Назоратсаволлари Франк-старлингқонуни, ва унинг мохияти

Назоратсаволлари

1. 
   Франк-старлингқонуни, ва унинг мохияти
   

Frank stralin qonunining mohiyati shundan iboratki, yurak diastolada qancha ko’p cho’zilsa unga shuncha ko’p qon keladi. Buning sababi aktin va miozin iplari sirg’alib cho’ziladi natijada ko’priklar nisbatan ko’p hosil bo’ladi. Shuning uchun ham ko’proq qon yurakka sig’a oladi. Yurakka qon har doimgidan ko’p keldi degani u ko’proq bo’lib chiqishi kerak degani. Shuning uchun yurakning qisqarish kuchi ham ortadi.

2. 
   Юракниног n.vagusтаъсириданхалос бўлиши ва бу жараённинг сабаблари
   
3. 
   Юракнинг пайваста рефлекслари
   

Payvasta reflekslarga Gols refleksini olish mumkin. bunda agar qorinpardada joylashgan reflekslar qo’zgalganda yutak faoliyati tormozlanadi. Yoki Danini refleksini olamiz bunda ko’z soqqasi bosilganda yurak urishlari kamayadi.

4. 
   Экстракардиал бошқарув механизмлари
   

Ekstrakardial degani bu yurakni tashqi omillar ya’ni yurakdan tashqari omillar tomonidan boshqarilishi. Bunga: parasimpatik va simpatik nervlar ta’siri, bosh miya po’stlog’I ta’siri, reflector va gumoral ta’siri kiradi.

5. 
   Юракнинг хусусий рефлекслари
   

Yurakning xususiy reflekslariga misol qilib yurakning o’ng bo’lmasi bilan kovak venalari birikkan sohani olishimiz mumkin. U yerda A va B ko’rinishdagi cho’zilish retseptorlari bor. Ular qon hajmi o’zgarganda qo’zg’aladi. A bo’lmachalar qisqarganda B bo’lmacha muskullari cho’zilganda qo’zg’aladi. Bu refleks Beynbridj deyiladi.

Bundan tashqari mexanoreseptorlar bor. Ular aorta va carotid sinusida joylashgan bo’ladi. ularning qo’zg’alishi arterial bosimga bog’liq bo’ladi.

Xemoretseptorlar ular O2 CO2 H+ larning miqdoriga ta’sirlanadi.

6. 
   Юрак ишининг гуморал бошкарилиши
   

Yurakning gumoral boshqarilishi bu gormonlar ta’siridir. Bunga misol qilib buyrakusti bezdan ajraluvchi adrenalinni olamiz. U yurak ishini tezlatadi. qonga o’tgach energiya almashinuvi tezlashadi. Bundan tashqari shu yerda ajraladigan noradrenalin va dofamin ham huddi shunday ta’sir ko’rsatadi.

Qalqonsimon bezdan ajraluvchi gormonlar simpatik nervning qo’zg’aluvchanligini oshiradi natijada yurak urishhi tezlashadi va urish sonlari ko’payadi.

7. 
   Эмоционал зўриқишларда қонда катехоламинлар миқдори ортиб кетади. Буюракда ритм етакчиси ҳаракат потенциалига қандай таъсир кўрсатади?
   

Kotexalamin tarkibiga adrenalin va noradrenalin kiradi. Adrenalinning qonda miqdori ortib ketsa, depolyarizatsiya kritik nuqtaga yetadi. Chunki u Ca+ ionlarining o’tishini tezlashtiradi.

8. 
   Кардиохирургияда калий ионларининг юқори концентрацияли кардиоплегик эритмалари қўлланилади. Бундай эритмалар таъсирида юрак фаолияти қандай ўзгаради?
   

Ajratilgan yurak kaliy eritmasiga solib qo’yilganda uning qisqarishi qo’zg’aluvchanligi’ o’tkazuvchanligi sezilarli darajada pasayadi. Tolalari bo’shashib ketadi. Yurak diastole holatida to’xtaydi.

9. 
   Юракка симпатик иннервациянинг функционал характеристикаси
   

Simpatik nerv yurak ishini tezlashtiradi. Simpatik nerv ta’sirida bo’lma va qorinchalar qisqarishi kuchi ortadi. Yana u bo’lma va qorinchalar qisqarishi o’rtasidagi intervalni kamaytiradi sababi u atrio ventrikulyar o’tkazishni tezlashtiradi.

Simpatik nerv yurak ishini

10. 
    Клиникада юрак ритмининг баъзи бузилишларида каротид синусда жойлашган соҳаларга босиб кўрилади. Нима учун бундай қилинади?
    

Carotid sinusida mexanoretseptorlar joylashgan bo’ladi. ular arterial bosimga qo’zg’algan holatda turadi. Bosim yuqori bo’lsa parasimoatik ya’ni adashgan nerv kuchli ta’sirlanadi natijada yurak sekin uradi. Shuni tekshirish maqsadida carotid sinusi sohalariga bosib ko’riladi.