Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogik universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
NIZOMIY NOMIDAGI
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIK UNIVERSITETI
“PSIXOLOGIYA” KAFEDRASI

Pedagogika va psixologiya fakulteti 203-Guruh talabasi
Jo’rayev Abdujabbor Olimjon o’g’lining
“Rivojlanish psixologiyasi va pedagogik psixologiya” fanidan
“O’smirlik davrida intelektual sohaning rivojlanishi”
mavzusidagi

KURS ISHI
“Pedagogika va Psixologiya” yo’nalishi «_____» ___________2023 yil
2-Bosqich talabasi: A.O.Jo’rayev ____________

Ilmiy rahbar: «_____»___________ 2023 yil SH.X.Saboxiddinova_________
TOSHKENT- 2023
MUNDARIJA:
Kirish…………………………………………………………………………….3

I BOB. O’SMIRLIK DAVRIDA INTELEKTUAL SOHADA RIVOJLANISHINING NAZARIY TAHLILI
1.1. O’smirlik davrining psixologik xususiyatlari…………………...…….
1.2. O’smirlik davrida intelektual sohaning rivojlanishini o’ziga xos xususiyatlari……………………………

II BOB. O’SMIRLIK DAVRIDA INTELEKTUAL SOHANING RIVOJLANISHINING EMPERIK TAHLILI
2.1. O’smirlik yoshdagi bolalar intelektining rivojlanishida tadqiqotning moxiyati……………………………………………………………..
2.2.
XULOSA VA TAVSIYALAR……………………………………………….29
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………………………………….31
ILOVALAR…………………………………………………………………..32




Kirish
Mavzuning dolzarbligi: O’zbekiston Respublikasining ijtimoiy-siyosiy mustaqillikka erishganligiga yigirma yildan oshdi. Kishilik jamiyati tarixi uchun bu nisbatan qisqa vaqt hisoblansa-da, bu davrda Respublika ijtimoiy hayotining barcha sohalarida tub o’zgarishlar yuz berdi. Jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy sohalarida qaror topgan munosabat mazmuni o’zgarib, yangicha qarashlar shakllandi. Iqtisodiy ishlab chiqarish jarayonida rivojlangan bozor munosabatlari ustuvor o’rin egallayotgan bo’lsa, madaniy sohada milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg’unligiga erishish – ijtimoiy taraqqiyotni ta’minlovchi asosiy omillardan biri sifatida e’tirof etilmoqda. Jamiyat hayotining ijtimoiy-siyosiy sohasida olib borilayotgan harakat davlat va jamiyat qurilishining umumiy mohiyatini ifodalaydi.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev raisligida 2021-yilning 30-oktabr kuni mamlakatda ta’lim-tarbiya tizimini takomillashtirish, ilm-fan sohasi rivojini jadallashtirish masalalari muhokamasi bo’yicha videoselektor yig‘ilishi bo’lib o’tdi. “Biz ustozni otaday ulug’ deb bilgan, doimo ardoqlagan ma’rifatparvar xalqning vakillarimiz. Men ham o’qituvchi, muallim deganda o’zim uchun eng aziz va hurmatli bo’lgan, ziyoli va zamonaviy, samimiy va mehribon insonlarni tasavvur qilaman. Chunki hammamizga ham shu muallim saboq va ta’lim berib, mehribon ota-onalarimiz qatorida tarbiyalagan. Bugungi kunda O’zbekistonning yangi taraqqiyot davri poydevorini yaratyapmiz. Bunda bizning eng yaqin ko’makchilarimiz ustoz va murabbiylar, ilmiy va ijodkor ziyolilardir”, – dedi Prezident yig‘ilishda. Har bir oila, har bir bola hayoti maktab bilan bog‘langani, bu masala davlatning, jamiyatning eng muhim ishi ekani ta’kidlandi[1].
O’zbekiston Respublikasining ijtimoiy-siyosiy mustaqillikka erishganligiga yigirma yildan oshdi. Kishilik jamiyati tarixi uchun bu nisbatan qisqa vaqt hisoblansa-da, bu davrda Respublika ijtimoiy hayotining barcha sohalarida tub o’zgarishlar yuz berdi. Jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy va madaniy sohalarida qaror topgan munosabat mazmuni o’zgarib, yangicha qarashlar shakllandi. Iqtisodiy ishlab chiqarish jarayonida rivojlangan bozor munosabatlari ustuvor o’rin egallayotgan bo’lsa, madaniy sohada milliy va umuminsoniy qadriyatlar uyg’unligiga erishish – ijtimoiy taraqqiyotni ta’minlovchi asosiy omillardan biri sifatida e’tirof etilmoqda. Jamiyat hayotining ijtimoiy-siyosiy sohasida olib borilayotgan harakat davlat va jamiyat qurilishining umumiy mohiyatini ifodalaydi.
O'smirlik davri psixologik adabiyotlarda eng ko'p muhokama qilinadigan davrdir. Ko'pgina ota-onalar farzandlarining bu yoshining boshlanishidan qo'rqishadi va muqarrar muammolarni kutishadi. O'zingizni eslab, kamdan-kam odam bu yoshga qaytishni xohlaydi, hamma bolalikni sog'inadi, lekin juda kamdan-kam hollarda o'smir bo'lish istagi bor. Albatta, bu nafaqat ota-onalar, balki o'sib borayotgan bola uchun ham qiyin vaqt. Ushbu mavzu bugungi kunda dolzarbdir.

Bugun yurtimizda mustaqil huquqiy demokratik davlat, erkin fuqarolik jamiyat qurish yo‘lidagi ulkan ishlar o‘zlikni anglash imkoniyatlarini ro‘yobga chiqarishga va ma‘naviy intelektual aqliy amaliy rivojlanish uchun yangi shart- sharoitlar yaratib bermoqda. Bu esa o‘z navbatida insoniyat yaratgan ma‘naviy boyliklarga insonning o‘ziga yangicha munosabat va yondoshuvni talab qiladi.

Ta’kidlab o’tish joizki, mamlakatimizda hozirgi kunda ko’plab o’zgarishlar, yangiliklar har qanaday sohada rivojlanish qilinmoqda. Shuningdek, O’zbekiston Respublikasida tug’ilib o’sib, o’nib kelayotgan yosh avlodni sog’lom rivojlanishiga, keyinchalik uni o’z tengdoshlari birgalikda bilim olishlari, Vataniga, oilasiga va boshqalarga manfaati tegadigan, yuksak ma’naviyatga ega bo’lishlari uchun shart-sharoitlar yaratilib kelinmoqda.
O’smirlik davridagi bolalar intelektual sohasining rovojlanishi hozirgi kunda dolzarb mavzulardan biri hisoblanadi. Shuni hisobga olgan holda biz ushbu mavzuni o’rganish va ilk amaliy tahlillarni amalga oshirish kerak deb hisobladik.