Mustaqillik arafasida sobiq cccp hamda o'zbekiston cccp dagi siyosiy iqtisodiy vaziyat reja

MUSTAQILLIK ARAFASIDA SOBIQ CCCP HAMDA O'ZBEKISTON CCCP DAGI SIYOSIY IQTISODIY VAZIYAT

Reja:

• 
  1Tarixi
  
  • 
    1.1Tashkil topishi
    
  • 
    1.21920-yillar
    
  • 
    1.31930-yillar
    
  • 
    1.41940-yillar
    
    • 
      1.4.1Ikkinchi jahon urushi yillari
      
    • 
      1.4.21940-yillarning ikkinchi yarmi
      
  • 
    1.51950–1970-yillar
    
  • 
    1.61980-yillar
    
  • 
    1.7Mustaqillikka erishishi
    
• 
  2Maʼmuriy boʻlinishi
  
• 
  3Boshqaruv tizimi
  
  • 
    3.1OʻzSSR Xalq Komissarlari Sovetining raislari
    
  • 
    3.2OʻzSSR Ministrlar Sovetining raislari
    
  • 
    3.3OʻzSSR Prezidenti huzuridagi Vazirlar Mahkamasining raisi
    
  • 
    3.4OʻzSSR Kompartiyasi MKning birinchi kotiblari
    
  • 
    3.5OʻzSSR Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi raislari
    
  • 
    3.6OʻzSSR Oliy Soveti Prezidiumi raislari
    
  • 
    3.7OʻzSSR Oliy Soveti raisi
    

Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi, Oʻzbekiston SSR, OʻzSSR (ruscha: Узбекская Советская Социалистическая Республика) — Sovet Ittifoqi tarkibiga kirgan respublikalarning biri. Turkiston Avtonom Sovet Sotsialistik Respublikasi, Buxoro Xalq Sovet Respublikasi hamda Xorazm Xalq Sovet Respublikasi hududlarining, asosan, oʻzbeklar va qoraqalpoqlar yashaydigan qismlarida vujudga kelgan. 1924-yildan 1936-yilgacha Oʻzbekiston Sotsialistik Sovet Respublikasi (ruscha: Узбекская Советская Социалистическая Республика) deb atalgan. Ayrim manbalarda Sovet Oʻzbekistoni deb yuritiladi.

Poytaxti 1925-yil fevraldan to may oyigacha Buxoro, 1925-yil maydan to 1930-yil dekabrgacha Samarqand, 1930-yil oxiridan Toshkent. Tarkibiga Qoraqalpogʻiston ASSR kirgan. Respublika 11 oblastga boʻlingan, 156 rayon, 123 shahar, 98 shahar tipidagi posyolkasi boʻlgan.

Oʻzbekiston SSRning maydoni 447 400 km² boʻlgan. Aholisi 1926-yilda 5 milliondan ortiq boʻlgan, 1989-yilga kelib 20 millionga yetgan. 1989-yilda Oʻzbekiston SSRda oʻzbeklar (14 milliondan oshiq), qoraqalpoqlar (411 900), tojiklar (933 600), qozoqlar (808 200), qirgʻizlar (174 900), turkmanlar (121 600) yashagan.

Oʻzbekiston SSR hududi shimol va shimoli-gʻarbda Qozogʻiston SSR, janubi-gʻarbda Turkmaniston SSR, janubi-sharqda Tojikiston SSR, shimoli-sharqda Qirgʻiziston SSR, janubida Afgʻoniston bilan chegaradosh boʻlgan.

Oʻzbekiston SSRda boshqa sovet respublikalaridagi kabi bir necha ommaviy qatagʻon amalga oshirilgan. Biroq bunday holatlarga qaramasdan, mamlakatda yuzlab sanoat korxonalari qurilgan, yangi shahar va posyolkalarga asos solingan. Savodsizlikni tugatish ishlari olib borilgan, pedagogik va ilmiy kadrlar tayyorlash maqsadida yangi maktablar, texnikumlar va institutlar ochilgan. Mirzachoʻl va boshqa choʻllarning oʻzlashtirilishi natijasida ekin maydonlari kengaygan.

Oʻzbekiston SSR 1990-yilning 20-iyunida suverenitet eʼlon qildi. Ammo 1991-yilning 31-avgustida mustaqillik eʼlon qilinib, Oʻzbekiston Respublikasi deb qayta nomlangunicha Sovet Ittifoqi tarkibida qoldi. Oʻzbekiston mustaqilligi 1991-yilning 26-dekabrida Sovet Ittifoqi parchalanib ketganidan keyin tan olindi.