N. M. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sh. Sobirov

244-mashq.
Matnni o‘qing. Siz ham «Mening Vatanim» mavzusida insho yozish
haqida o‘ylab ko‘ring.
Adabiyot o‘qituvchimiz Mahmud Ilhomov doskaga bir necha mavzuni
yozib qo‘ydilar. Oxirgisi erkin mavzudagi insho ekan: «Mening Vatanim».
Menga shu mavzu yoqdi.
«Mening Vatanim» deb sarlavha qo‘ydim. Ancha vaqtgacha inshoni nimadan
boshlash kerakligini bilmay o‘tirdim. Mahmud Ilhomovich qiynalib
o‘tirganimni sezdi, shekilli, partalar orasidan asta-asta yurib, mening yonimga
kelib to‘xtadilar. Daftarimga qaradilar. Hech narsa yozilmagan.

---

106
— Boshlab olish shunaqa qiyin bo‘ladi, — dedilar o‘qituvchimiz.—
Vatan haqida o‘qiganlaringni bir eslab ko‘rgin. Kecha yod aytib bergan
she’ringdan boshlasang ham bo‘ladi.
E. Vohidovning «O‘zbegim» she’rini yod aytib bergan edim.
She’rning birinchi satrini sarlavhadan keyin epigraf qilib yozdim. Shundan
keyin fikr quyilib kelaverdi... (N.Umarov)
245-mashq. 
Uch guruhga bo‘lining. Quyidagi mavzular bo‘yicha reja tuzing va
insho yozishga tayyorlaning.
1. Hunar — zar, hunardan rizqing unar.
2. Ilm baxt keltiradi.
3. O‘zbekiston — kelajagi buyuk davlat.
246-mashq.
Quyidagi qolip asosida «Men nechun sevaman O‘zbekistonni?»,
«Tarixiy xotirasiz kelajak yo‘q» mavzulari bo‘yicha murakkab reja tuzing.
R e j a :
Kirish._______________________________________________________
Asosiy qism:
1. ______________________________________________________
2._________________________________________________________
3._________________________________________________________
Õulosa.
247-mashq.
Matnni o‘qing. «Ilm – insoniyat qudrati» mavzusi uchun epigraf
tanlang.
Epigraf tanlangan mavzuga qarab har tomonlama mos keluvchi, unga
ohangdosh tarzda jaranglovchi hikmatli so‘z, taniqli shaxslarning so‘zlari,
maqol yoki matallardan iborat muqaddima so‘z sanaladi.
Epigraf ixtiyoriy bo‘lib, mavzuga g‘oyaviy jihatdan to‘la-to‘kis mos kelishi
lozim. Unda aniqlik va qisqalik, lo‘ndalik bo‘ladi. Epigraf rejadan so‘ng asosiy
matn tepasiga, o‘ng tarafga qo‘yiladi.
1. Insho deb nimaga aytiladi?
2. Insho turlari haqida so‘zlang.
3. Inshoga qanday reja tuziladi?

---

107