Mo‘g‘ullar istilosi davrida o‘zbek tilshunosligi
Davr va til masalalari talqinidagi ijtimoiy buyurtma. Bu davrda o‘zbek va uyg‘ur tillarining mustaqil tillar sifatida ajralishi. Muallifi noma’lum “At tuhfatuz zakiyatu fi lug‘otit turkiya ” – “Turkiy tillar haqida noyob tuhfa” (“At-tuhfa”) asari. Asarda mentalingvistik qarashlar, fonetika va grafika, leksika, grammatika masalalari; ot va fe’lning grammatik xususiyatlari, yordamchi so‘zlar.
E.Fozilov va M.T.Ziyayevalarning “Izыskannыy dar tyurkskomu yazыku” (-T., 1978 y.) asari va unda lug‘atning tuzilish prinsiplari haqida.
Alisher Navoiyning lingvistik qarashlari
Davrda til masalalari talqinidagi ijtimoiy buyurtma. Alisher Navoiyning lingvistik merosi. Navoiy qarashlarida zot va tajalli, umumiylik-xususiylik, mohiyat-hodisa munosabatlari. Fikrlarining lison va nutqni farqlashdagi metodologik ahamiyati. Til va tillarning paydo bo‘lishi haqidagi qarashlari. Alisher Navoiy – chog‘ishtirma tilshunoslik asoschisi. “Muhokamatul lug‘atayn” asari. Unda fonetika, leksika, so‘z yasalishi, grammatikaga doir qarashlari. Navoiy asarlarida nutq madaniyati masalalari.
Zahiriddin Muhammad Boburning lingvistik qarashlari
“Boburnoma” leksikografik manba sifatida. Asarda ideografik lug‘at unsurlari. “Boburnoma”da so‘zlarni lug‘aviy maydon sifatida guruhlanishi. Nutq madaniyatiga oid qarashlari. Xumoyunga yozgan maktubida nutq va nutq madaniyati masalalari. Boburning imlo va yozuv madaniyatiga doir qarashlari.
O‘rta asr o‘zbek leksikografiyasi taraqqiyoti
Davr va ijtimoiy buyurtma. Toli Imoniyning “Badoyi al-lug‘at”, “Sangloh”, “Lug‘ati atrokiya”, “Xulosai Abbosi”, Muhammad Rizo Xansarning “Muntaxab-al-lug‘at”, “Abushqa” lug‘ati. Lug‘atlarda so‘zlarni tartiblash va izohlash tamoyillari va metodologiyasi. Muhammad Chingiyning “Kelurnoma” asari mavzuviy lug‘at namunasi sifatida.
Abulg‘oziy Bahodirxonning lingvistik qarashlari
Abulg‘oziy Bahodirxonning lingvistik merosi. Uning “Shajarai turk” va “Shajarai tarokima” asarlari. Olim lingvistik qarashlarining nazariy asoslari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
