Mustaqil ish “Audit” fanidan Mavzu: Auditorlik faoliyatining huquqiy asoslari, xalqaro ma milliy audit standartlari Reja

* XAS - Xalqaro audit standardlari
yakunida shuni ta’kidlash lozimki, darslarni bahs —munozara va talabalam ing o ‘zaro muhokamasi orqali ko‘proq tashkil etish maqsadga muvofiq. Zero, quyidagi jadvalda ushbu ta'lim sifatiga ta’sir darajasi keltirilgan:

Foiz
5%	Ma’ruza
10%	O’zicha o’qish
20%	Audio-video orqali o‘qish
30%	Ko‘rgazma namoyish orqali o'qish
50%	Bahs-munozara orqali o‘qish
75%	O'quv jarayonini amaliyot bilan bog‘lash
90%	^Bir-biiini,^talaba^talabani^yakka^tartibda^o'qitish

X u l o s a

Mustaqillik yillarida respublikamizda auditorlik faoliyati tashkiliy- huquqiy asoslarini mustahkamlashga yo'naltirilgan m e’yoriy-huquqiy asos yaralildi. Buning natijasi sifatida respublikamizda auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi me’yoriy — huquqiy hujjatlam ing ko‘p bosqichli lizimi yaratildi.

Auditorlik faoliyati standartlari auditorlik faoliyatining o‘ziga xos xususiyatlari va asoslarini tartibga soluvchi, shuningdek, auditorlar uchun tekshiruv o'tkazish borasidagi o ‘z majburiyatlarini amalga oshirishlariga yordam berish maqsadida qabul qilingan umumiy qonun-qoidalar tizimidir. Tekshiruv davomida auditorlik standartlariga amal qilish tekshiruvning yuqori sifath o'tishi va ishonchh bo'lishini ta’minlaydi. Auditorlik standartlari auditor faohyati to‘g‘riligini umumiy belgilab bersada, auditor tom onidan qo‘llanilgan barcha uslubiyatlar, amaliyotlarning to ‘g‘riligini anglatmaydi.
Amaliyotda auditorlik standartlari ( 1) xalqaro; (2) miüiy auditorlik standartlariga bo'linadi. Turli m am lakatlar iqtisodiyotida bozor munosabathirming rivojlanishi, integratsiya jarayonining kengayishi, bir qator auditorlik firmalarining xalqaro miqyosda faohyat yurituvchi ürmalarga aylanishi kabi jarayonlaming ro‘y berishi auditorlik faohyatini xalqaro miqyosda birxilkshtirish zaruriyatini yuzaga keltirdi. Bu maqsadga erishish uchun 1977-yilda Xalqaro buxgalterlar federatsiyasi qoshida Xalqaro audit amaliyoti qo‘mitasi (International auditing practices committee) tashkil etildi. Ushbu qo'mita qabul qilgan xalqaro standartlar to‘rt o'zaro bog‘langan qisimlardan tashkil topgan: (1) asosiy postulatlar;

2. 
   umumiy standartlar (3) ishchi standartlar; (4) auditorlik hisoboti bo'yicha standartlar. Bu qo‘m ita tom onidan tayyorlangan standartlar audit amaliyotini xalqaro miqyosda birxillashtirishga qaratilgan.
   

Mustaqillik yillarida yurtimizda auditorlik faoliyati asoslari qaror topishi bilan audit standartlarini ishlab chiqish zarurati ham yuzaga keldi. Shu munosabat bilan O‘zbekiston Respublikasi buxgalterlar va auditorlar milliy assotsiatsiyasi M oliya vazirligi bilan ham korlikda
«Auditorlik faoliyatining milliy standatlari» ni (AFMS) ishlab chiqdi. Bu borada respublikamizdagi mavjud iqtisodiy shart —sharoitlar, milliy xususiyatlarni inobatga olish va xalqaro tajribadan keng foydalanish standartlarning zamon taJablariga yanada mos keUshini ta’minlaydi.
Hozirda respublikamizda auditorlik faoliyatining barqaror rivojiga qonun-hujjatlar asosida keng im koniyatlar yaratib berilmoqda, xususan, 2006-yil l-apreldan e’tiboran № PQ -325 qarorning 4-ilovasidagi ro ‘y- xatga muvofiq auditorlik sohasida xizmat ko‘rsatayotgan viiiidik shaxslar uch yil muddatga daromad (foyda) solig'i va yagona soliq loiovi to'lash- dan ozod etildi. Soliqqa tortishdan ozod etilgan bu mablag‘lar esa auditorlik firmalarining xizmat ko‘rsatish sifatini yanada oshirishga xizmat qilishi bilan milliy auditorlik tirm alarining moliya bozorida m ustahkam o‘rin egallaslilariga katta zamin yaratadi.