Nazorat ishi–i sana: Mavzu: Tayanch harakatlanish tizimi. Nazorat shakli

Sana: 5-LABORATORIYA MASHG’ULOTI
Bir kecha-kunduzgi ovqat ratsionini tuzish
Zarur asbob vajihozlar: bolalar va o'smirlaming yoshiga qarab. ularga bir kecha-kunduzda zarurbo'lgan orqali. yog’, uglevodlar miqdori 1- va 2-jadvallarda korsatilgan.
MASHG’ULOTLARNI O’TKAZISH.
Jadvallar yordamida odamning kunlik ovqat ratsionida zarur bo'lgan oqsillar, yog‘lar, uglevodlar va energiya miqdorini aniqlash.
Kerakli jihozlar va asboblar: turli yoshdagi odam organizmining oziq moddalarga talabi va oziq moddalar energetik qiymatini ifodalovchi jadvallar.
Ishni bajarish tartibi:

• 
  o'quvchilar1-jadvalorqaliaqliymehnatbilanshug'ullanadigano'quvchiorganizminingbirsutkalikenergiyasarfinianiqlabolishadi;
  
• 
  harbiro'quvchio‘zxohishigako'ra1-jadvaldako'rsatilganoziqmahsulotlariorasidanbirsutkadavomidayeyiladigan8-10xilinitanlaboladi;
  
• 
  o'quvchilar1- va2-jadvallaryordamidao'zlaritanlabolganmahsulotlarningenergetikqiymatibo'yichabirsutkalikovqatratsioniningmiqdoriyko'rsatkichinianiqlabolishadi,
  
• 
  oziqratsionimiqdoriyko'rsatkichienergetikqiymatlarihisoblabchiqiladi.
  

l-jadval

Bolalaming va o'smirlaming yoshi	Oziq moddalar miqdori g			Shu moddalardan ajraladigan energiya (kkal)
	Oqsil	Yog'	Uglevodlar
5-7	65-75	75-80	250-300	1800-2300
8-11	75-90	80-90	350-400	2400-2800
12-14	90-100	90-100	400-450	2800-3200
16-18	100-120	100-110	450-500	3200-3500
Katta odamlar	100-120	80-110	450-500	3200-3500

Turlixiloziq – ovqatmahsulotlaridagioqsil, yog’, uglevodlarvaenergiyamiqdori

	Oziq	100 gr oziq mahsulotlardagi oqsil, vog\			100 g oziq mahsulotidagi
	Mahsulotlar		uglevodlar miqdoriga)			energiya miqdori (kkall )
		Oqsil	Yog’	Uglevodlar
1	Mol go'shti	20,2	7.0 k			187
2	Tovuq go'shti	17,2	12,3			185
3	Baliq	16,0	0,7			72
4	Tuxum	12,5	12,1	0.55		175
5	Sut	2,8	3,5	4,5		65
6	Qatiq	2.8	3,5	2,9		56
7	Tvorog	IM	18,9	2,3		230
8	Pishloq	22,6	25,7			332
9	Oq non	6,7	0,7	50,3		240
10	Qora non	5,3	1,2	46,1		222
11	Guruch	6.4	0.9			332
12	Makaron	9,3	0.8	70,9		336
13	No' xat	19,8	2.2	50,8		310
14	Loviya	19.6	2.0	51.4		310
15	Shakar			95.5		390
16	Kartoshka	2.4	0,22	19.5		62.5
17	Sabzi	XK.	0.3	9.0		30.5
18	Pomidor	0.5		4.0		18
19	Bod ring	0.7		2.9		15

Xulosalar________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Sana:
6-LABORATORIYA ISHI
Tizza refleksi hosil bo’lishini kuzatish
Zarur asbob va jihozlar. darslikning “Nerv sistemasi" mavzusida ko’rsalilgan rasm hamda shunga taaluqli jadval. rezina bolg’acha


ISHNI BAJARISH TARTIBI

1.O'quvchilar 3-4 tadan bo'lib guruhlarga bo'linadilar. Darslikning “Nerv sistemasi” va “orqa miya reflekslari’’ mavzularida bayon etilgan tizza refleksi hosil bo'lishiga taluqli ma’lumotlar bilan ta’nishadilar.So’ngra bir-birlariga tizza refleksini hosil qilish tajribasini bajaradilar.2.Tekshiriluvchi stulga o‘tirib, bir oyog'ini ikkinchisi ustiga qo‘yib oladi.

3.Rezina bolg'acha yoki kaft qirrasi bilan tizza qopqog'i payi pastki uchiga sekin uriladi. Bunda paydagi sezuvchi nervda paydo bo’lgan qo‘zg‘alish orqa miyaga, undan harakatlantiruvchi nerv orqali oldingi son muskullariga uzatiladi. Muskullar qisqarib, oyoqni tizzadan ko‘taradi, ya’ni tizza refleksi sodir bo‘ladi.
4.0‘quvchilar o‘z kuzatishlarini yozib, tizza refleksi sxemasini chizib olishadi.



« 2020 yil
7-LABORATORIYA MASHG’ULOTI
Ko'rish o'tkirligini aniqlash
Zarur asbob va jihoztar: Golovin jadvali, metr, ko'rsatkich
1SHNI BAJARISH TARTIBI
Tushushtirish: Ko'z qorachig'i yorug'likda torayib, qorong‘ilikda kengayadi.
Нагikkala ko'zning qorachig'i bir vaqtda kengayish va torayish xususiyatiga ega. Buning boisi shundaki, ikkala ko‘rish nervlarining nerv tolalari bosh miya pastki qismida kesishadi, ya’ni o‘ng ko'zning ko'rish nervi tolalarining yarmi miyaning chap tomoniga, chap ko‘zning ko'rish nervi tolalarining yarmi miyaning o‘ng tomoniga o'tadi. Bu tolalar ikkala yarimsharlaming o‘rta miya sohasidagi to‘rt tepalik, deb ataluvchi po'slloqosti nerv markaziga boradi. U yerda ko'rish nervidagi qo'zg'alish ko‘z soqqasini harakatlantiruvchi nerv markaziga o'tadi va uning tolasi orqali ko‘z soqqasiga kelib, ikkala ko‘zning qorachig‘ini ham bir vaqtda o'zgartiradi,
1.Golovin jadvali yorug'lik yaxshi tushadigan devorga osib qo‘yiladi;
2.Tekshiriluvchi o'quvchi jadvaldan 5 m narida tik turadi.
3. U avval ko‘zini daftar (kitob) bilan to‘sib, o‘ng ko‘zi hilan jadvalni yuqoridan pastki qatorga tomon o‘qiydi;
4.Tekshiruvchi jadval yonida turib, ko'rsatkich bilan jadvaldagi harflarni yuqori qatordan pastki qatorga tomon ko‘rsatadi;

5. 
   Tekshiriluvchi ma’lum qatorga kelib, harflarni to‘g‘ri aniqlay olmasa, qatordan yuqoridagi qatorning ko'rsatkichi uning ko‘z o‘tkidigini aniqlaydi. Shu qatorning boshida yozilgan raqamga ko‘ra uning ko‘z o‘tkirligi aniqlanadi. 0‘ng ko'zidan so‘ng chap ko‘zining ko'rish o'tkirligi aniqlanadi;
   

Izoh.Ko‘rish o'tkirligi normal odam jadvalning 10-qatorigacha harflarni ikkala ko‘zi bilan aniq ko'ra oladi. Shunda ko'zlarning ko‘rish o'tkirligi 1,0 deb belgilanadi. 10-qatordan yuqoridagi qatorlarni ko‘ra olganda ko'rish o'tkirligi har qaysi qatorga 0,1 ga kamayib boradi. Masalan, 9-qator - 0,9, 8-qator - 0,8 va hokazo.


Xulosalar
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________