Наммпи “Иқтисодиёт” кафедраси доценти Р
O‘zbekiston Respublikasida pensiya fondi mablag‘larini boshqarishning
Download 0.73 Mb. Pdf ko'rish
|
MUHAYYO Kurs ishi materiallari
|
2.O‘zbekiston Respublikasida pensiya fondi mablag‘larini boshqarishning
huquqiy asoslarini takomillashtirish yo‘llari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov ta’kidlaganidek, xonadonlarimizning fayzi va ko‘rki bo‘lgan aziz otaxonlar hamda muhtarama onaxonlarning keksalikda farovon yashashi uchun hukumatimiz tomonidan istiqlol yillarida g‘amxo‘rlik ko‘rsatish borasida izchil say’-harakatlar amalga oshirilib kelinmoqda. Istiqlol yillaridagi amalga oshirilgan ishlarning mantiqiy davomi sifatida 2005 yil 1 yanvardan boshlab jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimi amaliyotga tadbiq etildi. 2004 yil 2 dekabrda O‘zbekiston Respublikasining “Jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi 702-II- sonli Qonuni, 2004 yil 21 dekabrda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi Qonunini amalga oshirish chora-tadbirlari haqidagi 595-sonli Qarori qabul qilindi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2004 yil 2 dekabrdagi 16-sessiyasida tasdiqlangan ushbu qonunning qabul qilinishi O‘zbekiston Respublikasining jamg‘ariladigan pensiya ta’minotiga o‘tish yo‘lidagi dastlabki qadam hisoblanadi. Jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti (JBPT) fuqarolarni shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlaridagi mablag‘lardan davlat pensiyasiga qo‘shimcha ravishda pul mablag‘lari bilan ta’minlashdir. Jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimiga ikki xil a’zo bo‘lish mumkin: majburiy va ixtiyoriy. Faoliyatini mehnat shartnomasi asosida amalga oshiruvchi fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ishtirok etishi, agar qonun hujjatlarida boshqacha qoidalar nazarda tutilmagan bo‘lsa, majburiy hisoblanadi. Yakka tartibdagi tadbirkorlar, yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi dehqon xo‘jaliklarining a’zolari, shuningdek boshqa fuqarolar jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ixtiyoriylik asosida ishtirok etadilar. Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida majburiy tartibda ishtirok etuvchi fuqarolarni hisobga olish ish beruvchining talabnomasiga muvofiq mazkur fuqarolarning asosiy ish joyidagi Xalq banki filialida amalga oshiriladi. 69 Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ixtiyoriylik asosida ishtirok etuvchi fuqarolarni hisobga olish ularning arizasiga muvofiq mazkur fuqarolarning yashash joyidagi Xalq banki filialida amalga oshiriladi. O‘zbekistonda 2005 yil 1 yanvardan boshlab daromad solig‘i to‘lanishi bilan bir paytning o‘zida umumiy hisoblangan oylik maoshining 1 foizi soliqqa o‘tkazilgan daromad solig‘idan tegishlicha ajratib olinib, jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimiga o‘tkazib kelinmoqda. «Fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining qabul qilinishi munosabati bilan 2005 yil 1 yanvardan respublikamizda jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimi joriy etilgan bo‘lib, mazkur Qonun fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti soxasidaga munosabatlarni tartibga soladi. O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy yashovchi chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimida ishtirok etishi huquqiga ega. O‘z navbatida, jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraklarida jamg‘arilgan mablag‘lari saklanishi hamda to‘lanishi davlat tomonidan kafolatlangan. Ish beruvchilarning, shuningdek mehnat faoliyatini mehnat shartnomasi asosida amalga oshiruvchi fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ishtirok etishi majburiydir. Yakka tartibdagi tadbirkorlar, yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi dehqon xo‘jaliklarining a’zolari, shuningdek boshqa fuqarolar jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ixtiyoriylik asosida ishtirok etadilar. Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida majburiy tartibda ishtirok etuvchi fuqarolarni hisobga olish ish beruvchining talabnomasiga muvofiq mazkur fuqarolarning asosiy ish joyidagi Xalq banki filialida amalga oshiriladi. Jismoniy shaxslarning qonun hujjatlariga muvofiq hisoblab chiqarilgan daromad solig‘ining tegishlicha kamaytirilgan summasi hisobiga jamg‘arib boriladigan majburiy pensiya badallarini ish beruvchi har oyda to‘lab boradi. Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi (JBPT) mablag‘lari Xalq bankida shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlarida mablag‘larni jamlash yo‘li bilan shakllantiriladi. 70 0 200 400 600 800 1000 1200 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Download 0.73 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|