaliy mashg’ulotning tashkiliy tuzilishi va xronometraji:
-Talabalarning davomati va darsga tayorlanish darajasini aniqlash - 20 daqiqa
- O’qituvchi tomonidan mavzu bo’yicha bajariladigan ishlarni tushuntirish - 10 daqiqa
- Mashg’ulotda magistratura talabalairning mustaqil shug’ullanishi - 30 daqiqa
- natijalarni umumlash va ularni bayonnama daftariga to’gri rasmiylashtirish nazorati - dars davomida
- Mazkur mavzu bo’yicha talabalarning o’zlashtirish darajasini yakuniy nazoratdan o’tkazish - 5 daqiqa
- Keyingi amaliy mashg’uloti uchun uyga - 5 daqiqa
Adabiyotlar 1-14.
Mavzu7. RESURSSHUNOSLIK IZLANISHLAR AMALIY ASOSLARI


Mavzuning maqsadi: Magistratura таlаbаlаrigа dorivor o`simliklar . resursshunoslik k izlanishlar amaliy asoslari atroflicha tavsif beriladi.
Kerakli jihozlar: mavzuga oid adabiyotlar (darslik, X va XI Davlat farmakopeyalari), kariografik atlaslar, dorivor o’simliklari turlarining gerbariy na'munalari. Optik qurollor.
Mavzuning qisqacha mazmuni: Er yuzidagi aholi keskin ko‘payib borishi, ilm fanni rivojlanishi, sanoat katta yutuqlari va uning o‘sib borishi aholini ko‘proq o‘simlik olamiga va undan olinadigan mahsulotlarga bo‘ladigan ehtiyojini oshib borishiga sabab bo‘lmoqda.
O‘simliklarni har xil turlarini aniqlash, ishlatilayotgan o‘simliklarni areallarini va zahiralarini aniqlab terib, yig‘ib olish uchun tavsiyalar berish fani resursshunoslik fani deb yuritiladi. Resursshunoslik – fransuz so‘zi bo‘lib, zahira (zapas) ma’nosini anglatadi.
Dorivor o‘simliklarni o‘rganish, ularni foydali xossalarini aniqlash botanik - sistematiklar va geobotaniklar tomonidan olib borilgan. Asta sekin, dorivor yoki foydali o‘simliklarni o‘rganish rivojlana borib, botanikani mustaqil bo‘limi – “Resursshunoslik” hosil bo‘lgan.
. Botanik – resursshunoslik akademik A.A.Fedorov tomonidan tavsiya etilgan. Ayrim olimlarni ishlarida, resursshunoslikni-o‘simliklarni foydali xossalarini o‘rganish, ulardan unumli foydalanish va foydali o‘simliklar turlarini aniqlash deb yuritiladi. Boshqa bir guruh olimlar – tabiat florasidagi o‘simliklarni resurslarini aniqlash deb yuritiladi. (Ivoshin 1969, Gubanov 1973, Sabolevskaya, Minaeva 1976).
Botanik resursshunosligi oldida turgan asosiy masalalar, tabiiy boylik – dorivor o‘simliklarni va umuman foydali o‘simliklarni turlarini aniqlash, chuqur o‘rganish va unumli foydalanish uchun uslubiy tavsiyalar berish (Fedorov 1961, 1965, 1969, 1971 yillar).
Resursshunoslar boshlashidan oldin bajariladigan ishlari, ularni unumli ish olib borishiga asos bo‘ladi. Resursshunoslik, foydali o‘simliklardan foydalanish bilan bir qatorda, tabiatni muhofaza qilish, o‘simliklarni ekologiyasini o‘rganish, kamayib borayotgan o‘simliklarni ekib o‘stirish masalalarida tavsiyalar berishi lozim.