N. X. Ermatov, B. Y. Nomozov, D. G’. Azizova, M. X. Ashurov, A. I. Abdirazakov, R. S. Bekjonov

4. Qatlam o‘tkazuvchanlik koeffitsienti k – tog‗ jinsi g‗ovak muhitining 
muhim gidrodinamik xususiyati bo‗lib, g‗ovak kanallar bo‗ylab bir hajmdagi 
maydonda filtrlanish jarayonini xarakterlaydi. 
O‗lchov birliklari: [k]=m
2
, 
mkm
2
, 
D, 
mD. 
1D=1000 
mD=1,02 
mkm
2
=1,02•10
-12
m
2
.
O‗tkazuvchanlik koeffitsienti (k) ni aniqlash usullari: 
- 
laboratoriya usuli – (ℓ) uzunlikka ega bo‗lgan namuna (F) ko‗ndalang 
kesim yuzasining g‗ovak qismidan (∆P) bosimlar farqiga ko‗ra (namunaning 

---

82 
kirishdagi P
1
va chiqishdagi P
2
) oqib yoki sizib o‗tayotgan (μ) qovushqoqlikka ega 
bo‗lgan (Q) suyuqlik yoki gaz miqdori aniqlanadi: 
∆P = P
1
-P
2
(7.6.) 
 
 
 
 
 
 
 
(7.7.) 
Bu usulning afzalligi – aniqroq ma‘lumot olish mumkin, noqulayligi esa 
o‗tkazuvchanlik koeffitsientini (k) faqat namunadagi qismidagina aniqlash mumkin.
- 
geofizik usul – quduqlarda o‗tkaziladigan geofizik tadqiqotlar natijasida 
aniqlanadi. Bu usulning afzalligi quduq bo‗ylab to‗liq (o‗rtacha) ma‘lumot olinadi, 
biroq quduq devoridan bir necha santimetr chuqurlikkacha ma‘lumot beradi. 
- 
gidrodinamik usul – quduq tubi va butun qatlam (quduqning drenaj 
maydoni bo‗ylab) zonasining o‗tkazuvchanligini miqdor jihatdan baholaydi. Lekin 
laboratoriya usuliga qaraganda kamroq aniqlik kiritiladi.