Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti konchilik fakulteti

Ish tartibi
1. Qurilmani tekis gorizontal stol yuzasiga qo'ying
2. Tajriba ishlarini bajarish uchun kerakli miqdordagi og'irliklarni tayyorlang
3. Vazifa 1. Q`o`zg`almas aylanish o`qiqa ega bo`lgan qattiq jismga ta`sir etuvchi kuchlarni muvozanatlovchi momentining kattaligi va yo'nalishini aniqlash.
Buning uchun kerakli nuqtalarda jismga uchta kuch qo`ying.Ushbu kuchlarning umumiy momenti ta'sirida jism soat yo'nalishi bo'yicha yoki teskari yo'nalishda aylanadi. Jism nuqtasiga natijaviy kuch qo`ysak, oldingi kuchlar umumiy ta'siriga teskari moment paydo bo'ladi. Bir necha marta yuklarni qo`yib ko`ramiz jism oldingi holatiga qaytguncha. Har boshqa safar yukni tayanchning o`ng va chap tomonlariga ko`chirib osganimizda natijaviy kuch elkasini o`lchaymiz. Ushbu elkalar maksimal darajada yaqin bo'lishi kerak.
Vazifa 2. ushbu kuch ta'sir chizig'ining yo'nalishi kuch momentiga bog'liqligini ko'rsating.
1- topshiriqda ishlatiladigan og'irliklar bilan barcha suspenziyalarni olib tashlang. dinamometrni ham oling. 1 tayanchni diskning yinti(X o'qi bo'ylab), bo'ylab o'ng holatiga o'tkazing. 9 o`qdagi jism oralig`i aylanish o'qi bilan kesisghgan holatda joylastiring va umga ipni bog`lab yuk osing. Tayanch roligi yo`nalishida ip bog`lanadi. Va berilgan miqdordagi yuk osiladi. Jismni soat strekkasi yo`nalishiga teskari aylantirib (IY chorak ichida), ko`rish mumkinki dinamometr ko`rsatkichi noldan ko'tarilganligiga ishonch hosil qilish mumkin. maksimal qiymatdan , keyin pasayishni boshlaydi. Jismga agar aylanish o'qiga parallel ravishda ta'sir qiladigan og'irlik kuchi baland stendda joylashtirilsa, korpusning bu o'q atrofida moment hosil qilmasligini ko`rish mumkin.
Vazifa 3. Juft kuchlar tekislikning qayerida joylashishidan qat`iy nazar ularning jismga ta`sir ko`rsatayotgan momenti aylanish o`qiga perpendikulyar va doim o`zgarmas ekanligini ko`rish mumkin. Bir xil og'irlikdagi ikkita yuklarni osib bir juft kuch yarating, jismni soat yo'nalishi bo'yicha aylantirib, yivi bo'ylab osma iplar bir-biriga parallel bo'lishi uchun harakatlantiring va kuchlar orasidagi masofa teng ravishda bir-biriga qarama-qarshi harakat qilsin.
IY; I va III chorakdagi iplarga yuklarni almashtirsak. Yuklarni chorakdan boshqasiga ko'chirishda dinamometr ko'rsatkichlari o'zgarmasligiga ishonch hosil qilish mumkin.