Nafas olishni kuchaytiruvchi vositalar

BRONXOSPAZMLARDA QO‘LLANUVCHI

VOSITALAR (bronxolitiklar )

Bronxlar silliq mushaklarining xolati odatda parasimpatik nerv orqali boshqarilib

turiladi.Ushbu nervlar qo‘zg‘alganda mushaklar qisqarib bronxospazm (bronxlarning tora

yishi) kuzatiladi.Bronxlarda simpatik innnervatsiya bo‘lmasa xam ularda erkin betta ikki

adrenoretseptorlar mavjud bo‘lib, ularga qondagi adrenalin va u kabi moddalar ta’sir

ko‘rsatadilar. Ma’lumki, betta ikki adrenoretseptorlar qo‘zg‘olganda bronxlarning bo‘sha

shishi (bronxodilyatatsiya ) kuzatiladi.Bronxial astma va bronxospazm bilan kechuvchi bosh

qa xastaliklarda bronxlarning giperreaktivligi (tashqi ta’sirotlarga bo‘lgan yuqori ja vob

qaytarish yoki ta’sirchanlik ) ortadi va shu tufayli allergenlar, kimyoviy birikmalar ,

infeksiya, sovuq xavo va stresslar ta’sirida bronxospazm rivojlanadi. Geperreaktivlik ni

yuzaga kelishida yallig‘lanish mediatorlari ta’sirida yuzaga chiquvchi bronxlarning yal

lig‘lanishi katta axamiyatga ega (gistamin, adenozin, leykotrenlar, prostoglandinlar,

tromboksan, trombotsitlarni faollashtiruvchi omil (TFO) va boshqalar.) YAllig‘lanish na

tijasida bronxlarning shilliq qavati shishadi, chunki ulardagi tomirlarning o‘tkazuvchan ligi

oshadi. Oq qon tanachalari bilan infiltratsiyalanadi va shilliq ajralishi ortib ke-tadi. Natijada

bronxospazmni kechishi og‘irlashadi.Ana shuning uchun ham bronxospastik xolatlarni

davolash faqatgina bronxolitiklarni o‘zi bilan emas balki yallig‘lanishga qarshi vositalar,

balg‘am kuchiruvchi vositalar bilan birgalikda qo‘llanishga asoslangan bo‘lishi kerak.

Xozirda bronxial astmani va boshqa bronxospazmlar bilan kechuvchi o‘pka xastaliklarini

davolashda qo‘llaniladigan preparatlar quyidagi guruxlarga bo‘linadi: