Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maxmutazimova yulduz raxmatovna


Download 3.92 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/82
Sana12.11.2023
Hajmi3.92 Mb.
#1768296
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   82
mumkin.
• Internetni 
mas'uliyat 
bilan 
ishlating. Masalan, 
ijtimoiy 
tarmoqlarda boshqalar bilan bahslashganingizda, kimlam idir yoki 
nimalamidir tanqid qilganingizda, shunday holatlarga duch kelishingiz 
mumkin.
3. STEAM ta ’lim texnologiyasini qo’llashda pedagogning media
savodxonligi.
Bugungi 
kunda 
televideniye, 
axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalari, turli nashrlar, barcha media vositalari ko‘pincha davr 
bolalarining jism oniy va ruhiy faoliyatiga, sog4ig‘iga o ‘zining sezilarli 
ta ’sirini o ‘tkazmoqda. Qator psixologlaming ta’kidlashicha, shiddat 
bilan tarqalib borayotgan media axborot texnologiyalari zamirida jud a 
ko ‘p zararli illatlar yashiringan.
Tadqiqotlar shuni k o ‘rsatadiki, kompyuter o ‘yinlari, k o ‘ngilochar 
o ‘yin dasturlari va televideniye ta ’sirida maktabgacha yoshdagi 
bolalarda ko‘rgazmali tafakkur shakllanadi va natijada tanqidiy ong 
faoliyati darajasi pasayadi, atrofdagi olamni qabul qilib, uni anglashda, 
insoniy, madaniy qadriyatlar zamirida, shuningdek, axborotlami analiz 
va sintez qilish imkoniyatlarida o ‘zgarishlar sodir b o lad i.
0 ‘z navbatida bolalarga zamonaviy media axborot vositalari bilan 
samarali muloqotda bo‘lishi, ularning sifatli va o ’ziga xosliklaridan 
farqlash kabilami o ‘rgatish, umuman olganda, yosh avlodni media 
olamida savodli qilish zarurati yuzaga kelmoqda.
59


M edia - atrofdagi olamni o ‘zlashtirishning kompleks vositasi 
hisoblanib, u bolalaming madaniy rivojlanishi, ta ’lim-tarbiyasi hamda 
boshqaruv jarayonlarida, jam oatchilik fikrining shakllanishida juda 
muhim ahamiyat kasb etadi.
Ilm-fan taraqqiy etgan bugungi zamonimizda media inqilob 
o ‘zining dastlabki belgilarini ko‘rsatmoqda. Kundalik hayotimizda 
ekranlarning o ‘mi va hissasi tobora oshib borib, turmushimizning 
ajralmas qismiga aylanib bormoqda.
Zamonaviy maktabgacha yoshdagi bolalar qiyinchiliklarsiz, qat’iyat 
bilan televizion va kompyuter texnikalarining sirlarini o ‘zlashtir- 
moqdalar, m a’lum bir media tajribaga, shuningdek m a’lum bir media 
tanlovga egadirlar, y a ’ni ularning o ‘z sevimli multfilmlari, kompyuter 
o ‘yinlari, jum allari, teleko‘rsatuvlari bor.
Darhaqiqat, zamonaviy olamni k o ‘p sonli kommunikatsiyalar olami 
deb nomlashadi. Negaki, bizni o ‘rab turgan olamning hech bir nuqtasini 
media vositalarisiz tasa w u r etib bo‘lmaydi. В unday axborotlar oqimida 
har qanday inson shoshib qolishi tabiiy. Shu bois maktabgacha yoshdagi 
bolalardan tortib, jam iyatim izning eng ziyoli qatlamigacha media 
savodxonlikka ega b o iish i lozim. 
Buni y o ‘lga qo‘yish uchun esa 
maktabgacha ta ’lim muassasalari ta ’lim dasturlariga media savodxonlik 
ta ’limi kiritilishi va mazkur holat davlat ta ’lim siyosatining ustuvor 
yo‘nalishlaridan biriga aylanishi muhim. Negaki, cheksiz media 
vositalari qurshovida qolgan bolalar ulardan to ‘g ‘ri va maqsadli 
foydalanishni 
bilmasdan 
faoliyat 
ko ‘rsatadilar. 
Aynan 
media 
vositalaridan savodsizlarcha foydalanish bolalarimizning intellektual va 
ijodiy salohiyatlariga salbiy ta ’sir ko ‘rsatishi mumkin. Demak, yuqorida 
qayd qilinganidek, media savodxonlik masalasi davming eng dolzarb 
masalalaridan biriga aylanm og‘i lozim.
Shunday qilib, media savodxonlik tushunchasida fikr yuritganda, 
bugungi kunda uning juda k o ‘p talqini mavjudligini ta ’kidlash lozim. 
Shu jihatdan media pedagogika sohasining mutaxassislaridan biri Dafna 
Lemish (Isroil) ning nuqtayi nazariga tayanamiz. Uning fikricha: «media 
savodxonlik tushunchasining barcha ta ’riflari bir-birini to ‘ldiradi yoki 
aynan bir narsa haqida gapiriladi.

Download 3.92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling