National researches of uzbekistan: conferences

Ikinchidan –hozirda zamon fanining shiddatli rivoji ikki, uch va o’ndan ortiq fanlarni 
ulanishlarida yangi turdagi fanlar paydo bo’lishi bilan ham ta’minlanadi. Masalan: biofizik, 
biogeokimyo, informatika, fizikokimyoviy mexanika va hokazo. Fan daraxti hosil bo’ladiyu, 
ma’lum fanlar ulanishlarida tug`ilgan yangi fan-bu yangi yo’nalishlar, muammolar, mavzular va 
ilmiy masalalar demakdir. Bu masalalarni oliy maktabning iste’dodli bitiruvchilari hal etishi lozim.
Shuning uchun kadrlar tayyorlashni zamonaviy tizimi, ularda o’ziga xos va nostandart fikrlash 
qobiliyatini o’stirishi, o’z ustida doimiy ravishda chidam va matonat bilan ishlash ko’nikmalarini 
rivojlantirish lozim.
Tahsil oluvchi hayratlana olishi, mag`rurlana olishi lozim, faqat shundagina u boshqalarni 

---

26
Август 2022 10-қисм
Тошкент
‘‘ЎЗБЕКИСТОНДА ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТЛАР: ДАВРИЙ АНЖУМАНЛАР:’’
o’zining ijodiy ishi bilan hayratga solishi mumkin.
Uchinchidan-fan-texnikaning tezkor rivojlanishi, ilmiy-texnikaviy axborotning shunga 
o’xshash axborot uzatish va qayta ishlash tezligini oshirishga olib keladi, buning asosida esa 
hisoblash texnikasi yotadi. Ta’limni individuallashtirmasdan, zamonaviy informastion tizimlardan 
foydalanishni ko’z oldimizga keltirishimiz mumkin emas. Shuning uchun «Kadrlar tayyorlash 
Milliy dasturi»da «o’qitishni, mustaqil bilim olishni individuallashtirish hamda distanstion 
ta’lim texnologiyasi va vositalarni ishlab chiqish va o’zlashtirish» vazifasi qo’yilgan. Bu oliy, 
o’rta maxsus va kasb-hunar ta’limi tizimlarida birdek dolzarb hisoblandi.
To’rtinchi –ITT xususiyati muhandislik yechimlar turini keskin oshishi, materiallarning tez-
tez almashinuvi, texnologik jarayonlar, mashinalar konstrukstiyasi, boshqarish tizimlarining 
avtomatlashtirish darajasining oshishi, ilmiy yutuqlar natijasini ishlab chiqarishga tatbiq etish 
muddatlarini kamayishi hisoblanadi. Masalan, telefon aloqasining ixtiro qilinishi bilan uni amalga 
oshirish orasida 56 yil o’tgan bo’lsa, radio uchun 35 yil, televizor uchun 14 yil, atom energiyasi 
uchun 6 yil, tranzistor uchun 5 yil o’tdi. Hozirgi paytda esa bu muddatlar odatda bir yildan 
oshmaydi.
Shuning uchun mutaxassislar tayyorlovchi barcha tizimlar bir tomondan ulardan uzluksiz 
o’zgarib turadigan ishlab chiqarish texnika va texnologiya sharoitida zudlik bilan moslashuvni 
shakllanishiga yo’naltirilishi, ikkinchi tomondan ular bilimining harakatchanligi, tanqidiy 
fikrlashuv kasbiy faoliyatida ijodiylik va moslashuvchanlik kabi xislatlarga ega bo’lishi zarur. Bu 
esa zamonaviy muhandis va ishchining qiyofasidir.
Adabiyotlar:
1. Sayidaxmedov N. Yangi pedagogik texnologiya mohiyati va zamonaviy loyihasi. – T.: 
Ta’lim markazi, 1999. -55 b.
2. Селевко Г. К. Современные образовательные технологии.- М., Народное образова-
ние, 1998. – 130 с.

---

27