Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo

3.2 Tajriba-sinov ishlarini tahlili
Umumlashtiruvchi tajriba-sinov ishlari.
Umumlashtiruvchi tajriba-sinov ishlari maqsadi: tajriba va nazorat guruh tarbiyalanuvchilari ota-onalarining bola ta’lim tarbiyasida faol ishtirokini taminlashdan iboratdir.
Shakllantiruvchi tajriba- sinovlaridan sо‘ng tayyorlov guruh tarbiyalanuvchilari ota-onalarining pedagogik savodhonllik buyicha bilim darajalarini aniqlash maqsadida takroriy sо‘rovnoma о‘tkazildi. Sо‘rovnoma natijalari 3.2.1 jadvalda keltirilgan.
Tajriba-sinov ishidan so’ng Ota-onalar bilan o’tkazilgan so’rovnoma miqdoriy ko’rsatgichlari

№	1		2		3		4		5		6		7		8		9		10		11
	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-	+	-
1	8 37,6	13 62,4
2			4 18,8	17 81.2
3					5 23,5	16 76,5
4							6 28,2	15 71,8
5									7 34.2	14 65,8
9																	3 14,1	18 85,9
10																			3 15,4	18 84,6
11																					10 48,3	11 51,7
Jami	13 62,4	13 62,4	4 18,8	17 81.2	5 23,5	16 76,5	6 28,2	15 71,8	7 34.2	14 65,8	3 15.4	18 84,6	9 42,3	12 57,7	2 4,9	19 90,6	3 14,1	18 85,9	3 15,4	18 84,6	10 48,3	11 51,7

Tajriba-sinov ishidan so’ng Ota-onalar bilan o’tkazilgan so’rovnoma miqdoriy ko’rsatgichlari
Sо‘rovnomaga olingan javob shuni kо‘rsatdki
1-savol: Bir kunda necha soat bola tarbiyasi bilan shug`ullanasiz?62.4% ota-onalar 3-4 soat 37.6 % esa vaqtim bo’lganda deya javob berishgan.
2-savol: Oilangizda bola tarbiyasi bilan kim ko`proq shug`ullanadi?( bobosi, buvisi, onasi, otasi, akasi, opasi va boshqalar.) Onasi degan javob 81.2% ni, barchamiz degan javob 18.8% ni tashkil etgan.
3-savol: Siz ko`proq nima tufayli bolangizga tanbeh berasiz, jazolaysiz, kelisha olmaysiz? 76.5% ishimga halal bergani uchun , 23.5% ni esa opa-singil(aka-uka) lari bilan ko’p tortishganligidan, quloqsizligidan deb javob berishgan.
4-savol: Farzandingiz ko`proq nimaga qiziqdi? Bu savolga 28.2 % O’zi yoqtirgan oyinni oynashga(legodan buyumlar yasash,rasm chizish va shu kabilar)71.8 % esa telifon oynashga deya javob berishgan.
5-savol: Farzandingizning kelajakda kim bo`lishini xoxlaysiz? 66.8% O’zi tanlagan kasb egasi , 66.8% 34.2 % ni men tanlagan kasb egasi (Shifokor,O’qituvchi,Harbiy h.k)
6-savol: Farzandingizning qiziqishshini, mustaqil harakat qilishini, fikr yuritishni rag`batlantirasizmi? 15.4% ota-ona bazida , 84.6 % albatda deya javob berishdi.
7-savol: Oilangizda o`zaro munosabatni qanday baholaysiz ? 72,8 ota-ona juda yaxshi deb, 27,2 % esa yaxshi(o’rta) deya javob berishgan.
8-savol: Tarbiyaga oid adabiyotlarni, ro’znoma va oynomalarni muntazam o’qib borasizmi? 50.6 % ha, 50,4 % esa bazida degan javobni berishgsn.
9-savol: Tarbiya haqidagi qanday ro`znoma va oynomalarga obuna bo`lgansiz? Bu savolga85.9 % ota-ona internet tarmoqlarida o’qib boraman, 14.1 % yo’q degan javob tashki qilgan.
10-savol: Bir oyda necha marta farzandingizning MTTdagi faoliyatini kuzatgansiz? 2-3 marta kuzatmaganman degan javob 54.6 % ni, kuzatmaganman degan javob 15.4 % ni tashki qilgan.
11-savol: Bola tarbiyasi boyicha qilayotgan ishlaringizni qanday baholaysiz? (Namunali,qoniqarsiz).Namunali 70.3 % ni, qoniqarsiz 30.7% ni ko’rsatgan.
Tajriba-sinov ishidan so’ng Ota-onalarni MTT da bola ta’lim-tarbiysidagi ishtiroki darajasi
Jadval.3.2.2

Darajalar	Ota-onalar soni	Jami ko’rsatgich
I Yuqori	23	17 (71.7%)
I Orta	23	4 (10.7%)
III Past	23	2 (4.8%)

Ota-onalarni MTT da bola ta’lim-tarbiysidagi ishtiroki darajasi
Jadval.3.2.3

Darajalar	Ota-onalar soni	Tajribagacha	Tajribadan so’ng
I Yuqori	23	5 (31.7%)	17 (71.7%)
I Orta	23	8 (31.7%)	4 (10.7%)
III Past	23	10 (36.3%)	2 (4.8%)

Jadval. 3.2.4 Tajriba-sinov ishidan so’ng Ota-onalarni MTT da bola ta’lim-tarbiysidagi ishtirokini ko’rsatuvchi diagramma.

Olib borilgan tajriba- sinov ishlari asosida ota-onalarning pedagogic savodhonligini shakllantirish modelini ishlab chiqdik.

Jadval. 3.2.5 ota-onalarning pedagogik savodhonligini shakllantirish modeli

3-Bob bо‘yicha xulosa
Maktabgacha tayyorlov guruh bolalari ota-onalarining pedagogic savodhonligini oshirish maqsadida olib borildi:
Tajriba sinov ishlari Mirzo Ulug’bek tuman maktabgacha ta’lim bo’limiga qarashli 113-sonli Davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti tarbiyachilari hamda tarbiyalanuvchilarning Ota-onalari bilan о‘tkazildi.
Tajriba sinov ishida 23 nafar ota-ona va pedagog hodimlar ishtirok etishdi. Mazkur qayd etish sinovi 2021 yilning dekabr oyida о‘tkazildi.
Shakllantiruvchi bosqichda ota-onalarining pedagogik savodhonligini shakllantirishdan bо‘yicha mashg‘ulotlar о‘tkazildi.
Yuqoridagilar shuni kо‘rsatdiki, shakllantiruvchi tajriba-sinov ishlaridan sо‘ng tajriba guruhi Ota-onalarida pedagogik savodhonllik nazorat guruhiga nisbatan ancha ortgan. Bizning fikrimizcha bu biz tomonimizdan ishlab chiqilgan dasturiy-uslubiy materiallar asosida olib borilgan tadqiqot ishining samarodorligini isbotladi.
Bu esa, bizning ishchi farazimizni ota-onalarni MTT ta’lim-tarbiya jaroyoniga jalb etishning samarali usullaridan ekanligini isbotladi.
Seminar-treninglar natijasi shuni ko’rsatadiki ota-onalarning farzand tarbiyasiga nisbatan faolligi ortganligi, ularning ta’lim-tarbiya jarayoniga qiziqishi,farzandlarini turli to’garaklarga yo’naltirganligi yoki bo’lmasa dam olish kunlari tarbiyalanuvchilarga beriladigan vazifalarda ko’maklashish bilan birga o’ g’oyalarni maktub orqali yuborishlarining guvohi bo’ldik. Ota-onalar MTT ga manaviy yordam ko’rsatish bilan bir qatorda moddiy yordam ham ko’rsatishdi.
Umumiy Xulosa
Mamlakatimiz ta’lim tizimida uzoqni ko'zlab olib borilayotgan islohotlar bugun nafaqat jamoatchiligimiz, balki butun jahonda ham katta e’tibor bilan e’tirof etilmoqda.Bugun yangicha qiyofa kasb etgan, zamon talablari darajasida ta'mirlangan, eng so'nggi rusumdagi o'quv jihozlari bilan jihozlangan MTT lari orzu emas ayni haqiqat.
“Maktabgacha ta`lim tashkilotlarida оta-оnalarning ta`lim tarbiyaviy jaroyonda fa`ol ishtirokini ta`minlash metodikasi” mavzusidagi dissertatsiya bo’yicha olib borilgan tadqiqotlar natijasida quydagi hulosalar taqdim etiladi:

• 
  Bugungi kunda dunyoda bo’layotgan jadal o’zgarishlar, fan-tehnika , axborot-komunikatsiya va texnalogiyalarning kun sayin rivojlanib borishi jarayonida ota-onalarning pedagoik-psixalogik bilimlari, pedagoik mahoratio’z farzandining barkamol kelajagi uchun ko’nikma va malakalarini oshirib borish, fikrlash doirasini kengytirish hamda mulohazali bo’lishi MTT da ta’lim sifatini oshirish imkonini beadi.
  

• 
  MTTda ta’lim-tarbiya jarayonida Ota-onalarning faol ishtirokini ta’minlash hamda pedagogik savodxonligini oshirish jarayonida seminar-treninglar, suhbatlar, ota-onalar uchun so’rovnomalar, turli mavzudagi uchrashuvlar amaliyotga tadbiq qilindi va bu bilan ota-onalarning masuliyati, MTT dagi ishtiroki va boshqa imkoniyatlari kengaytirildi.
  
• 
  Ota-onalarning Maktabgacha ta’lim tashkiloti ta’lim-tarbiyaviy jarayonida faol ishtirokini ta’minlash maqsadida olib borgan ilmiy izlanishimiz davomida ota-onalarning yuqori foizi bola tarbiyasiga befarqligi yoki bo’lmasa ularda vaqt muammolari kabi qiyinchiliklarga duch keldik.
  
• 
  Olib borilgan ilmiy izlanish va tajribalar shuni ko’rsatadiki , tarbiyachilar, oilalar va jamoat a’zolari o’rtasidagi kuchli hamkorlik bolalarning rivojlanish va ta’lim olishiga ijobiy xissa qo’shadi.
  

Mazkur xulosalarga tayangan xolda ota-onalarning pedagogik savodhonligini oshirish yuzasidan quydagi tavsiyalarni berish mumkin:

1. 
   Ota-onalar bilan hamkorlik borasida avval erishilgan yutuq va tajribalarning natijalarini tahlil qilib, xilma - xil va o’zaro bog’liq bo’lgan shakl va usullar yordamida rejali va izchil ishlar olib borish maqsadga muvofiq.
   
2. 
   Maktabgacha ta’lim muassasasining oila bilan ishlash tizimida aniq maqsad, mazmun bo’lishi kerak.
   
3. 
   MTT da ota-onalar uchun “Ota-onalar kuni” tashkil etilishi hamda ular uchun iliq va qulay muhit yaratish.
   
4. 
   Barcha oila a’zolariga guruh yoki MTT faoliyatida faol ishtirok etish uchun imkoniyatlar taqdim qilish.
   

Umuman olganda oila bu- qudratli kuch, O’zbekiston Respublikasi konstitutsiyasi asosida kafolatlangan ijtimoiy institut. Oila bilan hamkorlik shaxsni ilk tarbiyalash tizimi sifatida bolaning dunyoqarashi, ma’naviy olmining rivojlanishida muhim o’rin tutadi Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkiki bugungi kunda maktabgacha ta’lim muassasasi faqat bolaning emas, balki ota-onalarning ham haqiqiy uyiga aylanmog’i lozim.