Navoiy davlat konchilik va texnalogiyalari universiteti qoshidagi nukus konchilik instituti «Foydali qazilma konlarini ochiq usulda qazib olish texnalogiyasi»

Tog‘ jinsi qattiqligiga bog‘liq bo‘lgan burg‘ulanish koeffitsienti. ko‘rsatkichi qiymati.

Tog‘ jinsi qattiqligi	2	4	6	8-10	12-14	16
	1,06	1,05	1,04	1,037-1,031	1,03-1,021	1,02

Tog‘ jinslarini qazib olishga tayyorlashda skvajinali zarYadlarni portlatish usulidan foydalaniladi. Skvajina zarYadi odatda kolonkali Yaxlit zarYad ko‘rinishida bo‘ladi. Skvajinadagi zarYadlarni portlatishda oraliq detonatorlardan foydalaniladi.

EKG-12,5 ekskavatori uchun iqtisodiy samarador unumdorligini ta’minlash uchun tog‘ jinsi bo‘laklarining o‘rtacha o‘lchami quyidagi formula orqali aniqlanadi:

bunda B – ekskavator kovshining kengligi EKG-5A uchun V=1,29m;
m;
E – ekskavator kovshining sig‘imi (E = 12,5 m³).
Tog‘ jinslari massivining kerak bo‘lgan maylanganlik darajasi:

bunda D_bm – massivning blokliligi (yoriqdorligi), D_bm =0,95 m.
Portlovchi moddaning hisobiy solishtirma sarfi:
kg/p.m.
bunda n – foydali ish qoeffitsienti (n=0,44);
F_vv – portlovchi modda (PM)ning umumiy ishi;
F_vv SaYanit P uchun (tanlangan PM-variant bo‘yicha) - 3570 kDj/kg umumiy zichligi 1,,1 t/m³ bo‘lganda, detonatsiYatezligi v_det = 5200 m/s, hamda portlash energiYasi Q = 4326 kDj/kg.
1 p.m. skvajinaning PM bo‘tsicha sig‘imi,

Pog‘ona asosi bo‘yicha eng qisqa qarshilik miqdorini anqlaymiz:
m
bunda m – vertikal skvajinalardan foydalanilganda zarYadlar (skvajinalar) Yaqinlashish koeffitsienti (t = 0,8÷1,1)
q – PM solishtirma sarfi, kg/m³; (0,5 ÷ 0,76 )
Qatorlar orasidagi masofani aniqlaymiz:

Qatordagi skvajinalar orasidagi masofa

BPI setkasini 7 x 7 m deb qabul qilamiz
1ta skvajinaga to‘g‘ri keladigan kon massasining hajmi:
m³
Skvajinadagi zarYad uzunligini L_zar = 8,0 m deb qabul qilamiz
Skvajinaning chuqurligi
m
Zaboyka uzunligi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
m
1 p.m. skvajinadan olinadigan kon massasi, m³/m.
m³/p.m.

Bitta skvajinadagi PMning massas:;

kg.
PM solishtirma sarfi, kg/m³;
kg/m³;
1 m³ kon massasini maydalash uchun kerak bo‘ladigan burg‘ilash miqdori:
D_skv = 226,8 mm bo‘lganda,
p.m./m³
Razval kengligi, m;

Bunda, tog‘ jinsini uzoqlikka itqitish koeffitsienti. 25 m/sek bo‘lganda = 0,9 ga teng bo‘ladi.
tog‘ inslarining portlatilish koeffitsienti, (o‘rtacha portlatilish koeffitsienti 2,5 ÷ 3,0);
Sekinlashtirish oralig‘i quyidagicha aniqlanadi:
ms; 25 ms deb qabul qilamiz
bunda, – portlatilish koeffitsientiga bog‘liq koeffitsient (o‘rtacha portlatilish koeffitsientiga ega bo‘lgan tog‘ jinslari uchun = 3,0 ÷ 4,0);
Razval balandligini aniqlaymiz, m

bunda K_R – tog‘ jinslarining portlashdan keyingi (razvaldagi) maydalanish koeffitsienti

№