Mustaqil ish fan: falsafa mavzu: mirzo abdulqodir bedil falsafasi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA ORTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGIMIRZO ULUGBEK NOMIDAGI OʻZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETINING IQTISODIYOT FAKULTETI


MUSTAQIL ISH


FAN: FALSAFA
MAVZU: MIRZO ABDULQODIR BEDIL FALSAFASI


BAJARDI: X.A.ABDULLAYEVA


Toshkent 2022


Mirzo Abdulqodir Bedilning falsafasi
I.Qism:
Kirish.
II.Asosiy qism:

1. 
   Mirzo Abdulqodir Bedilning hayoti va ijodi.
   
2. 
   Barkamol avlod tarbiyasida axloqiy qadriyatlarning ahamiyati.
   
3. 
   Mirzo bedil falsafasida komil inson g’oyasi.
   
4. 
   Mirzo bedil falsafasida axloqiy tushunchalar talqini.
   

Kirish

Bedil shehriyati bir tomondan islom falsafasi, ikkinchi tomondan qadimgi hind falsafasidan sarchashma oladi. Ammo, uning ijodida musulmon SHarq xalqlari tafakkurining tahsiri ko’roq seziladi. L.Klimovichning yozishicha, “Bedil tili va uslubining o’ziga xos mohiyati shundaki, u an’anaviy ramziylikka qarshi isyonni aks ettiradi. Bu “sabki hindiy” – hind uslubi nomi bilan ustuvor bo’lgan uslub Hindistonda va boshqa joylarda yashagan shoirlarga ko’chib o’tgan.”

Mirzo Bedil inson’arvarlikni targ’ib etadi, insoniy fazilatlarni ulug’laydi, shu bilan birga yomon xislatlar va nuqsonlarni mazammat etadi. U insonni milliy va diniy farqlar nuqtai nazaridan emas, balki umumbashariy inson naslidan ekanligi tushunchasidan kelib chiqqan holda yuksaklikka ko’taradi va aynan shuning uchun ham insonni eng yuksak hurmat va ehzozga loyiq, deb hisoblaydi.
Bedil falsafiy dunyoqarashining markazida ulug’ faylasuf, ilohiyotshunos va mutasavvif Shayx Muhyiddin ibn al-Arabiy asos solgan “vahdat ul-vujud” falsafasi yotadi. Jumladan, uning “Muhiti ahzam” nomli masnaviysi Ibn al-Arabiyning “Fusus ul-hikam” nomli mashhur asari tahsiri ostida yaratilgan bo’lib, unda Bedil butun borliqni Soqiysi Haq taholo, azaliy va abadi mastu maxmuri esa Inson bo’lmish yaxlit bir mayxona sifatida tasavvur etadi¹.