Наммпи “Иқтисодиёт” кафедраси доценти Р
Download 0.73 Mb. Pdf ko'rish
|
MUHAYYO Kurs ishi materiallari
|
m
lrd. сo’м 5.-rasm. Jamg‘ariladigan pensiya tizimida mablag‘lar qoldig‘i 1 . 8.-jadval. Jamg‘ariladigan pensiya tizimida mablag‘lar qoldig‘i 2 . (mlrd. co‘mda) Yillar 2006 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Mablag‘lar qoldig‘i (yil oxirida) 18,9 50,8 99,7 173,4 274,6 404,6 578,9 802,4 1087,0 O‘zbekiston pensiya ta’minotining muhim xususiyatlaridan biri – pensionerlarning aholi tarkibida kichiq salmoqqa ega ekanligi hisoblanadi. Bu esa, pensiya tizimi rivojiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Jamg‘arib boriladigan pensiya jamg‘armasi mablag‘larini investitsiyalash hajmini oshirish imkoni yuzaga keladi. Statistiq ma’lumotlarga ko‘ra, mamlakat aholisining 58 foizdan ortiq qismi mehnatga layoqatli hisoblanadi. O‘zbekistonda pensionerlarning aholi sonidagi ulushi past bo‘lishiga qaramasdan, pensionerlarga pensiya to‘lash xarajatlari salmog‘i boshqa MDH davlatlarinikiga qaraganda yuqori. Mamlakat 1 http://www . halkbank.uz 2 Jamg‘arib boriladigan pensiya jamgarmasi ma’lumotlari asosida tayyorlandi. 71 iqtisodiyotining ayrim tarmoqlarida mehnat haqining yuqori sur’atlarda o‘sishi kuzatilmoqda. Bu esa, jamg‘arib boriladigan pensiya jamg‘armasiga to‘ladigan badallar miqdorining oshishiga olib keladi (8.-jadval). Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, Jamg‘arib boriladigan pensiya jamg‘armasiga 2006 yilda 18,9 mlrd. so‘m mablag‘ tushgan bo‘lsa, 2013 yilda mablag‘lar mikdori 1087,0 mlrd. so‘mga etdi. O‘zbekiston Respublikasida Fuqarolarning shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi hisobvaraqlarida mablag‘larni shakllantirish manbalari quyidagilardan iborat: – jamg‘arib boriladigan majburiy pensiya badallari; – jamg‘arib boriladigan ixtiyoriy pensiya badallari; – shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlari mablag‘lariga hisoblab chiqarilgan foizlar; – qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan boshqa mablag‘lar. Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi mablag‘laridan jamg‘arib boriladigan pensiya to‘lovlari to‘lash uchun foydalaniladi. Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi mablag‘larini ko‘paytirish hamda ularni pul qadrsizlanishidan himoya etish maqsadida bunday mablag‘lardan investitsiya va kredit resurslari sifatida, shuningdek moliyaviy vositalarga joylashtirish uchun foydalanilishi mumkin. «Davlat-tijorat Xalq banki ma’lumotlariga ko‘ra, korxonalar, tashkilotlar, muassasalar, fermer xo‘jaliklari va yuridik shaxslar tashkil etgan boshqa xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar tomonidan jamg‘arib boriladigan pensiya badallarini Xalq bankida ochilgan 5866,7 ming nafar fuqarolarning hisobvaraqlariga o‘tkazilishi ustidan kunlik monitoring o‘rnatilgan. Fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlaridagi mablag‘lari qoldig‘i 160,5 mlrd. so‘mni tashkil etadi. Ushbu mablag‘larning 158,5 mlrd.so‘mi banklararo depozitlarga va 2,0 mlrd. so‘mi O‘zbekiston Temir yo‘llari aktsiyadorlik kompaniyasiga kredit tarzida joylashtirilgan. Shuningdek, tizimga ixtiyoriy a’zo bo‘lgan 145,6 mingdan ortiq ishtirokchilarga ham ular tomonidan kirim qilib kelinayotgan badallarning 72 hisobvaraqlariga muntazam hisobga kiritilishi ta’minlanib kelinmoqda» Download 0.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|