Mustaqil ta'limi I. Badiiy asarlarda uchraydigan kasallik nomlari

Qizamiq - tana haroratining koʻtarilishi, yuqori nafas yoʻllari, koʻz shilliq pardasi, ogʻiz boʻshligʻining yalligʻlanishi va terida qizil, yirik dogʻli toshmalar toshishi. Bugungi kunda bu kasallil xalq orasida "suvchechak" nomi bilan ham yuritiladi. Ammo bu ikkala kasallik ham boshqa- boshqa kasllik hisoblanadi. Ularning ko‘rinishi, kechish jarayonida ma'lum bir farqlar mavjud. Qizamiq kasalligi O‘zbek tilining izohli lug‘atidan o‘rin olgan.
“Alpomish” dostonini o’rganish, dostonning lisoniy va uslubiy tahlillari hali hanuz o’rganilib kelinmoqda. Jumladan, dostonda kasallik nomlari ham uchraydi. Bu QUYONCHIQ kasalligi bo’lib, bu so’z o’zbek tilining izohli lug’atida “EPILEPSIYA” yoki “TUTQANOQ” kabi ma’nolarni anglatishi aytilgan. Asrlar osha kasallik nomi o’zgargan. “Alpomish yoydi qulochni, ikkovi xulqi muhabbat bilan ko’rishdi: -Qalaysan, do’stim, omonmisan, -deb siqinqirab yubordi. Qorajonning


yetti qovurg’asi sindi, ishi tindi, tappa tushib yotib oldi, Alpomish aytdi: -Nima qildi, do’stim? Qorajon sir boy bermagan kishi bo’lib : -Bola kunda tutadigan QUYONCHIQ kasalim bore di, shul shu vaqt tutib qoldi,- dedi".
Tutqanoq kasalligining izohli lugʻatda faqat bir maʼnosi keltirib oʻtilgan.Tutqanoq -bir tib Davriy ravishda toʻsatdan tutib qoladigan, kishi hushidan ketib akashak boʻlib qoladigan , bedavo asab kasalligi: quyonchiq, epilepsiya.
"O‘shanda o‘g‘li bir nafasda suradagi o‘n besh oyatni yoddan o‘qib berganidan so‘ng shayx unga hayajon ichida shunday dedi:
-Ko‘rgan tushing va uning ta'biri qandoq ekaniga iqrormisen? O‘n yoshlik bolaning Qur'oni karimni yoddan bilishiga guvohmisen? Umrim bino bo‘lib bunday iste'dodni ko‘rmaganmen. Yo Alloh! Temurbekni qizamiq, chechak kabi ofatlardan saqlab, o‘z panohingda asra!
Shu voqeadan ko‘p o‘tmay shayx Shamsuddin tavsiyasiga ko‘ra Temurbek Kesh ulamolari o‘rtasida imtihondan o‘tib "Hofizi Qur'on" rutbasini oldi. O‘n yashar bolaning bunday darajaga erishuvi butun shahar ahlini hayratga soldi. ..." ("Amir Temur saltanatida xavfsizlik xizmati" "ART FLEX" nashriyoti Toshkent - 2010, 16- bet).