Muqobil variantni tanlash

Dasturlashtirilgan yechim bilan Matematik tenglamani echishda qabul qilinganlarga o'xshash harakatlar yoki qadamlarning ma'lum bir ketma-ketligini amalga oshirish natijasida qabul qilingan qarorni anglatadi. Qoidaga ko'ra, mumkin bo'lgan alternativalar soni cheklangan va tanlov tashkilot tomonidan berilgan yo'nalishlar doirasida amalga oshirilishi kerak.
Dasturlashtirilmagan yechimlar- ma'lum darajada yangi, ichki tuzilmaga ega bo'lmagan yoki noma'lum omillar bilan bog'liq bo'lgan vaziyatlarda qabul qilingan qarorlar. Juda kamdan-kam hollarda menejer tomonidan qabul qilingan qarorlar sof shaklda dasturlashtirilgan yoki dasturlashtirilmagan deb hisoblanishi mumkin. Hatto eng tuzilgan qaror ham qaror qabul qiluvchining shaxsiy tashabbusini nazarda tutadi va dasturlashtirilgan qaror qabul qilish metodologiyasining daqiqalari deyarli har doim dasturlashtirilmagan qaror qabul qilish uchun ishlatilishi mumkin. Shuni ta'kidlash kerakki, har qanday qaror faqat ijobiy natijalarga olib kelishi mumkin emas. Har qanday natijaning salbiy tomonlari bor. Shuning uchun har qanday tashkiliy qaror murosadir. Har bir holatda, rahbar muqarrar salbiy fikrlar o'rtasida tanlov qilishi kerak. Qolaversa, har qanday qarorda salbiy elementlarning mavjudligi yaxshi rahbarga psixologik ta’sir ko‘rsatmasligi, ya’ni rahbarlarning kelajakda qaror qabul qilishiga to‘sqinlik qilmasligi kerak. Turli tashkilotlarda turli yechimlar bir shaxs tomonidan ham, birgalikda ham qabul qilinishi mumkin. Bu yechim darajasiga bog'liq, ustiga tashkilotning tuzilishi, vakolatlarni topshirish darajasi. Odatda, strategik rejaning eng qiyin qarorlari birgalikda qabul qilinadi, bu suboptimal qaror qabul qilish xavfini kamaytiradi va qaror qabul qiluvchilarning ma'naviy yukini kamaytiradi.
Ratsional yechim Ob'ektiv tahliliy jarayonga asoslangan qaror. Bu tizimli jarayon bo'lib, odatda 5 bosqichdan iborat, garchi qadamlar soni muammoning o'ziga bog'liq.
Aniqlik.
Qaror, rahbar ma'lum bir vaziyatda mumkin bo'lgan har bir muqobil qarorning natijasini aniq belgilashi mumkin bo'lgan aniqlik sharoitida qabul qilinadi. Nisbatan oz sonli tashkiliy yoki shaxsiy qarorlar aniqlik sharoitida qabul qilinadi. Biroq, ular sodir bo'ladi. Bundan tashqari, murakkab yirik qarorlar elementlarini aniq ko'rib chiqish mumkin. Qaror qabul qilishda aniqlik darajasi tashqi muhitga bog'liq. U muqobil variantlar sonini cheklaydigan va xavf darajasini pasaytiradigan mustahkam qonunchilik bazasi bilan ortadi.
Xavf.
Tavakkalchilik sharoitida qabul qilingan qarorlar natijalari aniq bo'lmagan, ammo har bir mumkin bo'lgan natijaning ehtimolini aniqlash mumkin bo'lgan qarorlardir. Ehtimollik ichida aniqlanadi 0 dan 1 gacha bo'lgan diapazon va bu hodisaning yuzaga kelish ehtimoli darajasini ifodalaydi. Barcha muqobil variantlarning ehtimollik yig'indisi bittaga teng bo'lishi kerak. Qaror qabul qilishda xavf har xil bo'lishi mumkin. Iqtisodiyotda riskning bir necha turlari mavjud: sug'urta, valyuta, kredit va boshqalar. Xavf turiga qarab, uning ehtimolini matematik va statistik usullar bilan aniqlash mumkin. Ehtimollikni aniqlashning eng maqbul usuli bu ob'ektivlikdir.
Ehtimollik, agar uni matematik usullar bilan yoki to'plangan tajribani statistik tahlil qilish orqali aniqlash mumkin bo'lsa, ob'ektiv hisoblanadi. Agar prognoz statistik jihatdan ishonchli bo'lishi uchun etarli darajada tegishli ma'lumotlar olingan bo'lsa, ehtimollik ob'ektiv ravishda aniqlanishi mumkin. Ko'pgina hollarda, tashkilot ehtimolini ob'ektiv baholash uchun etarli ma'lumotga ega emas. Bunday holatda menejerlar ko'pincha u yoki bu sub'ektiv yoki taxmin qilingan ehtimollar bilan muqobil variantlarni amalga oshirish imkoniyati to'g'risidagi mulohazalardan foydalanish.