N. I. Sodiqova, E. A. Korniyenko, M. D. Xoshimxodjayeva

Tarmoq adapteri (tarmoq kartasi) lokal tarmoqqa bir- lashtirilgan kompyuterlar orasida axborot almashinuvini ta’- minlash uchun mo‘ljallangan. Tarmoq adapteri yoki tarmoq kartasi kompyuterning tizimli plata (main board) razyomiga o‘rnatiladigan kengaytirish platasidir. Shuningdek, notebuk

139

(notebook) uchun mo‘ljallangan PCMCIA standartining tar- moq adapterlari mavjuddir Ular notebuk g‘ilofidagi maxsus razyomlarga o‘rnatiladi. Kompyuterning tizimli platasi ichiga joylashtirilgan tarmoq adapterlari biror-bir lokal shina orqali ulanadi. Bundan tashqari kompyuterning USB (Universal Serial Bus) portiga ulanadigan Ethernet tarmoq adapterlari mavjud.

Tarmoq adapteri PCI va ISA uchun tizimli shina kengaytirish slotlari hamda tarmoq kabeli bilan ulash uchun mo‘ljallangan razyomli bosma plata ko‘rinishida bo‘ladi.

Tarmoq adapteri quyidagi vazifalarni bajaradi:

• 
  uzatish va qabul qilish vaqtida signallarni kodlash va dekodlash;
  
• 
  qabul qilish paketida o‘zining tarmoq manzilini identifi- katsiyalash;
  
• 
  ma’lumotlarni parallel koddan ketma-ket kodga o‘zgartirish va aksini bajarish;
  
• 
  o‘zining ichki registrlarida ma’lumotlarni buferlash;
  
• 
  ziddiyatli vaziyatlarni aniqlash va ajratilgan muhitdan foy- dalanish algoritmini amalga oshirish;
  
• 
  nazorat yig‘indisini hisoblash;
  
• 
  almashuv protokollariga rioya qilish .
  

Tarmoq adapterlari tarmoq turida foydalanishiga (simli va simsiz) va ishlash tezligiga qarab farqlanadi. Tarmoq adapterlari ko‘rinishi va tuzilishiga qarab, ichki va tashqi bo‘ladi (8.5-rasm).



8.5-rasm. Turli tarmoq adapterlari.