N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdirazаkov, M. X. Ashurov

Nasos stansiyalari qurilmalari. 
Nasos sexining jamlanmasida asosiy talablardan biri sexning eng kichik 
o‘lchamida asosiy va yordamchi nasoslarning normal ishini ta’minlash hisoblanadi. 
Bundan tashqari haydash jarayonini to‘xtatmasdan ta’mirlash ishlarini amalga 
oshirish mumkin bo‘lsin. Xizmat qiluvchi xodimlar uchun me’yoriy holdagi sanitar-
gigiyenik sharoit yaratilgan bo‘lishi kerak. Sexning qurilishida yong‘inga chidamli 
(g‘isht, beton, temir beton) materiallardan foydalaniladi. So‘nggi yillarda nasos 
sexlarini qurishda karkas turidagi polning devorlari yengil panellar bilan to‘ldirilgan 
inshootlar qurilmoqda. Binoning o‘lchamlari jihozlarning gabarit o‘lchamlariga 
bog‘liq hamda asosiy va yordamchi jihozlarning xususiyatiga, yong‘inga qarshi va 
sanitar-gigiyenik me’yorlarga bog‘liq bo‘ladi. 
NM 3600-230 nasos agregati bilan jihozlangan nasos sexining rejasi: 
- asosiy nasosning karteri zichlamalaridan to‘plagichga yopiq tizim orqali 
(germetikli) to‘plangan suyuqlikni o‘z oqimi orqali chiqib ketishi; 
- oqib chiqqan suyuqlikni to‘plagichlardan va neft tarkibli oqovalarni 
to‘plagichlardan botma nasoslar yordamida napor ostida uzatish; 

---

166 
- oqib chiqqan neftni yig‘gichlardan zarbali to‘lqinlar va magistral nasoslarni 
so‘ruvchi quvur uzatmalarini yuksizlntirish uchun neftni nasos yordamida olib 
chiqish; 
- nasos podshipniklariga va elektrdvigatellarga belgilangan miqdordagi moyni 
uzatish hamda moyni o‘z oqimi orqali markazlashtirilgan moy tizimining bakiga olib 
chiqish; 
- elektrdvigatelning havoli ichki sirkulyasiga sovutish uchun suvni uzatish; 
- sovitish uchun suvni moy tizimining markazlashtirilgan moy sovutgichiga 
uzatish; 
 
XI.4-rasm. NM 3600-230 nasos agregati bilan jihozlangan nasos sexi: 
1–elektrdvigatelli nasos; 2–elektryuritmali zulfin; 3-teskari klapan; 4–ikki balkali qo‘ldastakli 
ko‘prikli kran; 5-bir balkali qo‘ldastakli ko‘prikli kran; 6-so‘ruvchi quvur uzatma. 

---

167