N. Bozorboyev, X. I. Yusupov, R. A. Narov, A. M. Ilmuradov, V. Rasulov, B. T. Xushnazarov, F. N. Bozorboyev, I. N. Salimova Bino va inshootlarni barpo etish texnologiyasi darslik

11.5. Rama - sharnirli indikator qo‘llanilganda konstruksiyalar montaji 

Rama - sharnirli indikator (RSHI) bikir tayanch ramadan tashkil topgan

bo‘lib, fazoviy to‘rsimon konstruksiya shaklida bo‘lib, rostlovchi indikatorli
rama, po‘lat quvurli bo‘ylama va ko‘ndalang bog‘lovchilardan tashkil topgan.
Rama - sharnirli indikator bazasi pastki va yuqoridagi qavatlar ustunlar yarusi
sathida joylashgan halqasimon so‘rilar va aylanuvchi lyulkalar bilan
jihozlangan. Bazaviy modifikatsiyasi sifatida ning 6 x 6 m yacheykaga ikki
qavatli ustunlarga mo‘ljallangan rama - sharnirli indikator qabul qilingan (11.3-
rasm). RSHI larning boshqa modifikatsiyalari binolarni turli hajmiy-rejaviy
parametrga ega karkaslarini montaj qilish imkonini beradi.

143

11.3 –rasm. Rama-sharnirli indikator: 
1 – yog‘och qistirma; 2 – fazoviy so‘rilar; 3,7 – suriladigan aylanuvchi lyulkalar; 4 – 
sharnirli indikator; 5 – to‘siq; 6 – sharovoy tayanchlar; 8 – ajraladigan flantsli tutashuv joyi; 

Montaj komplektining jihozlari kamida to‘rtta RSHI iborat bo‘lib,

ularning har biri zanjirdagi holatini aniqlovchi o‘z nomer raqamlariga ega
bo‘ladi, va ular vertikal bo‘ylab bir nomli yacheykalarga o‘rnatiladi. Shuning
uchun RSHI ni binoda joylashtirish va bir holatdan ikkinchi holatga o‘tkazish
IBLda ko‘rsatilgan ketma-ketlikka qat’iyan rioya qilgan holda bajariladi (11.4-
rasm).
RSHIlar komplektini indikator ramalarini loyihaviy holatga o‘rnatishda
quyidagi qoidalarga rioya qilinadi:

• birinchi pozitsiyada RSHI №1 ramasini binoning bo‘ylama va

ko‘ndalang o‘qlariga nisbatan teodolit yordamida to‘g‘rilanadi;

144

11.4 –rasm. Rama - sharnirli indikatorlardan (RSHI) foydalangan holda ko‘p qavatli