Namangan davlat universiteti fiziologiya va hayot faoliyat xavfsizligi kafedrasi

 
9 – mavzu. Ishlovchilarni faoliyat xavfsizligi talablariga amal qilishga o`qitish 
tizimi. Ishlab chiqarishda faoliyat jarayoni vaqtida yuzaga keladigan jarohatlanishlar va 
kasb kasalliklari, ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari. Ishlab chiqarish jarayonlari sanitariyasi va 
gigienasi 
 
Reja: 
1. Yo`riqnomalar o`tkazish va bilimlarni tekshirish 
2. Baxtsiz hodisalarda birinchi yordam ko`rsatish 
3. Ishlab chiqarish sanitariyasi haqida tushuncha va uning vazifalari 
4. Ishlab chiqarish shovqini va titrashlarni xususiyatlari va ularni inson organizmiga ta`siri 
 
1. Yo`riqnomalar o`tkazish va bilimlarni tekshirish 
Mehnat muhofazasiga o`qitishni tashkil qilish va bilimlarni tekshirish bo`yicha 
namunaviy nizomda (№ 272, 14.08.1996) barcha korxona, tashkilot, muassasa, institut, ilmiy-

---

tadqikot tashkilotlari, birlashma, assosiatsiya, korpooratsiya, xolding, tarmoq, vazirlik va boshqa 
mulk shaklidan qat`iy nazar malaka talablari hajmida ishchilar, rahbarlar, mutaxassislar, 
muhandis-texnik xodimlar uchun mehnat muhofazasidan bilimlarni majburiy nazorat qilish 
tartibi belgilangan. 
Korxonaga ishga kirayotgan har bir xodimga xavfli ish usullari bo`yicha yo`riqnoma, 
maxsus malaka olgandan va bilimi tekshirilgandan keyin mustaqil ishlashga ro`xsat beriladi.
Bug’ va issiqlik qozonlari, yuk ko`tarish kranlari, bosim ostida ishlovchi idishlar, elektr 
uskunalari, maxsus uskunalar kabi xavfli ishlarda ishlovchilarga maxsus o`kuv kurslarini 
bitirganlari xaqida hujjatlari bo`lsagina ishlashga ruxsat beriladi.
Xodimlarni xavfsiz ish usullariga o`qitish va ularni to`g’ri tashkil qilish bo`yicha 
umumiy rahbarlik hamda javobgarlik korxona rahbarlariga va boshqaruv tashkilotlariga 
yuklanadi. TSexlarda, bo`limlarda ishchilarni va ustalarni xavfsiz ish usullariga o`rgatish shu 
tsex hamda bo`lim rahbarlariga, shuningdek, o`z vaqtida va sifatli o`qitishni nazorat qilish esa 
mehnat muhofazasi bo`limlari zimmasiga yuklatiladi.