Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar unversiteti Kimyo-metallurgiya fakulteti Kimyoviy texnologiya yo`nalishi

aseton 2.2-dixlorpropan


3. Bir galoidli to‘yinmagan uglevodorodga vodorod galoid ta ’sir ettirish. Bunda birikish M arkovnikov qoidasi b o'yicha bortnaydi.


C H 2= C H - C H 2B r + H B r CH2Br - CH2- CH2B r
1,3-dibrompropan


T o ‘yingan digaloidli u g levod orod lar qattiq yoki m o y s im o n suyuqliklardir. Suvda erim aydi.
M etilen yodid — og ‘ir su yu q lik , 180 °C da qaynaydi. T o g 4 jinslaridan olinadigan m inerallarni
solishtirm a m assasiga qarab ajratishda ishlatiladi.
Dixloretan C H 2C 1 - C H 2C1 — suyuqlik, 20 °C dagi z ich lig i
1,26 g / s m 3 qaynash temperaturasi 84 °C. Yaxshi erituvchi, ammo zaharli bo`lganligi tufayli kam ishlatilad i. V inil xlorid o lishda qo‘llaniladi.
Etiliden xlorid C H - C H C 1 , suyuq m odda. 0 °C dagi z ich lig I 1,89 g / s m 3, qaynash tem peraturasi 58 °C.


POLIGALOIDLI BIRIKM ALAR


Bir necha galoid atomiga ega b o ‘lgan galoidli birikmalar orasida m etanning quyidagi birikmalari aham iyatlidir: xloroform C H C1₃, yodoform C Hl 3, tetraxlorm etan CC 14.
X loroform spirt yoki aseton ga xlorni ishqorli sh aroitd a ta ’sir
ettirish natijasida h o s ilb o ‘ladi:
C 2H .O H + 6 K O H + 4 C l2 C H C 1 3+ H C 0 0 K + 5 KC1 + 5 H₂0
0 ‘ziga xos hidli suyuqlik, qaynash tem peraturasi 6 2 , 2 °C,15 °C dagi zichligi 1,494 g / s m 3.
Yodoform CH lr X lorform singari sintez qilinadi. Sariq rangli kristall, hidi y o m o n , o so n lik b ilan b u g ‘lanadi. S u y u q la n ish tem peraturasi 119 °C. Y aralarni davolash d a antiseptik m o d d a sifatida qoMlaniladi.
Tetraxlormetan CCI4. Uglerod sulfidga xlor ta’sir ettirib olinadi:


C S 2 + 3C 1 2 C C 14 + S 2C12


T etraxlorm etan suyuqlik, qaynash tem peraturasi 76 ,5 °C,
21 С dagi zichligi 1,58 g / s m 3, bug* holida yon m ayd i, yaxshi erituvchi, o ‘t o ‘chirishda q o ‘llaniladi. Uning ftorli hosilalari orasida tarkibida ftor bilan xlor saqlaydigan CH F2C1 diftorxlorm etan va C F 2C12 diftordixlormetan kabi uglevodorodlarning ahamiyati katta. B un d ay m oddalar freonlar deyiladi. Ular sovutgich agent sifatida m ashinalarda ishlatiladi.
Diftordixlormetan C F 2CI2. Oddiy sharoitda rangsiz, hidsiz gaz,
- 3 0 °C da suyuq holatga o ‘tadi va qaynaydi.U tetraxlorm etanga su rm a ftorid ta’sir ettirib olinadi:


3CC 14 + 2 S b F 3 — SbCI- >3CF 2C i 2 + 2 S b C l3


D iftordixlorm etan barqaror m odda, bug‘i zaharli em as.