Навоий кон металлургия комбинати Навоий давлат кончлик институти Кончилик факультети

V. ВЕНТИЛЯЦИЯ ВА СУВ ЧИҚАРИЛИШИ

5.1. Коннинг вентиляцияси.

“Мурунтау” шахтани ва таҳриба-саноат блокини шамоллатиш схемасини ишлаб чиқиш очиш, қазиб олиш тизими ва ер ости транспорти схемаларини танлаш бўйича техник кенгаш протоколига мос равишда ўтказилган.
Ҳозирги вақтда “Мурунтау” шахтанинг шамоллатилиши 1-гл ва 1-1 стволларнинг марказий-икки жойлашув схемаси бўйича кескинлашув усулида амалга оширилади. Тоза ҳаво оқими 1-гл ствол бўйича берилади, чиқувчи оқим 1-1 ствол бўйича берилади. Шахтага тоза ҳаво бериш учун 1-гл стволининг оғзида ВОД 21М 2 ускунасига эга бош вентилятор ускунаси ўрнатилган, улардан бири кескинлаштирув иш режимида ишлайди, иккинчиси заҳирада жойлашган ва ҳаво оқимини реверслашда ишлатилади. Вентиляторлар узоқ вақт фойдаланилганлиги учун мантиқий эскирган.
Шахтага тушадиган ҳаво миқдори тахминан 90 м³/с ни ташкил этади. Бу ҳаво Тажриба-саноат блогини тозалаш ишларини олиб боришга тайёрлаш даври учун етарли.
“Мурунтау” шахтанинг ҳавога эҳтиёжи Тажриба-саноат блоги заҳираларини қайта ишлашда ошиш томонига анча ўсади. Вентиляция схемаси марказийдан қанот томонга ўзгаради. Ҳавонинг тоза оқими 1-гл ва 1-1 стволлар бўйича киради, ҳавонинг чиқувчи оқими +78 м гор карьернинг +135 м белгили поғонасига ўтган қиялик ва +30 м белгида поғона 0,00 м гор да ўтилган қия транспорт йўли бўйича берилади. 1-1 ствол оғзида бош шамоллатиш янги вентиляторининг қурилиши кўзда тутилади.
НИЛ ООС ҳисобига кўра йилига 200 минг т руда унумдорлигига эга Тажриба-саноат блоги заҳираларини қайта ишлашда “Мурунтау” шахтани шамоллатиш учун зарур ҳаво миқдори 130 м³/с ни ташкил этади. +128 м горизонтга 10,5 м³/с, +78 м га – 6,4 м³/с, 0,00 м горга – 113,1 м³/с тоза ҳаво


берилади.
Тажриба-саноат блогини шамоллатиш учун тоза ҳаво оқимининг берилиши +15, +30, +45, +60 ва +75 қават остига ўтилган 0.0 м гор дан бремберг (қават ости юлдузи) бўйича берилади. Тозалаш ва тайёрлаш-кесиш забойларини тозалаган ҳолда, ҳавонинг чиқувчи оқими +78 м гор вентиляцион кон лаҳиминингларга келади ва кейин 135-78 қиялик бўйича +135 м белгили карьер поғонасига йўналади.
“Мурунтау” шахтанинг 200 минг т руда унумдорлигига эга тажриба-саноат блок заҳираларини қайта ишлаш даврида вентиляция схемаси ва режалаштирилган ҳажмларда геологразведка ишларининг ўтказилиши.
Вентиляция тармоғининг ҳисоби “ИРС –Вентиляция” дастури бўйича НИЛ ООС мутахассислари билан ўтказилган. Вентиляцион шахтанинг модели тажриба ишларини олиб бориш даврида шахтанинг ҳаво эҳтиёжи (Қ=130 м³/с) ВОД21М вентилятор 1-1 стволидаги ускуна билан таьминланишини кўрсатди. Лекин, НИР нинг ҳисоботи бўйича, рудани ер ости усул билан олишнинг йилига 500-600 минггача ошишида ВОД-21 М вентиляторни ВОД-30 га алмаштирилиши талаб қилинади.