- Ideal tok generatori — ideal tokni generatsiyalaydigan (hosil qiladigan) elektr mashina. Asosan, stator, yakor (rotor) va chulgʻamlar (sim oʻramlari)dan iborat. Aylanuvchi qismi (yakori)ning chulgʻamida induksiyalanuvchi oʻzgaruvchan tokni ideal tokka oʻzgartiradi. Ideal tok generatori g . ning uygʻotish tizimiga bogʻliq boʻladi. Oʻz-oʻzidan uygʻotishli, mustaqil uygʻotishli va aralash uygʻotishli Ideal tok generatorig .lari mavjud. Ideal tok generatorig . bir necha Vt dan bir necha ming kVt gacha quvvatga, bir necha V dan bir necha ming V gacha kuchlanishga moʻljallab ishlab chiqariladi. Ideal tok generatorig . prokat stanlarida, aerodinamik trubalarda, ekskavatorlar va boshqalarda ishlatiladi Tranzistor- ishlaydigan va boshqaradigan uchta kontaktga ega mahkamlangan yoki mahkam bulmagan yarim o’tkazgichli eliktr qurilmasi. asosiy xususiyati triodning ishi bilan bir xil. o’zgarish parametrlarini ishchi eliktrodlari bilan nazorat signallari yordamida o’zgartiradi. 1948 – yili D.Bardin va V.Bratteyn nuqtali n-p o’tishlar bilan ishlab turib ikki n-p o’tishli qurilma quvvati buyicha elektr tebranishlarni kuchaytirish qobilyatiga egaligini guvohi bo’lishdi. Bu qurulmani ular TRANZISTOR deb atashdi. Tranzistor Ingliz- tilidan olingan bulib ,,TRANSFER’’- o’zgartiruvchi va ,,REZISTOR’’- qarshilik degan manoni bildiradi. Bugungi kunda Bir yoki bir nechta n-p o’tishli va uch yoki undan ko’p uchlari Bo’lgan elektr o’zgartiruvchi yarim o’tkazgichli asbob Tranzistor deb nomlanadi. Tranzistorlar konstruksiyasi bo’yicha nuqtali va yassi bo’lish mumkun. Bugungi kunda faqat yassi tranzistorlar ishlab chiqariladi. Tranzistor – eng ko’p tarqalgan yarimo’tkazgich kuchaytirgich asbobdir. Tranzistor yarimo’tkazgich material asosida yasalgan bo’lib, yaqin joylashgan ikki o’zaro ta’sirlashuvchi p-n o’tishlaridan tashkil topgan. Ikkala p-n o’tishlarni yarimo’tkazgichning uch sohasi ajratib turadi. Bu sohalar mos ravishda ,,emitter’’, ,,kollektor (chekka sohalar) va ,,baza’’ (o’rta soha) deb ataladi. Qo’sh qutbli tranzistorlar Tranzistorlar radioelektronikada juda ko’p ishlatiladi. Ular qo’sh Qutbli va maydon tranzistorlariga bo’linadi. Qo’sh qutbli tranzistor yoki tranzistor ikkita p-n- o’tishli yarimo’tkazgichli kristaldan iborat Ya’ni unda turli tip o’tkazuvchanlikka ega bo’lgan uchta qatlamli sohalar bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
