Namangan davlat universiteti n. Sotvoldiyev biznesni tadqiq etish

Biznesni tadqiq etish usullari 
77 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1.8 -CHizma.Biznes faoliyatini tahlil qilishda analitik ko’rsatkichlarningturkumlanishi 
Қўллаш соҳаси 
бўйича 
Олиш усули 
бўйича 
Ўзаро муноса- 
бати бўйича 
Шаклланиш
усули бўйича 
Бизнес фаолиятини таҳлил қилишда аналитик 
кўрсаткичлар гуруҳи 
Синтез даражаси 
бўйича 
Мазмуни бўйича 
Хус
ус
и
й
 
Ё
р
дамч
и
 
Абс
олю
т 
Ни
сби
й
 
Нати
ж
ави
й
 
Оми
лли
 
Нор
матив
 
Ре
ж
а 
Ҳи
собот
 
М
и
к
дор
 
Сифат
 
У
мумий
 
М
ахс
ус
 
У
мумлаш
ган
 

---

Biznesni tadqiq etish usullari 
78 
Korxona iqtisodiyotini kompleks o’rganish ko’rsatkichlarni tizimlashtirishni taqazo 
qiladi, chunki ko’rsatkichlar majmui ular qanchalik tugallangan bo’lmasin,ularni o’zaro 
bog’liqliklarini,o’zaro buysunganligini hisobga olmasa, xo’jalik faoliyati samaradorligi 
xaqida haqiqiy tasavvurni bera olmaydi.
Fokus-guruhlarga tayanib mahsulot yaratish haqiqatda juda ham 
murakkab, insonlar o’zlariga nima kerakligini ko’p holda bilishmaydi, 
uni o’zingiz ko’rsatmaguningizcha. 
Stiv Jobs. 
3-MAVZU. BIZNESNI TADQIQ ETISH USULLARINI TANLASH 
3.1. Biznes faoliyatini tahlil etish va prognozlashda turli xil modellarni qo’llashning 
afzalliklari hamda kamchiliklari, ularning xususiyati.
3.2. Model turlari. Iqtisodiy-matematik masalalarning tasnifi. 
3.3. Ko’rsatkichlarni qiyosiy ko’rinishga keltirish
3.4. Firma faoliyati tahlilida nisbiy va o’rtacha miqdorlarni hisoblashusullaridan 
foydalanish. 
3.5. Biznesni tadqiq qilishda axboratlarni guruhlash usullari 
3.6. Biznesni tadqiq qilishda balans usulidan foydalanish 
Tayanch iboralar: model, modellashtirish, omillarni tanlash, stoxastik, dinamik 
modellar, balans modellar 
3.1. Biznes faoliyatini tahlil etish va prognozlashda turli xil modellarni 
qo’llashning afzalliklari hamda kamchiliklari, ularning xususiyati 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish o’ziga xos 
xususiyatlarga ega. CHunki, birinchidan, bozor tavakkalchilik va noaniqlik elementlariga 
ega; ikkinchidan, resurslarning chegaralanganligi; uchinchidan, ishlab chiqaruvchilar va 
iste’molchilar o’rtasida raqobatning mavjudligi; to’rtinchidan, iqtisodiy ko’rsatkichlarni 
istiqboldagi holatini oldindan ko’ra bilish va boshqalar. Iqtisodiy jarayonlar turli xil va bir-
biridan aniq bir belgilari bilan farqlanadi.
Kuzatilayotgan ob’ektlarni chuqur va har tomonlama o’rganish maqsadida tabiatda 
va jamiyatda ro’y beradigan jarayonlarning modellari yaratiladi. Buning uchun ob’ektlar 
hamda ularni xossalari kuzatiladi va ular to’g’risida dastlabki tushunchalar hosil bo’ladi. Bu 
tushunchalar oddiy so’zlashuv tilida, turli rasmlar, sxemalar, belgilar, grafiklar orqali 
ifodalanishi mumkin. Ushbu tushunchalar model deb aytiladi.