Niyazova n. A, Ximmataliyev d. O

Axborot uzatish 
manbasi (TDPI-ma'lumot 
uzatishning texnik 
vositalari) 
Tarqatish vositasi (simli 
yoki simsiz) 
Axborot qabul 
qiluvchisi 
Signal 
Signal 

---

107 
Virus-bu o'zi takrorlaydigan (yoki o'zgartirilgan versiya) bajariladigan kod. 
Viruslar dasturiy ta'minotning va hatto kompyuter tizimlarining texnik 
vositalarining ishlamay qolishiga, foydalanuvchilarning ishini blokirovka qilishga, 
fayllarni o'chirishga, ma'lumotlarni joylashtirish tuzilmalarini va boshqalarga olib 
kelishi mumkin. 
Virus kompyuter ichida va olinadigan drayverlar orqali tarqaladi. Tarqalishi, 
shuningdek, yuqtirgan fayl va boshqa aloqa kanallarida joylashtirilgan bo'lsa, 
kompyuter tarmog'i orqali ham yuqushi mumkin. Viruslarni yuqtirilgan ob'ektlar 
(fayl, yuklash, makro va boshqalar) bo'yicha tasniflash mumkin. Fayllarga 
biriktirish usuli bilan (parazitar, "yo'ldoshlar", qayta yozish va boshqalar). 
Viruslarning ayrim turlarini ajratib ko'rsatish kerak: 
- fayl viruslari (qonuniy kodga kiritib tarqatish); 
- yuklash viruslari (ma'lumotlarni saqlash qurilmasining yuklash sektorida 
ro'yxatdan o'tish); 
- makro viruslar yuqori darajadagi tilda yozilgan (makro, skript va boshqalar); 
- polimorfik viruslar (bunday zararkunandalarning har bir yangi nusxasida turli 
xil kodlar zanjiri mavjud bo'lib, bu antiviruslarni aniqlashni qiyinlashtiradi); 
- chuvalchang (o'z-o'zini tarqatish bo'linish printsipiga muvofiq amalga 
oshiriladi; Chuvalchanglar barcha mumkin bo'lgan yo'llar va kanallar bo'yicha 
tarqatiladi: LAN, Internet xizmatlari, olinadigan vositalar orqali (Autorun-flesh 
disklardagi chuvalchang), operatsion tizim, tizim servislari va amaliy dasturlardagi 
zaifliklardan foydalanishda va boshqalar; Chuvalchang o'z modullarini bir nechta 
kompyuterlarda tarmoq ish stansiyalarida saqlashi mumkin va stansiyalarning bir 
qismida bir yoki bir nechta modul yo'q qilinganida "davolangan" kompyuterning 
har bir ulanishidan so'ng ularni avtomatik ravishda qayta tiklaydi kesilgan tananing 
yangi qismlarini o'sishi kabi. 
Trojan-dushman funksiyalarga ega bo'lgan holda o'zini ishonchli dastur sifatida 
yashiradi. Troyan otlari o'zlarining tarqatish mexanizmlariga ega emaslar.