Namangan muhandislik-qurilish instituti «informatika va at» kafedrasi

Nazorat savollari 
1. Silfonli manometrni prinsipial sxemasini keltiring, uni ishlashini qisqacha qilib 
tushuntirib yozing; 
2. Silfonli manometrni kengaytirilgan va soddalashtirilgan struktura sxemalarini 
keltiring; 
3. Ikkala sxemaning ham reaksiyalarini grafik ko‘rinishda keltiring va integral 
mezonlar asosida baholang. 

---

21 
8-LABORATORIYA ISHI 
DIFMANOMETRLI SARF O‘LCHAGICH 
Ishdan maqsad 
Sarf o‘lchagichdagi tipik zvenolarda boradigan qonuniyatlarni tushunib olish, 
strukturasini soddalashtirishni misollarda ko‘rish, o‘lchash asbobini xususiyatlarini 
mashinali eksperiment yordamida o‘rganish. 
Asosiy qism 
Modda sarfini o‘lchash va miqdorini hisoblash metodlari ko‘p va xilma-xildir. Ularni 
birinchi navbatda obyektning turlariga qarab xarakterlash mumkin: 1) truba orqali o‘tadigan 
suyuqlik va gazsimon moddalar miqdorini o‘lchash metodlari; 2) sochiluvchan moddalar 
sarfini o‘lchash metodlari; 3) sanaladigan qattiq jismlar va narsalarni xisoblash metodlari. 
Truba orqali o‘tadigan suyuqlik va gazsimon moddalarni o‘lchash va hisoblash ikki xil 
texnik qurilma yordamida bajariladi: 1) sarf o‘lchagichlar —vaqt birligi ichida quvurdan 
o‘tadigan modda hajmini yoki massasini o‘lchaydi, o‘lchov birligi hajm bo‘yicha — м
3 
/с; 
massa bo‘yicha—кг/с; 2) schyotchiklar—vaqt (t
1
– t2) oralig‘ida o‘tayotgan 
materiallarining uzunligini, moddaning hajmi yoki massasini o‘lchaydi. 
Ishlab chiqarishda sarf o‘lchagichlarning quyidagi turlaridan foydalaniladi: 
1. 
Bosim farqlari o‘zgarishiga asoslangan sarf 
o‘lchagichlar; 
2. 
Bosim farqlari o‘zgarmas sarf 
o‘lchagichlar; 
3. 
Satx 
o‘zgarishiga 
asoslangan 
sarf 
o‘lchagichlar; 
4. 
Induksion sarf o‘lchagichlar. 
Modda sarfi q bilan bosimlar farqi 

Р1 = Р1' - Р2'
orasidagi bog‘lanish juda murakkab bo‘lgani sababli, 
uning to‘liq matematik ifodasini topib bo‘lmaydi.