Namangan davlat universiteti iqtisodiyot kafedrasi

15.3 jadval

Umumlashtiruvchi ko’rsatkichning qiyosiy darajalari

t/r	Umumlashtiruvchi ko’rsatkichning		Hisoblash tartibi		Izoh
1.	Reja topshirig’i bajarilish darajasi	bo’yicha	РФД РБ	 РФД1 РФД Р	RFDRB - umumlashtiruvchi ko’rsatki bo’yicha rejaning bajarilishi darajasi RFD1 - mazkur yilda umumlashtiruvchi ko’rsatkichining haqiqiy darajasi RFDR - mazkur yil uchun reja topshirig’i
2.	Dinamikasi		РФД Д	 РФД1 РФД0	RFDD - umumlashtiruvchi ko’rsatkichning vaqt bo’yicha dinamikasi RFD0 - umumlashtiruvchi ko’rsatkichning bazis yildagi darajasi.
3.	Qiyosiy darajasi (RFDQ)		РФД К	 РФД А РФД Б	RFDA - «A» regionning umumlashtiruvchi ko’rsatkichi RFDB - «B» regionning umumlashtiruvchi ko’rsatkichi

Mazkur formula vositasida qilingan sarflar evaziga qancha mahsulot olinganini hisoblash mumkin.
XSDning ham IK va RFD ko’rsatkichlariga o’xshab qiyosiy darajalari hisoblanadi:

 ХСД
_ ХСД_{1 yoki} СМД_{1 :} СМД _Р

Р
^РБ ХСД
ХС₁
ХС_Р

 ХСД
_ ХСД_1
yoki СМД_{1 :} СМД ₀

0
^Д ХСД
ХС₁ ХС₀

 ХСД
_ ХСД _А
yoki СМД _{А :} СМД _Б

Б
^К ХСД
ХС_А ХС_Б

Birinchi ko’rsatkich ko’zlangan xarajatlar sarfi bo’yicha rejaning qay darajada bajarilganligini ifodalasa, ikkinchi ko’rsatkich XSDning vaqt ichida qanday o’zgarganligini ifodalaydi. XSD_Q - bu mazkur ko’rsatkichning boshqa region darajasiga nisbatan bo’lgan qiyosiy darajadir.
Integral ko’rsatkich mamlakat miqyosidagi sotsial-iqtisodiy samaradorlik darajasini, aniqrog’i, jon boshiga to’g’ri kelgan SMDni xarakterlasa, makroiqtisodiy samaradorlikning umumlashtiruvchi ko’rsatkichlari yaxlit holda mavjud resurslar va xarajatlar sarfi darajasini ifodalaydi. Ularga asoslanib u yoki bu region to’g’risida umumiy xulosalarni qilishimiz mumkin.
Biroq, bu ko’rsatkichlar iqtisodiy o’sishning qaysi omillar ta’sirida bevosita ta’minlanayotganini ifoda etolmaydi. Buning uchun samaradorlikka ta’sir qiluvchi xususiy ko’rsatkichlarni takror ishlab chiqarishning barcha fazalari miqyosida hisoblash zarur, ya’ni: ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish fazasi samaradorligini tavsiflovchi ko’rsatkichlar; taqsimot fazasi samaradorligini tavsiflovchi ko’rsatkichlar; almashuv fazasi samaradorligini tavsiflovchi ko’rsatkichlar; iste’mol fazasi samaradorligini tavsiflovchi ko’rsatkichlar;
Bu ko’rsatkichlarni regionlar bo’yicha hisoblash statistik tahlilni yanada chuqurroq bo’lishi imkonini beradi.

3.