Mustaqil ish “ Real vaqt tizimlari “ fanidan Bajardi: 611-19 guruh talabasi Qosimova Yulduzxon Qabul qildi: O. Ergashev, Turg’unov. B mavzu : real vaqt tizimini qurish va uning asosiy qismlari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL­–XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
FARG’ONA FILIALI
“AXBOROT TEXNOLOGIYALARI” KAFEDRASI

MUSTAQIL ISH
“ Real vaqt tizimlari “ fanidan
Bajardi: 611-19 guruh talabasi Qosimova Yulduzxon
Qabul qildi: O. Ergashev, Turg’unov . B


MAVZU : REAL VAQT TIZIMINI QURISH VA UNING ASOSIY QISMLARI.

1. 
   KIRISH
   
2. 
   REAL VAQT TIZIMLARI TUSHUNCHASI
   
3. 
   REAL VAQT TIZIMLARI LOYIHALASH MUAMMOLARI.
   
4. 
   REAL VAQT TIZIMI KLASSIFIKATSIYASI
   
5. 
   XULOSA
   
6. 
   FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.
   

Kirish
• Real vaqt tizimlari qisqacha tarixi. Haqiqiy vaqt tizimlarining tarixi, Qo'shma Shtatlardagi o'zgarishlar bilan tavsiflangan, kompyuterning rivojlanishi bilan chambarchas bog'liq. Zamonaviy real vaqt tizimlari, masalan, atom elektr stantsiyalari, harbiy samolyotlarning qurol-yarog' tizimlari yoki tibbiy kuzatuv uskunalari murakkab, ammo ko'pchilik hali ham 1940-1960 yillarda ishlab chiqilgan tizimlarning xususiyatlari bo’yicha qurilgan.
U birinchi bo'lib 1947 yilda AQSh harbiy-dengiz floti uchun IBM tomonidan ishlab chiqilgan Whirlwind loyihasida yoki AQShning Havo kuchlari uchun yaratilgan yarimavtomatik yer osti havosidan himoya qilish tizimida (SAGE) ishlatilgan. Ikkala loyiha ham real vaqt tizimlari sifatida bugungi standartlarga mos keladi. Vaqtincha qo'shadigan hissasiga qo'shimcha ravishda, Whirlwind loyihasi birinchi marta ferrit yadrosidan foydalanishni va Fortran-dan oldingi yuqori darajadagi til kompilyatorini o'z ichiga oldi.
Boshqa real vaqt tizimlari SABRE (1959 yilda American Airlines tomonidan ishlab chiqilgan) kabi aviachiptalarni rezervasyon qilishda, shuningdek jarayonlarni boshqarish uchun ishlatilgan, ammo milliy kosmik dasturning paydo bo'lishi real vaqtni rivojlantirish uchun yanada ko'proq imkoniyatlarni taqdim etdi kosmik va telemetriya boshqaruv tizimlari.
O'tgan asrning 60-yillariga kelib bunday tizimlarning jadal rivojlanishi ro'y berdi va shundan keyingina real vaqt rejimida ishlov berishga moslashtirilgan uskunalarning mavjudligi bilan real vaqt rejimidagi muammolarni hal qilishga jiddiy noharbiy qiziqish paydo bo'ldi.
Real vaqt tizimlari tushunchasi
• Real vaqt tizimi. Dasturiy tizim «real vaqt tizimi» bo‘lib hisoblanadi, ishning muvaffaqiyati nafaqat uning mantiqiy to‘g‘riligidan, balki olingan natijalar vaqtiga ham bog‘liq. Agar bunday tizim vaqtli cheklanishni qoniqtirmasa, unda uning ishidagi adashishlar qayd qilinishi lozim.
Posıx 1003. 1 standarti «real vaqt» deganda, bu tizimning ma’lum vaqt oralig‘ida servisning talab qilingan darajasi bilan ta’minlash deb ta’riflaydi. Shunday qilib, tizimning oldindan bashorat qilinmagan tashqi hodisalarining paydo bo‘lishiga vaqtning oldindan bashorat qilingan reaksiyasi real vaqt tizimining chegarasi bo‘lib hisoblanadi. Ba’zida real vaqt tizimi tushunchasi «tezkor tizim» bilan tenglashtiriladi, biroq bu har doim ham to‘g‘ri bo‘lavermaydi, chunki tizimning ushlanib qolish reaksiyasining vaqti emas, balki ko‘rib chiqilayotgan vazifa uchun yetarli bo‘lgan vaqt muhimdir va U kafolatlangan bo‘lishi lozim.
• Ko‘pgina amaliy sohalarda «real vaqt»ga o‘zgacha tushuncha bilan qaraladi. Signallarga raqamli ishlov berish sohasidan misol qilib keltiramiz. Agar audio ma’lumotlarga ishlov berishda tovushning har bir T soniyasi tahliliga T dan oshib ketuvchi vaqt kerak bo‘ladigan bo‘lsa, bunday ishlov berish jarayoni real vaqt jarayoni bo‘lib hisoblanmaydi. Agar T soniyadan kam talab qilinsa, bu endi real vaqt jarayoni bo‘lib hisoblanadi.
. «Qattiq» va «yumshoq» real vaqt tizimi ajratiladi. «Qattiq» real vaqt tizimi ma’lum interval vaqtida harakatlarni bajarishni ta’minlaydi. Odatda, bunday kafolatlar reaksiyaning o‘rnatilgan muddatidan chetga chiqishi tizimning ishlash qobiliyatining fatal buzilishiga olib keluvchi tizimlar uchun talab qilinadi. Bunga o‘xshash jamlanma quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
• Boshqarish oqimi.
• Vazifalarni rejalashtirishning maxsus oqimi.
• Real vaqt signallari.
• Sinxronizatsiya vositalari.
• Yuqori oqimli taymerlar.
• Sinxron kirish — chiqish.
Real vaqt tizimlari loyihalash muammolari
• Real vaqt tizimlari bu kompyuter tizimlari muhandisligining murakkab loyihasidir. Bu boshqaruv nazariyasi, dasturiy ta'minot muhandisligi va operatsiyalariga kuchli ta'sir qiladi. Shunday qilib, real vaqt tizimlari muhandisligi juda ko'p tarmoqli bo'lgani uchun, u juda ixtisoslashgan yo'nalish sifatida ajralib turadi. Real vaqtda ishlaydigan tizimlarni loyihalash va amalga oshirish diqqatni talab qiladi.
Bularga quyidagilar kiradi:
• Apparat va dasturiy ta'minotni tanlash va savdoni baholash iqtisodiy jihatdan samarali echim, shu jumladan taqsimlangan hisoblash tizimlari va parallelizm va sinxronizatsiya masalalari bilan shug'ullanish
• Real vaqt tizimlarining spetsifikatsiyasi va dizayni va ularning to'g'ri tasvirlanishi.
• Dasturlash tili (lar) ini nuanslarini va ularni mashina kodiga tarjima qilish natijasida yuzaga keladigan real vaqt ta'sirini tushunish.
• Ehtiyotkorlik bilan loyihalash orqali tizimning ishlamay qolishi va ishonchliligini oshirish.
• Sinovlarni loyihalash va boshqarish, shuningdek sinov va ishlab chiqarish uskunalarini tanlash.
Ochiq tizimlar texnologiyasi va o'zaro ishlash imkoniyatlaridan foydalanish. Ochiq tizim mustaqil ravishda yozilgan ilovalarning kengaytiriladigan to'plamidir integratsiyalashgan tizim sifatida ishlash uchun hamkorlik qilish. Masalan, bir qator
• Ochiq tizimlar texnologiyasi va o'zaro ishlash imkoniyatlaridan foydalanish. Ochiq tizim mustaqil ravishda yozilgan ilovalarning kengaytiriladigan to'plamidir integratsiyalashgan tizim sifatida ishlash uchun hamkorlik qilish. Masalan, bir qator
• Linux operatsion tizimining ochiq versiyalari real vaqt rejimida foydalanish uchun paydo bo'ldi. O'zaro moslik muvofiqlik nuqtai nazaridan o'lchanishi mumkin real vaqtda CORBA standarti kabi ochiq tizim standartlari bilan.
• Va nihoyat, javob vaqtini o'lchash va bashorat qilish va uni kamaytirish. Amalga oshirilmoqda jadvalning tahlili, ya'ni muddatni belgilash va kafolatlash mamnuniyat, a priori, rejalashtirish nazariyasining ko'p qismi.
• Albatta, real vaqt rejimida ishlatiladigan muhandislik texnikalari boshqa barcha turdagi tizimlarni muhandislik qilishda hamrohligida foydalaning ishlash va barqarorlikni oshiriladi.