Navoiy davlat konchilik va texnalogiyalari universiteti qoshidagi nukus konchilik instituti «Foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olish texnalogiyasi»

2.4. Burg‘ulash uskunasining ishlab chiqarish unumdorligini xisoblash

Maydalangan tog‘ jinslarini qazib-Yuklash ishlarini bajarish uchun pog‘onada dolomitlangan ohaktoshni qazib olishda kovsh hajmi 5 m³ bo‘lgan kam sig‘imli – qoYatosh tog‘ jinslarini qazib olishga mo‘ljallangan EKG-5A ekskavatorini tanlaymiz. Hisob ishlarini bajarishda shartli qabul qilingan EKG-5A ekskavatori ko‘rsatkichlari qabul qilinadi.

Karerda portlatish skvajinalarini burg‘ilash SBSH-220 IZ stanogi yordamida amalga oshiriladi. Bunda skvajina diametri 244,5-269,9 mm.ni tashkil etadi.
Burg‘idanish ko‘rsatkichini (pokazatel burimosti) hisoblymiz:

O‘q bo‘ylab (skvajina o‘qi) beriladigan bosimni hisoblaymiz

kN
bunda d_d – dolota diametri, mm; K – dolota diametrini hisobga oluvchi koeffitsient, K=6 ÷ 8, dolota diametrining kattaligiga qarab tanlanadi, katta ko‘rsatkichlar katta diametr uchun.
Dolotaga o‘q bo‘ylab beriladigan bosimning maksimal ruxsat etilgan kattaligini quyidagi formula orqali aniqlaymiz:
kN.
Burg‘ilashning mexanik tezligi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
m/soat
bunda n_v – burg‘ilash instrumentining aylanish chastotasi, min^-1;
d_d – dolota diametri, sm.
Skavjinani burg‘ilashda zaboyda hosil bo‘ladigan maksimal o‘lchamdagi tog‘ jinsi bo‘laklarini er YUziga chiqarib skvajina zaboyini tozalashga kerak bo‘ladigan siqilgan havo miqdorini aniqlaymiz:

bunda v_v – burg‘ilash stavi atrofida mayda tog‘ jinslarini olib chiqarishga ishlaydigan havoning umumiy tezligi, m/s; d_s va d_tr – o‘z navbatida svajina va burg‘ilash trubasi (shtanga) diametri, m;

K_raz – burg‘idanish koeffitsienti (f = 14·bo‘lganda K_raz = 1,031).
d_tr ning o‘lchamini normalarga asoslanib d_tr = 210mm deb qabul qilamiz.
m/s
v_kr – burg‘ilash stavi atrofida mayda tog‘ jinslarini olib chiqarishga ishlaydigan havoning kritik tezligi, m/s:

bunda d_g – burg‘ilash stavi atrofida harakatlanadigan mayda tog‘ jinslarininig maksimal diametri, m (shartli ravishda 0,005÷0,01 m deb qabul qilamiz);
γ_g – mayda bo‘lakchalar zichligi, kg/m³ (burg‘ilanayotgan tog‘ jinchi zichligiga teng deb qabul qilinadi);
γ_v – havoning normal sharoitdagi zichligi, kg/m³ (γ_v = 1,3 kg/m³).
m/s.
Bundan:
m/s,
m³/s.
t_v – burg‘ilash ishlarini bajarish davomida yordamchi operatsiYalarni bajarish uchun sarflanadigan vaqt. SHaroshkali burg‘ilash dastgohi uchun
t_v = 2 - 4 min; bizning holat uchun t_v = 3 min yoki 0,05 soat dub qabul qilamiz.
Burg‘ilash stanogining smenalik ish unumdorligi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
p.m./smena
bunda T_sm – smena davomiyligi, T_sm = 11,2 soat.
d_d – dolota diametri d_d = 0,24445 m.