Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish

Biznesni tadqiq etish usullari 
66 
 mintaqalarda bozor infratuzilmasini intensiv rivojlantirish va uning tomonidan 
ko’rsatiladigan xizmatlar sifatini oshirish, uning xo’jalik yurituvchi sub’ektlar bilan 
aloqalarini mustahkamlash; 
 mulkdorlarning samarali sinfini yaratish; 
 qimmatli qog’ozlar va ko’chmas mulkning to’la qimmatli bozorini barpo etish. 
2.3. Biznesni tadqiq etishda ilmiy va amaliy yondashuvlar 
Biznes tovarlarni ishlab chiqarish va xaridorlarga kerakli vaqt, miqdor va sifatda, 
shuningdek yuqori samara hamda foyda evaziga sotishni tashkil etish va boshqarish 
maqsadida vujudga keldi va xizmat qilmoqda. Iqtisodchi olimlar ta’kidlashlaricha marketing 
xizmatlaridan foydalanish jamiyat, xaridorlar, ishlab chiqaruvchilar va nihoyat marketing 
organlarining o’zlariga ham benihoya katta foyda keltirar ekan. Bozor iqtisodiyoti o’z 
mohiyatiga ko’ra har qanday jismoniy va yuridik shaxslar o’z faoliyatlaridan naf ko’rishlari, 
ma’lum daromad olishlari va samarali ish yuritishlarini taqozo etadi. Yuqoridagi 
marketingga berilgan ta’rif uning mohiyatini to’laroq aks ettiradi deb o’ylaymiz. U ingliz 
iqtisodchisi Yedjeni Makkartining mashhur «4 r», ya’ni tovar yoki xizmat ( rgodukt), 
baho (rrice), foyda (rgotif) va tovarni sotish joyi (bozor-rlace)
29
moduliga ham to’g’ri 
keladi.
Kelajakni oldindan ko’rmasdan, uning rivojlanish yo’llarini prognozlamasdan 
jamiyat hayoti taraqqiyotiga erishish mumkin emas. Oxirgi yillarda prognozlash 
iqtisodiyotning maqbul darajada ishlashini ta’minlashning asosiy vositalaridan biriga 
aylanmoqda. Boshqaruvning murakkab jarayonida prognozlash jamiyat ishlab chiqarishi va 
uning maqsadlarini ilmiy asoslashda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish yo’llarini oldindan 
ko’rish vositasi vazifasini bajaradi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy prognozlash uzoq 
va o’rta muddatli iqtisodiy samarador yo’nalishlar, texnik siyosat va qabul qilingan qarorlar 
amaliyotda qay ahvoldaligini ko’ra bilish uchun zarur. 
Marketing faoliyatini istiqbollash deganda - ob’ektning ilmiy asoslangan kelajakdagi 
holati haqidagi va uni amalga oshirish yo’llari va sarflangan vaqtni oldindan bilish 
tushuniladi.