Нақша ба масъалаи муайян кардани мафхумхои «технологияи таълим»

Таърифи "технологияи педагогӣ" 
«Технологияи педагогӣ ба фаҳмиши мо умумияти пурмазмунест, ки маънои 
тамоми таърифҳои муаллифони (сарчашмаҳои) гуногунро дарбар мегирад. 
Мафхуми «технологияи педагогиро» бо се чихат ифода кардан мумкин аст. 
1) илмӣ: технологияи педагогӣ – қисми илми педагогӣ, ки мақсад, мазмун ва 
усулҳои таълимро меомўзад ва тањия мекунад ва равандҳои педагогиро 
тарҳрезӣ мекунад; 
2) мурофиавӣ ва тавсифӣ: тавсифи (алгоритм) раванд, маҷмӯи ҳадафҳо, 
мундариҷа, усулҳо ва воситаҳои ноил шудан ба натиҷаҳои ба нақша 
гирифташудаи таълим; 

---

3) аз чихати процессуалй самарабахш: татбики процесси технологй 
(педагоги), фаъолияти тамоми воситахои педагогии шахсй, асбобй ва методй. 
Ҳамин тариқ, технологияи педагогӣ ҳам ҳамчун илме, ки роҳҳои 
оқилонатарини таълимро меомӯзад ва ҳам ҳамчун системаи усулҳо, 
принсипҳо ва қоидаҳои дар таълим истифодашаванда ва ҳам ҳамчун раванди 
воқеии таълим фаъолият мекунад. 
Мафҳуми «технологияи педагогӣ» дар амалияи таълимӣ дар се сатҳи 
зинанизоми тобе истифода мешавад: 
1) Сатҳи умумии педагогӣ (умумӣ дидактикӣ): технологияи умумии педагогӣ 
(умумӣ дидактикӣ, таълими умумӣ) раванди ягонаи таълимро дар минтақа, 
муассисаи таълимӣ, дар сатҳи муайяни таълим тавсиф мекунад. Дар ин чо 
технологияи педагогӣ синоними системаи педагогӣ аст: вай маҷмўи 
мақсадҳо, мазмун, восита ва усулҳои таълим, алгоритми фаъолияти 
субъектҳо ва объектҳои равандро дар бар мегирад. 
2) Сатҳи методологии (предметӣ) хусуси: технологияи педагогии фанни 
хусусӣ ба маънои «методологияи хусусӣ» истифода мешавад, яъне. хамчун 
мачмуи усулу воситахои амалигардонии мазмуни муайяни таълиму тарбия 
дар доираи як фан, синф, муаллим (методология (дар сах. 15-16)) таълими 
фанхо, усулхои таълими компенсационй, усулхои кори муаллим, тарбиятгар). 
3) Дараҷаи маҳаллӣ (модулярӣ): технологияи маҳаллӣ – технологияи 
қисмҳои алоҳидаи раванди таълим, ҳалли вазифаҳои мушаххаси дидактикӣ 
ва тарбиявӣ (технологияи баъзе намудҳои фаъолият, ташаккули консепсияҳо, 
тарбияи сифатҳои инфиродӣ, технологияи дарс, азхудкунии дониши нав, 
технологияи такрор ва назорати мавод, технологияи кори мустакилона ва 
гайра). 
Микроструктураи технологӣ низ вуҷуд дорад: техникаҳо, звеноҳо, 
элементҳо ва ғ. Онҳо дар як занҷири технологии мантиқӣ саф кашида, 
технологияи интегралии педагогиро (раванди технологӣ) ташкил медиҳанд. 
Схемаи технологӣ – тасвири шартии технологияи раванд, ки онро ба 
унсурҳои алоҳидаи функсионалӣ тақсим мекунад ва робитаҳои мантиқии 
байни онҳоро муайян мекунад. 
Харитаи технологӣ - тавсифи раванд дар шакли пайдарпайии қадам ба 
қадам, қадам ба қадам амалҳо (аксар вақт дар шакли графикӣ), ки воситаҳои 
истифодашавандаро нишон медиҳанд. 

---