«Научный импульс» Ноябрь, 202 1129 yo‘l transport hodisalarini kelib chiqishiga sababchi bo‘luvchi omillar

46,1% 
3,3% 4,2% 
15,3% 
3,4% 
6,5% 
8,4% 
6,8% 6,0% 
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
25,0%
30,0%
35,0%
40,0%
45,0%
50,0%
Harakat qatnashchisining qoidaga amal qilmasligi 
Erkak haydovchining qoidaga amal qilmasligi
Haydovchi TV-ni mast holatda boshqarishi
Haydovchi TV-ni hujjatsiz boshqarishi
Haydovchi TV-ni boshqarayotganda telefondan foydalanish
Haydovchi TV-ni boshqarayotganda uhlab qolishi
Haydovchi TV-ni boshqarayotganda reaksiyasi noto`g`ri ekanligi

---

Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
1134 
Boshqa qolgan yo‘l transport hodisasi. Bu turdagi yo‘l transport hodisasiga 
tramvayning relesdan chiqib transport vositasini yoki piyodalarni urishi, yuk 
avtomobillaridan yuk tushib ketishi natijasida bo‘ladigan falokatlar, passajirning 
yiqilib tushishi va h.k. 
3-diagramma. Yo‘l transport hodisalarining turlari 
Yuqoridagilardan ko‘rinib turibdiki eng yuqori ko‘rsatkichlar piyodani urib 
yuborish va transport vositalarining to`qnashuvini tashkil qiladi. 
“A-Y-H-P-M” tizimi optimal ravishda faoliyat ko‘rsatishda tizimdagi avtomobil, 
haydovchi, yo‘l, piyoda va muhit tashkil etuvchilarining alohida hamda ularning 
birgalikdagi A-H, H-Y, Y-P, A-P va boshqa tasniflari katta ahamiyatga ega. 
Avtomobil transportining konstruktiv o‘lchamlari (parametrlari) yo‘l 
harakatining tasnifiga ta’sir ko‘rsatadi. Bunda avtomobilning geometrik o‘lchamlari 
tortish va tormozlanish sifati, haydovchi ish joyining qulayligi va yengil boshqarilishi 
muhim o‘rin egallaydi [3, 4, 5, 13, 14]. 
Amaliyot paytida sodir etilgan yo‘l transport hodisalari va qoida buzarliklarni 
tahlil qilib chiqildi. Harakatlanayotgan piyodalar, piyoda bolalarning yo‘l belgisiga 
amal qilmasdan harakatlanishi, yo‘llarda tartibsiz harakatlanayotganligi kuzatildi. 
Bundan tashqari transport vositalari haydovchilarining tartibsiz harakatlanishi, yo‘l 
belgi chiziqlariga va yo‘l belgilariga amal qilmasliklari kuzatilgan bo‘lsa, yo‘lovchi 
tashuvchi transport vositalarining haydovchilari to‘xtash bekatlariga to‘xtash o‘rniga 
duch kelgan joylarida to‘xtashlari va yo‘lovchilarni tushirish, olib ketishlari kuzatildi. 
Natijada ko‘plab yo‘l transport hodisalari uchrab kelmoqda. 
Yo‘llarida transpоrt оqimini yo‘nalishlar bo‘yicha ajratishda quyidagi ishlar 
rejalashtirilsa maqsadga muvofiq bo‘lar edi:
 
ajratuvchi pоlоsa yordamida alоhida yo‘nalishlar bo‘yicha yo‘l qatnоv qismini 
bitta yaxlit yo‘l pоyida jоylashtirish;