5.4. Mahsulot sifatining shakllanish bosqichlari
Mahsulot sifatining zarur darajasini ta’minlash uchun mahsulotning "hayot" tsiklini
davom ettirmoq zarurdir.
Hayot tsikli – bu yaratish jarayonining o’zaro bog’liqligi va mahsulotlar holatining
uning ishlatilishi yoki ehtiyoj davri tugaguncha dastlabki talablarni shakllanishidan
mahsulotlar xolatining asta-sekinlik bilan o’zgarib borishidir.
Hayot tsiklining birinchi darajasini quyidagi bosqichlarga bo’lish mumkin:
tekshirish va tayyorlash (ishlash); tayyorlash (yasash) va realizatsiya qilish (pullash) va
muomalaga chiqarish; ekspluatatsiya qilish. (1.8. rasm).
Hisoblab chiqilgan bosqichlarni etaplarga, jarayonlarga bo’lish mumkin.
Mahsulotlar sifatini bir xilda doimiy ta’minlash hayot tsiklida yuzaga keladigan ko’p
omillarga bog’liqdir. Ularni quyidagicha tasavvur qilish mumkin.
Mahsulotni tekshirish va tayyorlash.
Bu bosqichning maqsadi – yangi mahsulot sifatiga perspektiv talablarning
shakllanishi; konstruktorlik va boshqa turdagi texnik qarorlar hujjatlarini gavdalantirish,
realizatsiyaning bu talablarini ko’proq iqtisodiy yo’llar bilan ta’minlash. Berilgan
bosqichda sifat omillari mahsulot sifatining shakllanishida katta rolь o’ynaydi.
Amerikalik mutaxassislarning baho berishicha, agar sifatni ta’minlashning hamma
o’lchamlarini 100% deb qabul qilinsa, unda 75%i konstruktiv qarorga, loyihalash, maket
va tajribali namuna asosida kayta ishlanishi, izlanishiga to’g’ri keladi; 20% - ishlab
chikarish jarayoniga; 5%i esa - mahsulotni tamomila qabul qilishga to’g’ri keladi.
Mahsulotlarning sifatini boshqarish va nazoratning statistik metodlari.
Ob’ektiv omillar
Sub’ektiv omillar
Konstruktsiya ishlab chikarish darajasi
Nazorat vositasi va b.
Professionallik mahorati. SHaxsiy
manfaatdorlik
Mahsulot sifatiga bevosita
ta’sir kiluvchi
Rag’batlantiruvchi omillar
Xom-ashyo,
materiallar,
mahsulot
konstruktsiyasi,
texnologik jarayonlar sifati
Ishlab
chiqarishning
va
ijtimoiy
va
iqtisodiy
muvofiqliqligi
va
samaradorligi.
Moddiy
manfaatdorlik va b.
Sifatning saqlanishini ta’minlovchi
o’rash, joylash, saqlash shartlari,
tashish, sotish, ekspluatatsiya qilish
Do'stlaringiz bilan baham: |