Ne’matov Muhammadyusuf Tekshirdi: Yozuvning kelib chiqishi: vaqt bo'ylab ajoyib sayohat

Mesoamerika

Mesoamerika - Meksikaning markaziy qismidan Shimoliy Amerikagacha cho'zilgan mintaqa. U Olmeklar , Mayalar, Zapoteklar , Mixteklar , Atsteklar va boshqalar kabi turli xil va murakkab sivilizatsiyalarga ega. Miloddan avvalgi 600-yillarda Mesoamerikaliklar o'zlarining yozuv tizimlarini ishlab chiqdilar. Ular umumiy ma'noda mesoamerikan skriptlar deb ataladi, ular tuzilishi va funktsiyasi jihatidan farq qiluvchi o'nlab turli xil tizimlarni o'z ichiga oladi.
Mesoamerikan skriptlari ob'ektlar, hayvonlar, odamlar, harakatlar, raqamlar yoki tovushlarni ifodalashi mumkin bo'lgan yuzlab belgilardan iborat. Mesoamerikan skriptlari gorizontal yoki vertikal chiziqlarda, chapdan o'ngga yoki o'ngdan chapga yozilishi mumkin. Mesoamerikan skriptlari turli uslublarda ham yozilishi mumkin, masalan, monumental, kodik yoki devoriy.
Mesoamerikan skriptlari asosan kalendrik va astronomik maqsadlarda, masalan, sanalar, sikllar, voqealar yoki bashoratlarni yozish uchun ishlatilgan. Mesoamerikan yozuvlari diniy, siyosiy va tarixiy maqsadlarda, masalan, stelalar, kodekslar yoki devorlarga marosimlar, afsonalar, nasabnomalar yoki urushlarni yozish uchun ham ishlatilgan. Mezoamerikan yozuvlarining eng mashhur namunalaridan ba'zilari - Mayya gliflari, Zapotek yozuvi va Aztek piktogrammalari.

Xulosa

Yozuv - bu tarix va madaniyat yo'nalishini shakllantirgan ajoyib inson ixtirosi. Yozuv tizimlari turli mintaqalar va sivilizatsiyalarda mustaqil ravishda vujudga kelgan va rivojlanib, ularning xilma-xil ehtiyojlari va qadriyatlarini aks ettirgan. Yozuv tizimlari turli xil xususiyatlar va funktsiyalarga ega bo'lib, ular til va ma'noni turli yo'llar bilan ifodalash imkonini beradi. Yozuv tizimlari jamiyat va sivilizatsiyaga ham chuqur ta'sir ko'rsatdi, masalan, aloqa, boshqaruv, ta'lim, san'at va fanni osonlashtirish.
Yozuv nafaqat amaliy vosita, balki inson tafakkuri va tasavvurining ijodiy ifodasidir. Yozish o'quvchini ilhomlantirishi, xabardor qilishi, ishontirishi, ko'ngil ochishi yoki e'tiroz bildirishi uchun vosita bo’lishi mumkin.Yozuv o‘tmishdagi va hozirgi bilimlarni, hikmat va qadriyatlarini asrab-avaylovchi va kelajak avlodlarga yetkazuvchi ko’prik sifatida qarasak adashmagan bo’lamiz. Yozish, shuningdek, turli xalqlar va madaniyatlar o'rtasidagi muloqot, tushunish va hamkorlikni rivojlantiruvchi vositadir.
Yozuv umuminsoniy meros bo‘lib, u hurmat va hurmatga loyiqdir. Yozish ham dunyoning o'zgaruvchan ehtiyojlari va sharoitlariga javob beradigan dinamik va rivojlanayotgan hodisadir. Yozish o'zimiz, boshqalar va dunyo bilan muloqot qilishning kuchli va chiroyli usulidir. Yozish - biz qadrlashimiz va oqilona foydalanishimiz kerak bo'lgan sovg'adir.