Namangan muxandislik texnologiya institute
Download 487.33 Kb. Pdf ko'rish
|
ПТК курс иши
|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI. Namangan muxandislik – texnologiya institute. «Engil sanoat texnologiyasi» fakulteti. «To’qimachilik sanoati maxsulotlari texnologiyasi» kafedrasi. 5310900 «Metrologiya, standartlashtirish va maxsulot sifati menejmenti»(to’qimachilik va engil sanoat) ta’lim yonalishi Sinov laboratoriyalarini loyixalash fanidan Kurs ishini bajarish uchun Uslibiy ko’rsatma Namangan - 2015 yil. « Sinov laboratoriyalarini loyixalash » fanidan kurs ishini bajarish uchun mo’njallangan uslubiy ko’rsatma loyixa bo’limlarini bajarish usullarini, ularni ishlab chiqarish va ularni ketma-ketlagini o’z ichiga oladi. Ushbu uslubiy ko’rsatmada kurs ishi uchun laboratoriya maydonini tanlash va taxlil etish; laboratoriyaning va laboratoriya boshlig’ini vazifasi.To’quv korxonasida texnik nazorat bo’limi, to’quv fabrikasining sinov laboratoriyasini loyixalash,sinov laboratoriyas, iga o’rnatilgan asbob-uskunalar va ishlaydigan laborant xodimlarning sonini xisoblash.Xom-ashyo, yarim maxsulot va tayor maxsulot laboratoriyasini xisoblari keltirilgan Uslubiy ko’rsatma 5310900 «Metrologiya, standartlashtirish va maxsulot sifati menejmenti»(to’qimachilik va engil sanoat) ta’lim yonalishi talabalari uchun mo’ljallangan Tuzuvchilar: t.f.n.,dots. D.G.Aliyeva kat.o’qituvchi M. Mirhojaev ass. A.Qosimov. Taqrizchilar: TSMT kafedra dots.X.Parpiyev Ushbu uslubiy ko’rsatmada «To’qimachilik sanoati maxsulotlari texnologiyasi»kafedrasidaning …..aprel 2015 yildagi … -sonli yig’ilishida muxokama qilingan va foydalanish uchun tavsiya etilgan. Ushbu uslubiy ko’rsatmada Nam.MTI ni Ilmiy-uslubiy kengashining ………………2015 yildagi …..-sonli yig’ilishida muxokama qilingan va foydalanish uchun tavsiya etilgan. Paxtani dastlabki ishlash korxonalarining sinov laboratoriyalari KIRISh. ………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………….. Paxtani dastlabki ishlash korxonalarining sinov laboratoriyasini loyihalash I. TEXNОLОGIK ҚISM 1.1.Labоratоriyani lоyihalash uchun qurilish maydоnini tanlash va tahlil etish Paxtani dastlabki ishlash korxonalari tizimida quyidagi laboratoriyalar faoliyat ko’rsatadi: 1. Tayyorlov maskanlaridagi laboratoriya 2. Texnologik laboratoriya (Ishlab chiqarish laboratoriyasi). Tayyorlov maskanlaridagi hom-ashyo laboratoriyasining vazifalari quyidagicha: 1. Chigitli paxtani o’z vaqtida qabul qilish va to’g’ri jamlash. 2. G’aramlangan paxtani saqlash davrida sifatini nazorat qilish. - Tayyorlov maskanlarida paxtani qabul qilish va jamlash O’zRST615-94 «Paxta, Texnik shartlar» va O’zRST 642-95 «Urug’lik paxta. Texnik shartlar» respublika standartlari talablariga muvofiq amalga oshiriladi. - Tayyorlov punktida paxtani qabul qilishda qabul qilinadigan mahsulotning sifatini nazorat qilish muhim o’rin tutadi. Namuna tanlash paxta sifatini nazorat etishning dastlabki va eng mas’ul jarayoni hisoblanadi. Paxta tayyorlov punktlarida respublika standarti 643-95 «Paxta. Namuna tanlash usullari» bo’yicha olib boriladi. - Paxta ifloslanishi (iflos aralashmalarning massaviy ulushi) va namlik (namlikning massaviy nisbati) yagona hisob me’yoriga hamda sanoat navlari uchun keltirilgan konditsion massa bo’yicha qabul qilinadi va hisobga olinadi. Ushbu ko’rsatkichlar respublika standartlari O’zRST 592-92 «Paxta. Ifloslikni aniqlash usullari» bo’yicha va O’zRST 644-95 «Paxta. Namlikni aniqlash usullari» bo’yicha olib boriladi. - qabul qilingan paxtaning navini orgonoleptik usulda aniqlanganda, qabul qiluvchi va topshiruvchi o’rtasida kelishmovchilik yuzaga kelsa O’zRST 593-92 «Paxta. Paxta tolasining tavsiflarini aniqlash usullari» Respublika standarti yordamida instrumental usul bilan aniqlanadi. Tayyorlov maskanining laboratoriyasi quyidagi priborlarga ega bo’lishi lozim: 1. Namuna namligini 110±1,5 0 S da quritish usulida aniqlovchi Uz-7m, Uz-8, ShXS-1 namo’lchagichlar. 2. Tezkor usulda namlikni aniqlovchi USX-1, VXS yoki VXS-M1 (VTS), Sifat namo’lchagichlari. 3. Paxta ifloslanganligini aniqlash uchun LKM qurilmasi. 4. Paxta navini aniqlash uchun LPS-4, ASX-1, ALS-1. 5. Jin tola tozalagich PPV yoki laboratoriya jini DL-10. 6. Paxta analizatori AX-2 yoki AXM. 7. Paxta quritgichi SXL-3 yoki USS-1 «Elektronika». 8. Texnik tarozilar. 9. Mikroskop MBI va P-2 nurni qutblantiruvchi moslama, (eksikator). 10. Namunalar olish uchun bankalar (katta va kichik). Qabul qilingan paxtaning navi, namligi va iflosligini aniqlash respublika standartlari bo’yicha standart namunalarda tekshirilgan yoki «O’zdavstandart»ning metrologik xizmati attestatsiyasidan o’tkazilgan priborlarda olib boriladi. Laboratoriyada 2 ta klassifikator va 3ta laborant operator ishlaydi. Chigitli paxta ortilgan telejkaning har biridan 800 g namuna olinadi va 2 ta telejkadan 1600 g namuna tayyorlanadi. Paxta iflosligini LKM da aniqlash uchun 300 g namuna olinadi. Paxta navini ASX da aniqlashda – 150 g namuna olinadi. VXS-1 uchun 40±0,02 g olinadi. Paxta navini LPS-4 da aniqlash uchun seleksiya naviga ko’ra namuna 8,1 g dan 6,5 g gacha olinadi. ASX pribori uchun 150 g namuna olinadi. Chigitli paxta 5 ta navga bo’linadi. Uning navi uzilish kuchi bo’yicha aniqlanadi. 1.2 Texnologik laboratoriya (ishlab chiqarish laboratoriyasi) Paxtani dastlabki ishlash korxonasini texnologik laboratoriyasining ish hajmi paxta zavodining ishlab chiqarish quvvatiga bog’liq bo’ladi. Paxta zavodini ishlab chiqarish quvvati ishlab chiqariladigan paxta tolasi, chigiti, momiq va chiqindi hajmi bilan belgilanadi. Paxta tolasini sinash laboratoriyasining asosiy vazifasi quyidagicha: - texnologik jarayonni nazorat qilish. - ishlab chiqarilgan paxta tolasining sifat ko’rsatkichlarini Davlat standartlari asosida aniqlash. - chiqindilar xossasini aniqlash (ikkilamchi xom ashyo). O’zekiston Davlat standarti O’zDST 604-2001 “Paxta. Texnik shartlar”ga binoan, paxta tolasining fizik-mexanik ko’rsatkichlari: shtapel vazn uzunligi, chiziqli zichligi va solishtirma uzilish kuchiga (I va II nav) ko’ra to’qqiz tipga bo’linadi. Bunda paxtadagi paxta tolasining tipi shtapel vazn uzunligi yoki chiziqli zichligining eng yomon ko’rsatkichi bo’yicha aniqlanadi. 1a, 1b, 1, 2 va 3 tipdagi tolalarga ega bo’lgan paxta uzun tolali (ingichka tolali), 4, 5, 6 va 7 tipdagi tolalarga ega bo’lgan paxta esa o’rta tolali paxta navlariga kiradi. Har bir tipdagi paxta rangi, tashqi ko’rinishi, pishib etilganlik koeffitsienti bo’yicha belgilangan tartibda tasdiqlangan namunalarga muvofiq beshta navga bo’linadi (I, II, III, IV va V). Paxta navi rangi va pishib etilganlik koeffitsientining eng yomon ko’rsatkichlari bo’yicha aniqlanadi. Paxta tolasi nuqson va iflos aralashmalarning miqdori bo’yicha O’zDST 604:2001 Davlat standarti me’yorlariga muvofiq: oliy, yaxshi, o’rta, oddiy va iflos sinflariga bo’linadi. O’zRST 593-92 “Paxta. Paxta tolasining tavsiflarini aniqlash usullari” Respublika standarti bo’yicha paxta tolasining sifat xususiyatlarini aniqlashning tezkor usullarini belgilaydi: ularga rangi, solishtirma uzilish kuchi, pishib etilganlik koeffitsienti va chiziqli zichligi kiradi. Paxta tolasining pishib etilganlik koeffitsienti va solishtirma uzilish kuchini aniqlashda quyidagi priborlar ishlatiladi: - LPS-4, ASX-1 va ALS-1 qurilmasi va priborlari - SXL-3 laboratoriya quritgichi. - paxtani iflos aralashmalardan tozalash uchun LKM yoki LKM-2 qurilmasi. - PPV tola ajratgichi va tozalagichi yoki DL-10 laboratoriya tola ajratgichi, paxta analizatori AX-2 yoki AXM. - VLKT-500 g laboratoriya torozilari. - namlikni aniqlash uchun USX-1, VXS-1, VXS-M1,Sifat (tezkor usul). Uz- 7m, ShSX, O’z-8 quritish usulida (O’zRST 644-95). O’zDST 604:2001 Respublika standarti to’qimachilik sanoati korxonalari, shu jumladan, eksport uchun xom ashyo tariqasida yetkazib beriladigan paxta tolasini sifatini aniqlashga mo’ljallangan. Mazkur sifat ko’rsatkichlarning bazaviy nomenklaturasiga quyidagilar kiritiladi: - shtapel vazn uzunligi, mm; - chiziqli zichlik, mteks; - solishtirma uzilish kuchi, sNG’teks yoki gkG’teks; - pishib etilganlik koeffitsienti; - tola ajratishning sifati va tolaning rangi bo’yicha tashqi ko’rinishi; - nuqson va iflos aralashmalarning massaviy ulushi, %; - namlikning massaviy nisbati, %. Paxta tolasini eksportga jo’natishda yuqorida ko’rsatilgan ko’rsatkichlar o’rniga quyida keltirilgan ikki tip ko’rsatkichlar qo’llaniladi: 1. Xalqaro standartlar va mikroneyer ko’rsatkichi bo’yicha tola sifatini klasser usulda baholash: - rangi va ifloslanishi bo’yicha navi va sinfi, jinlash bo’yicha sifati; - 1G’32 dyuymda shtapel uzunligi; - mikroneyr ko’rsatkichi. 2. Tola sifatini HVI tipidagi o’lchov tizimlaridan foydalanib baholash: - rangi va ifloslanishi bo’yicha navi va sinfi; - yorug’lik qaytarish (oqim darajasi) koeffitsienti (Rd), % va sariqlik darajasi (Qb); - mikroneyr ko’rsatkichi; - 1G’32 dyuymda taram uzunlik yoki oliy yarim o’rta uzunlik, mm (dyuymlar); - darajalangan HVI da kalibrlanadigan paxtaning solishtirma uzilish kuchi, gkG’teks (SNG’teks); - notola materiallar bilan ifloslanish, kodi. Eksport qilinadigan paxta tolasining sifatiga baho berish uchun O’zDST 604:2001 standarti tomonidan uni xalqaro standartlar bo’yicha tasniflash tavsiya etilgan. Unga ko’ra, paxta tolasi uzunlik guruhlari bo’yicha 13G’16 dan 1-3G’4 dyuymgacha diapazondagi 1G’32 dyuym oraliq bilan ajratiladi. Bazaviy uzunlik savdoda upland paxta tolasining 1-1G’16 dyuymi bo’yicha qabul qilinadi, bu O’zDST 604:2001 bo’yicha 32 mm (5 tipga) to’g’ri keladi. Agar sotiladigan tolaning uzunligi bazaviydan ko’proq bo’lsa, unda narxga qo’shiladi va aksincha, agar bazaviydan kamroq bo’lsa, unda tolaning naviga bog’liq bo’ladigan narxdan chegirib qolinadi. Respublika standarti O’zRST 618-94 “Paxta tolasi. Pishib etilganligini aniqlash usullari” bo’yicha pishib etilganlik koeffitsientini ikki usul bilan aniqlanadi: - qutblangan nurda (mikroskop va qutblashgan moslama P-2); - namunalarning havo o’tkazuvchanligi bo’yicha (LPS-4). O’zRST 619-94 “Paxta tolasi. Solishtirma uzilish kuchini aniqlash usullari” Respublika standarti bo’yicha tola tutamining solishtirma uzilish kuchini ikki usul bilan aniqlanadi: - dinamometr DSh-3 yoki DSh-3M-2; - namunalarning havo o’tkazuvchanligi bo’yicha LPS-4 qurilmasidan foydalaniladi. O’zRST 620-94 “Paxta tolasi. Chiziqli zichlik va mikroneyr ko’rsatkichini aniqlash usullari” Respublika standarti bo’yicha chiziqli zichlikni aniqlashning quyidagi usullarni belgilaydi: - gravimetrik (standart namunalarni attestatsiya qilish va arbitraj sinovlarida); - namunalarni havo o’tkazuvchanligi bo’yicha; - mikroneyr ko’rsatkichi bo’yicha. O’zRST 629-95 “Paxta tolasi. Rangi va tashqi ko’rinishini aniqlash” Respublika standarti bo’yicha. Bu standartga ko’ra, paxta tolasining rangi va tashqi ko’rinishini aniqlash sinaladigan namunani tashqi ko’rinishi tasdiqlangan namunalar bilan sun’iy (arbitraj usul) yoki tabiiy yoritishda taqqoslash usulida olib boriladi. O’zRST 632-95 “Paxta tolasi. Nuqson va iflos aralashmalar miqdorini aniqlash usullari” Respublika standarti bo’yicha nuqson va iflosliklarni (ifloslanish) ikki usulda aniqlashni belgilaydi: - paxta analizatorlari AX va FM-3 da; - qo’l tahlilida (arbitraj). O’zRST 633-95 Respublika standarti bo’yicha tolaning taram vazn uzunligi va kalta tola miqdorini MPRSh-1 qurilmasida mexanik usulda va qo’l bilan Jukov qurilmasidan foydalanib (arbitraj usul) aniqlashni hamda tola uzunligini klasser usulda aniqlashni belgilaydi. O’zRST 634-95 va 644-95 Respublika standarti bo’yicha quritish shkaflari O’z-7m, O’z-8, apparatlar AK-2, AST-73, o’lchov qurilmalari USX-1, VXS, VXS- M1 tipdan foydalangan holda namlikni aniqlash usullarini belgilaydi. O’zRST 645-95 “Paxta momig’i. Texnik shartlar” Respublika standarti paxta zavodida chigitdan momiq ajratishda olinadigan paxta momig’iga qo’yilgan talablarni muvofiqlashtiradi. Unda, paxta momig’i uzunligi bo’yicha ikki tipga ajratiladi: A tipi 7-8 mm va undan ko’proq; B tipi 6-7 mm va undan kamroq. Har bir tip tashqi ko’rinishi va pishganligi bo’yicha I va II navga bo’linadi. har bir tip va nav momiqdagi iflos aralashmalarning vazniy ulushi bo’yicha uch sinfga bo’linadi: oliy, o’rta va iflos. O’zRST 658-96 “Paxta momig’i. Rangi va tashqi ko’rinishini aniqlash usullari” Respublika standartida sinaladigan namunani sun’iy yoritishda (arbitraj usuli) yoki maxsus binoda tabiiy yoritganda (klasser usuli) tasdiqlangan tashqi ko’rinish namunalari bilan solishtirish asosida belgilaydi. O’zRST 659-96 “Paxta momig’i. Namlikni vazniy nisbatini aniqlash usullari”. Respublika standarti quritish shkaflari O’z-7m yoki ShXS-1, O’z-8 va o’lchov qurilmalari USX-1, VXS-1 yoki VXS-M1 dan foydalanib namlikni aniqlash usullarini muvofiqlashtiradi. O’zRST 660-96 “Paxta momig’i. Uzunlikni aniqlash usullari” Respublika standarti momiqning taram uzunligini (tekis chetli taramchada momiq tolalarining asosiy vazn uzunligini) aniqlash usulini belgilaydi. O’zRST 661-96 “Paxta momig’i. Pishib etilganlikni aniqlash usullari”. U ikki usul bilan muvofiqlashtirilgan: - mikrokimyoviy; - qutblangan nurda (arbitraj). Mikrokimyoviy usul tolaning geometrik shakli va rangining tolani 18% li natriy gidroksidi bilan bo’yoq aralashmasidan ishlangandan keyin olingan natijaga bog’liqligidan foydalanishga asoslangan. 1.3To’qimachilik korxonalari laboratoriyasi Katta to’qimachilik korxonalari kombinatlarida laboratoriyalar quyidagicha farqlanadi: - markaziy ilmiy-tekshirish laboratoriyasi; - fabrika sinov laboratoriyasi; -kimyo laboratoriyasi. To’qimachilik korxonalaridagi (fabrikalardagi) to’qimachilik mahsulotlarini sinash laboratoriyalari ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni standartlar, texnik shartlar va jahon standartlariga mos kelishini ta’minlash hamda uning sifatini yaxshilashga qaratilgan bo’ladi. Laborantlar xom ashyolarni, yarim mahsulotlarni, tayyor mahsulotlarning sifatini nazorat qiladi, nazorat natijasida olingan ko’rsatkichlarni qayta ishlab boitadi, shu bilan bir qatorda namunalar olish ishlarini bajaradilar. Mahsulot sifatini uzluksiz (doim) nazorat qilib turish uchun ishlab chiqarish (sex) bilan olingan natijalar, olinadigan namunalar bo’yicha informatik aloqada bo’lishi lozim. Paxta tolasini yigirish fabrikasida laborant belgilangan assortiment bo’yicha namuna tanlab olishdan boshlab to uni matematik ishlov berishgacha bo’lgan ishlarni bajaradi. Shulardan, paxta tolasini, titish mashinasidan chiqqan xolstni, paxta pligini, yigirilgan xom, to’quv iplarini va hokazo sifat ko’rsatkichlarini aniqlashi lozim. Laborantni bajaradigan ishlarini boshqa turini ham qo’llash mumkin. Bunda laborant bir xildagi sinovni o’tkazadi, masalan, birinchi laborant uzilishdagi mustahkamligini, boshqasi namunaning namligini aniqlashda konditsion apparatda ishlaydi, uchinchi laborant namuna tanlab olish bilan band bo’ladi. Markaziy ilmiy tadqiqot laboratoriyasi quyidagi funksiyalarni bajaradi: - yangi turdagi mahsulotlarni o’zlashtirish; - yangi turdagi standartlarni o’zlashtirish va amalda tadbiq etish; - yangi asbob-uskunalarni o’zlashtirish va yangi usullarni ishlab chiqish; - mahsulot sifatini yaxshilash va hokazo. Laboratoriya bir nechta bo’limlardan tashkil topadi: - fizik xossalarni aniqlash; - mexanik xossalarni aniqlash; - mahsulotni notekisligi va strukturasini aniqlash va hokazo. Markaziy ilmiy tadqiqot laboratoriyasining shtatida yigirish, to’qish, tikuv ipi va pardozlash sexlarida muhandislar, shu bilan birga bo’limlarga mos laborantlar ishlaydi. 1.4. Labоratоriya bоshlig’ining vazifasi Labоratоriya bоshlig’i majbur: 1. Ushbu hоlatlarda belgilangan vazifalarni bajarilishini ta`minlash. 2. Labоratоriya xоnalarida mavjud bo’lgan barcha turdagi asbоb-uskunalar uchun xulоsa beradi. 3. Labоratоriya yangi asbоb-uskunalar keltirilsa to’g’ri ishlashligini sinab ko’radi. 4. Labоratоriyadagi asbоb-uskunalarning to’g’ri ishlashi va mahsulоtlarning sifat ko’rsatkichlari standart talablariga mоs kelishligiga ma`suldir. 5. Labоratоriya hоlati, mahsulоt sifati, kоrxоnada ishlab chiqarilayotgan mahsulоtlar sifati uchun ma`sul hisоblanadi. 6. Labоratоriyada ishlash rejimini tuzishda va labоratоriya xоdimlari оrasida taqsimlash ishlariga ma`suldir. 7. Labоratоriyada оlingan sinоv natijalarini nazоrat qilib bоradi va qayd etib bоradi. 8. Labоratоriya bоshlig’i yaxshi ishlagan xоdimlarga qo’shimcha mukоfatlar berish uchun kоrxоna rahbariyatiga murоjaat etadi. 9. Labоratоriya bоshlig’i ilmiy-texnik kоnferentsiyalarda o’z ma`ruzalari bilan ishtirоk etadi. 10. Labоratоriyada mavjud bo’lgan asbоb-uskunalarning nоto’g’ri ishlashi, o’lchash asbоblarining nоto’g’ri ko’rsatishi uchun javоbgar hisоblanadi. 1.5.Paxta tоzalash kоrxоnasida texnik nazоrat bo’limi Texnik nazоrat bo’limi tukima ishlab chiqarishida ipning chiziqiy zichligi, mahsulоtning sifati, mahsulоtni nuksоni, mahsulоtning tоzaligi, xоm ashyo sifati va uziluvchanligini nazоrat qilib bоradi II Texnologik jarayonlar sxemasini tanlash va asoslash Paxta tozalash korxonalarining texnologik jarayonlari sxemasini tanlash. Paxta tozalash korxonalarining (PTK) texnologik jarayonlarini (TG’J) asoslash uchun: 1.Malaka oldi amaliyoti (MOA) hisobotidan mavjud texnologik jarayonning ketma-ketligi keltiriladi. 2.Ushbu sxema tahlil qilinadi, kamchiliklari ifodalanadi. 3.Tanlangan mahsulot assortimenti bo’yicha adabiyotlar hamda rivojlanish yo’nalishi bo’yicha istiqbolli texnologik jarayonlar sxemalarining variantlari beriladi, tahlil qilinadi (qisqa texnologiyalar). Paxtani dastlabki ishlash korxonalarida jinlarning optimal tartibda normal ishlashini ta’minlash, hamda tola talab qilingan miqdorda nuqson va iflos aralashmalar bo’lishiga erishish maqsadida,chigitli paxta metall buyumlardan, organik aralashmalardan, shuningdek o’likdan tozalanadi. Chigitli paxta maqbul namlikgacha quritilgandan keyin tozalanadi. Og’ir aralashmalar – tosh, metall buyumlari, ochilmagan va yarim ochilgan ko’saklarni tutib qolish uchun sexlararo pnevmotransport tizimining separatorlari oldida o’rnatilgan chiziqli tosh tutgichlari qo’llqniladi. Paxtani mayda iflos aralashmalardan tozalash uchun ko’pincha 1XK, STS-2 va UXK turidagi paxta tozalash agregatlari yoki qoziqli barabanlar soni ko’paytirilgan yoki kamaytirilgan to’rt karrali 1XK turidagi tozalagichlarni yig’ishda foydalaniladigan EN-178 qoziqli bloklar ishlatiladi. Paxtani yirik iflosliklardan tozalash uchun tozalash mashinasining arrali sektsiyalarida asosiy va regeneratsya qilish barabanlari qo’llaniladi. Iflosliklar bilan qo’shilib, chiqindiga chiqib ketgan paxta bo’laklari regeneratsiya barabaniga tushib tozalanadi. Chigitli paxtani yirik ifloslardan tozalash uchun asosan: batareyali yig’ishda ChX-5 va ChX-3m-2 “Mehnat”, oqimda 1XP va raxta tozalagichlari va EN-177 arrali sektsiyasi bo’lgan UXK turidagi paxta tozalash agregatlaridan foydalaniladi. Tozalagichlarning chiqindilardagi tolali chigitni regeneratsiyalash uchun 1RX, RX regeneratorlari yoki ChX-3m-2,ChX-5 tola tozalagichlaridan foydalaniladi. Qiyin tozalanadigan selektsion navli paxtani tozalash uchun 3UXK rusumli ikkita tozalagich yoki UXK rusumli ikkita paxta tozalash qurulmalari ishlatiladi. UXK qurulmasi, o’z ichiga 1PU ta’minlagich-ushlab-qolgichni, ikkita 1XP tozalagichini,SX separatorini va ketma-ket tutashgan 4ta UXK sektsiyasi hamda EN-178 tipidagi 4ta qoziqli blokdan iborat paxta tozalash agregatlarini o’z ichiga oladi. UXK tipdagi sektsiya va EN-178 qoziqli blok va EN-177 arrali sektsiyadan iborat. Paxtani tozalash korxonalarida paxtani tozalash uchun tavsiya etilgan 2LPO majmuasi qo’llaniladi. Ushbu majmua sxemalari 1-chizmada keltirilgan bo’lib, uning tarkibida quyidagi mashinalar va jixozlar mavjud bo’ladi. 2LPО majmuasi tarkibida taqsimlash shneki va 2UXK markali tozalagichlar ikkita qurulmasi 1PU ta’minlagich-og’ir aralashmalarni ushlab qoluvch. 1XP tozalagich, SX separatori, UXK turdagi almashib turadigan va tutashgan ikki sektsiyali agregat va to’rtta EN-178 qoziqli bloki, shuningdek 1PX regeneratori bo’ladi. 2UXK tozalagichining bitta qurilmasi zavod xududidan tashqarida joylashgan tayyorlav maskanlarida qo’llaniladi. 2) 2SОTh majmuasi parallel ishlaydigan ikkita 6A-12M1 shnekli tozalagichlardan iborat bo’ladi. 2SOTs ning sxemasi SX separator 1 PU-ta’minlagich 1 RX-regenerator 1XP-tozalagich UXK SX Paxta zavodlarining o’zida tozalagichlarning turli variantlari qo’llaniladi. Amaldagi paxta tayyorlov punktlarida tozalashning boshqa variyantlari ham qo’llaniladi. Masalan: quritgichlardan tashqari bor yo’g’i bitta yoki ikki dona paxta tozalagichlar qurilmasi yoki ChX-3M2 regeneratori 2-4 ChX-5 tozalagichlari qo’llaniladi. Uskunalari batareyali joylashtirilgan kompleksi SX (SS-15A) separatori, ikkita SBО (2SB-10, SBT) qurutgichi, parallel ishlovchi ikkita shnekli 6A-12M yoki 1XK (SCh-02) har birida 3-5 tadan parallel ishlaydigan ikkita ketma-ket joylashgan ChX-5 (ChX-3M2) batareyalari va ikkita 1RX (RX), xar bir batareyada bittadan ikkita parallel ishlovchi 6A-12M1 yoki 1XK(SCh-02) tozalagichlardan iborat. 6 A12M 1RX 6A12M-shnekli tozalagich Masalan: Tozalagichlar batareyali joylashtirilgan uskunalar kompleksining texnologik chizmasi. Paxta tolasini arrali jinlarda ajratish va tolani tozalash. Paxta tolasini ajratish, bu-jinlarda tolani chigitdan ajratish jarayoni xisoblanadi. Ular arrali va g’o’lali jinlarga bo’linadi. Paxta zavodining tola ajratish bo’limida bir yoki ikki jinlar qatori (batareyasi) o’rnatilgan bo’lishi mumkin. Ularning xar birida to’rttadan 3XDDM jini, yoki uchta 5DP-130 (4DP-130) yoki ikkita 6DP-210 jinlash mashinalari bilan jixozlanadi. Tolani iflosliklardan tozalashda 30VP-M yoki 1VP(2VP,3VP) rusumli tola tozalagichlar ishlatiladi. Tozalangan paxta tolasi presslash sexiga uzatiladi. Jinlarni chigitli paxta bilan uzluksiz ta’minlash maqsadida taqsimlovchi shnekning oxirida (BIM) to’plash bunkeri o’rnatiladi. Arrali jinlarning ish unumdorligi paxtaning sanoat navlariga bog’liq bo’ladi. SBO, SBT 1 XK 1RX 1 XK SX Jinlarning iflos aralashmalar va o’likdan tozalash samaradorligi quyidagicha aniqlanadi. [%] 100 Download 487.33 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|