Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish

Biznesni tadqiq etish usullari 
65 
barcha tarmoqlarini jadal rivojlantirish va davlat boshqaruvi tizimini takomillashtirishga 
yo’naltirilgan islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirishning asosiy shartlaridan biri 
hisoblanadi.
Yuqorida keltirilgan holatlar davlat boshqaruvi tizimi, iqtisodiyot va ijtimoiy 
sohalarni isloh qilish sharoitida resurslardan oqilona foydalanishni ta’minlovchi, loyiha 
boshqaruvi printsiplariga asoslangan qarorlar qabul qilish mexanizmlarini ishlab chiqish va 
nazorat qilishning zamonaviy shakl va uslublarini joriy etishni talab qiladi. Ushbu 
kamchiliklarni tezkor bartaraf etish maqsadida O’zbekiston Respublikasi Prezidenti 
tomonidan 2017 yil 24 iyulda “O’zbekiston Respublikasida loyiha boshqaruvi tizimini joriy 
etish chora-tadbirlari to’g’risida”gi Farmon imzolandi. Ushbu farmonga asosan davlat 
dasturlari amalga oshirilishini, moliyaviy mablag’lar sarflanishini boshqarish 
mexanizmlarining samaradorligi va shaffofligini yanada oshirish, shuningdek 2017-2021 
yillarda O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha 
Harakatlar strategiyasida belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida O’zbekiston 
Respublikasi Loyiha boshqaruvining yagona milliy axborot tizimi yaratilishi nazarda 
tutilgan.
Ushbu tadbirlarni amalga oshirish qulay investitsiya muhiti yaratish va bu bo’yicha 
aniq maqsadga qaratilgan siyosat olib borishni taqozo etadi. Bunda asosiy e’tibor 
iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlaridagi maxsus investitsiya loyihalarini amalga oshirish 
uchun xorijiy sarmoyalarni jalb etishga qaratilishi lozim. Harakatlar strategiyasida 2017-
2019 yillar davomida 20 ta loyihani amalga oshirish uchun Osiyo taraqqiyot banki kreditlari 
hisobiga 2,97 mlrd. doll.ni jalb qilish, Islom taraqqiyot bankining 1,0 mlrd. doll.dan kam 
bo’lmagan miqdorda kreditlarini jalb qilishni ko’zda tutadigan investitsiyaviy loyihalarni 
amalga oshirish ko’zda tutilgan.
Joriy 2019 yilda umumiy qiymati 1,0 mlrd. dollarlik 145 ta ishlab chiqarish 
quvvatlarini foydalanishga topshirish orqali 75 dan ortiq yangi turdagi raqobatdosh tayyor 
mahsulotlar o’zlashtirilishi nazarda tutilgan. Meva-sabzavot va go’sht-sut mahsulotlarini 
qayta ishlash sohasida 147 mln. dollarlik 63 ta loyiha, rangli va qimmatbaho metallarni 
chuqur qayta ishlash bo’yicha 217 mln. dollarlik 6 ta loyiha, kimyoviy xom ashyolarni 
chuqur qayta ishlash bo’yicha 25 mln. dollarlik 2 ta loyiha, uglevodorod xom ashyolarini 
qayta ishlashni chuqurlashtirish bo’yicha 342 mln. dollarlik 6 ta loyiha, tayyor charm-
poyabzal mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish bo’yicha 6 mln. dollarlik 9 ta loyiha, 
farmatsevtika mahsulotlari ishlab chiqarishni oshirishga yo’naltirilgan 24 mln.dollarlik 7 ta 
loyiha, qurilish materiallari ishlab chiqarishni yanada kengaytirish bo’yicha 151 mln. 
dollarlik 29 ta loyiha, tayyor to’qimachilik va tikuv-trikotaj mahsulotlari ishlab chiqarishni 
oshirish bo’yicha 178 mln. dollarlik 15 ta loyiha shular jumlasidan. Ushbu tadbirlarni 
amalga oshirish sanoat tarmoqlaridagi yirik korxonalarda ishlab chiqarilayotgan 
mahsulotlarning tannarxini o’rtacha 8 foizga qisqartirish va raqobatdoshligini oshirishga 
asos bo’ladi. 
Tabiiyki, mavjud vaziyat yaratilayotgan shart-sharoitlar natijasida quyidagi vazifalarni 
amalga oshirishni taqoza qiladi: 
 xususiylashtirilgan 
korxonalar 
ishining 
samaradorligini 
ularni 
xususiylashtirilgandan keyin qo’llab-quvvatlash; 
 iqtisodiyot tarmoqlarini tarkibiy qayta qurish hisobiga yangi ish o’rinlari, ayniqsa 
qishloq joylarda, barpo etish; 
 ichki bozorni mahsulot bilan to’ldirish va mahsulotlarning eksportbopligini 
oshirish maqsadida raqobatli bozor muhitini yaratish; 

---