Namangan davlat universiteti fizika-matematika fakulteti fizika kafedrasi

Kompozitsion materiallarning tuzilishini tushuntiruvchi chizma:1-matrirtsa(bog’lovchi material);2-armatura (mustahkamlovchi)element;3-ajralish yuzasi.

Kompozitsion materiallar an‘anaviy konstruksion materiallarga nisbatan alohida xossalarga ega.Bu narsa ijobiy xususiyatli materiallar va konstruksiyalarni yaratishga olib keldi. Kompozitsion materiallar ikki va undan ortiq tashkil etuvchilar, komponentlardan tuzilgan murakkab material bo‘lib, har xil usullar bilan bog‘langan va o‘ziga xos xossalari bor. Birinchi kompozitsion material 1867-yilda patentlangan: hovli gultuvaklari, sim va sementdan yasalgan: bog‘bon fransuz J.Monbe. Samolyot konstruksiyasida kompozitsion material 1942-yilda qo‘llanilgan: oynaplastikada («stekloplastikada»); poliefir materiali oyna tolasi bilan sinchlangan («armirovan»). Kompozitsion materiallar mashinasozlik apparati konstruk-siyalariga qo‘yilgan talablarga javob beradi: yengil bo'lishligi; maksimal mustahkamlik va bikrlik; ishlash davrida maksimal ishlash resursi. Shular uchun k.m.samolyotsozlikda ko‘p qo‘llanilgan. «Ruslan» samolyoti 5,5 t og‘irlikdagi konstruksion kompozitsion materiallardan yasalgan va 15 t og‘irlik iqtisod qilingan. Hozirgi zamon transport samolyotlari konstraksiyalarining 15-20%; harbiy samolyotlarning 25-30%; harbiy vertolyotlaming 45-55%; strategik raketalarning 75—80% kompozitsion materiallardan yasalgan.