Biznesni tadqiq etish usullari
68
Masalan, ob’ektlarga, prognozlash usullariga, yechiladigan masalalarga, vazifalarga va
boshqalarga. Bulardan eng muhimlariga quyidagilar kiradi:
prognozlash ko’lami;
prognozlash muddati;
ob’ekt xarakteri;
prognoz funktsiyalari (funktsional belgi).
Прогнозлаш
кўлами бўйича
а) Макроиқтисодий ва таркибий
(тармоқлараро ва регионлараро)
прогнозлаш;
б) иқтисодиёт тармоқларини
прогнозлари (ёқилғи,
энергетика, агросаноат, ишлаб
чиқариш инфратузилмаси,
аҳолига хизмат кўрсатиш
соҳалари ва бошқалар);
в) тармоқ ва регионал
прогнозлар;
г) реал сектор тизимининг
бошланғич бўғинларини
прогнозлаш (корхоналарда
ишлаб чиқариш уюшмаларини
ва ҳоказо).
Прогнозларнинг
изланилаётган
объект
характерига кўра бўлинишлари ҳар хил
қайта ишлаб чиқариш жараёнлари билан
боғлиқ.
Шунга
кўра,
прогнозлаш
қуйидагиларга ажратилади.
ишлаб чиқариш муносабатларининг
ривожланиши;
илмий-техник жараёнларни ижтимоий
иқтисодий характерлари ва оқибатлари;
иқтисодиёт динамикалари (суръатлари,
фактлари ва тузилишлари);
бандлик, меҳнат ресурслари ва кадрларни
қайта тайёрлаш;
табиий ресурслардан оқилона
фойдаланиш;
тадқиқотнинг яшаш шароити;
асосий фондлар ва капитал қўйилмаларни
қайта тиклаш.
1.2.-rasm. Prognozlarning xususiyatlariga ko’ra bo’linishi.
31
Tuzilish muddati bo’yicha prognozlar operativ, qisqa muddatli, o’rta muddatli, uzoq
muddatli turlarga bo’linadi.
Prognozlarning izlanilayotgan ob’ekt xarakteriga ko’ra bo’linishlari har xil qayta
ishlab chiqarish jarayonlari bilan bog’liq. SHunga ko’ra, prognozlash quyidagilarga
ajratiladi.
31
John E. Hanke, Arthur G. Reitsch, Dean W. Wechern. Business forecasting. Seventh edition. 2010 by Pearson
Education, Inc.p. 31
Do'stlaringiz bilan baham: |
