N. raimnazarova

Nutqning fonetik bo'linishi. Nutq fonetik jihatidan tovushlar zanjiridan iborat. Tovushlar zanjiri o'zaro bir­biri bilan bog'liq va ma'lum tartib asosida ketma­ketlikka ega bo'lgan fonetik birliklardan tarkib topgan tovush xalqa-larini tashkil etadi.

Nutqning fonetik birliklari nutq zanjiri xalqalari sifatida quyidagilarga bo'linadi: 1. Tovush. 2. Bo'g'in. 3. Takt. 4. Fraza.

Fraza – nutq zanjiridagi eng yirik fonetik birlik bo'lib, ular bir­biridan pauzalar (bir nafas oralig'i) bilan ajralib turadi. Har pauza oralig'ida so'zlov-chi nafas rostlab, navbatdagi fraza uchun tayyorlanadi.

Fonetik birlik bo'lgan frazani grammatik birliklar hisoblangan so'z birik-malari va gap bilan tenglashtirmaslik lozim, chunki bir gap bir necha frazani tashkil qilgani kabi, bir fraza bir necha gaplardan ham tarkib topishi mum-kin. Masalan, Yer yetilib, kunlar isigach, xo'jalik a'zolari chigit ekishni qizg'in boshlab yubordilar gapida «yer yetilib», «kunlar isigach» kabilar gapga teng; «xo'jalik a'zolari», «chigit ekishni», «qizqin boshlab yubordilar» birikmaga teng frazalardir.