Мустақил иш мавзу

Техник-тактик маҳоратни баҳолаш
Шуғулланувчиларнинг техник-тактик тайѐргарлиги ӯ йиннинг асосий ҳаракатларини ӯ злаштирганлик даражаси билан белгиланади.
Юқоридан ва пастдан тўпни икки қӯ ллаб қабул қилиш, узатиш техникасини баҳолашда концентрик нишонлардан фойдаланилади. Юқоридан икки қӯ ллаб тӯ п узатишда деворгача бӯ лган масофа 2,5 м, пастдан тӯ пни қабул қилишда – 3 м. 10 узатишда тӯ планган очколар ва тӯ пни йӯ қотиш ҳисоблаб борилади.
Тӯпни ӯйинга киритиш техник-тактик малакалар аниқлик ва тӯ пнинг учиш тезлиги билан тавсифланади. Тӯ пни одатда 1, 6, 5 зоналарга тушириш талаб этилади ва ҳар бир зонага аниқ равишда тӯ п тушириш учун 6 уриниш берилади. Ҳужум зарбасини бериш кӯ никма ва малакасини баҳолашда 3 зонадан узатилган тӯ пга 4 ва 2 зоналардан зарба бериш қӯ лланилади. Ӯргатишнинг дастлабки босқичида майдон бӯ йлаб берилган зарба техникаси баҳоланади. Зарур Шароитларда ҳужум зарбасини белгиланган зоналар бӯ йича бериш қӯ лланилиши мумкин, бунда ҳужум зарбаси учун узатилаѐтган тӯ плар барқарор бӯ лиши зарур. Юқорида келтирилган назорат машқларидан ташқари ӯ йин Шароитида учрайдиган қуйидаги машқлардан фойдаланса бӯ лади. Масалан, боғловчи ӯ йинчининг аниқ тӯ п узата билиш даражаси қуйидаги машқ ѐрдамида аниқланади. Ӯйинчи қуйидаги тартибда тӯ п узатишни бажаради: бош устига тӯ п узатиш, нишон томон тӯ п узатиш (аниқлик ҳисобга олинади), бурилиш, 1-1,5 м баландликда бош устида тӯ п узатиш, 180° бурилиш, бош орқасидан нишон томон тӯ п узатиш ва ҳоказо. 10 та тӯ п узатишдаги очколар ва тӯ пни йӯ қотиш ҳисобга олинади.
Ҳужум зарбасини беришда етарли тайѐргарлик мавжуд бўлганда, ўйинчининг ўзи тўп ташлаб, кўрсатилган зоналар бўйича зарба бериш ҳаракати баҳоланади. Бу машқнинг ижобий жиҳати шундаки, зарба бериш натижаси тўпни узатувчи ўйинчининг тўп узатишига боғлиқ бўлмайди. Одатда, ҳужум зарбаси бир-икки қадам қилиб бажарилади. Тўрга тегиш, ўрта чизиқдан ўтиб кетиш ҳато уриниш ҳисобланади. Тўсиқ қўйишни объектив равишда баҳолаш ҳозирги кунгача аниқланмаган. Ушбу техник усулни баҳолашда “Тўр устидаги тўп” қурилмасидан фойдаланилади. Бунда турли баландлик ва масофада ўрнатилган тўпга тўсиқ қўйишда қўл кафтини тўр устидан ўтказиб бажарилган ҳаракат баҳоланади. Бундан ташқари, бир хил кўрсаткичга эга бўлган (ѐки унга яқин) ўйинчиларнинг ҳужум зарбасини бериши ва унга тўсиқ қўйишда кўрсатилган натижа ҳисобга олиниши билан баҳоланади.
Ўйин малакалари техникасига ўргатишда шу малакаларни (тўп фабул қилиш ва узатиш, тўп киритиш, зарба бериш, тўсиқ қўйиш)муайян тактик мақсадда амалга оширилишига урғу берилиши лозим. Ўйин тактикасига ўргатиш жараѐни ҳам ўйин техникасини ўзлаштиришда қўлланиладиган услублар, воситалар (техник ва тактик машқлар устунлигида), босқичлар ва педагогик принцплар асосида амалга оширилади.